Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến, trong 4 khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) đã đặt ra với Việt Nam về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Việt Nam hiện chỉ mới thực hiện tương đối tốt ở khâu xây dựng, hoàn thiện khung pháp lý.
Các khâu khác như chấm dứt tình trạng tàu cá khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, quản lý đội tàu, truy xuất nguồn gốc thủy sản còn nhiều điểm cần khắc phục.
Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ NNPTNT), nếu không có sự thay đổi, chỉ còn khoảng 1 tháng nữa EC sẽ cử đoàn kiểm tra sang Việt Nam kiểm tra việc thực hiện các khuyến nghị của EC, dự kiến đợt công tác của đoàn thanh tra sẽ diễn ra từ ngày 19-29.10.2022.
Như vậy, thay cho các đợt kiểm tra trước đây chỉ thực hiện trong khoảng 1 tuần, thì chuyến công tác này, EC kéo dài chương trình kiểm tra lên 10 ngày và việc kiểm tra sẽ được thực hiện rất nghiêm ngặt. Do đó, thời gian tới, các địa phương phải triển khai quyết liệt các biện pháp để khắc phục những tồn tại, sớm để EC xem xét, gỡ thẻ vàng IUU.
Sáng 22.9.2022, chủ trì cuộc họp với Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và một số đơn vị để chuẩn bị đón đoàn kiểm tra của EC sang Việt Nam, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: Cảng cá, tàu cá hay doanh nghiệp nào vi phạm trong tháng cao điểm chống khai thác IUU sắp tới, cơ quan quản lý phải lập tức nêu tên, chỉ rõ sai phạm. Không thể để một vài cá nhân, tổ chức làm ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu ngư dân.
Hiện nay, hoạt động của 28 tỉnh, thành phố ven biển trong xử lý vi phạm về chống IUU không đồng đều, còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, do vốn đầu tư công xây dựng cơ sở hạ tầng cho cảng cá còn chậm, dẫn đến nhiều cảng cá loại 1 không thể kiểm soát được sản lượng thủy sản khai thác, khiến công tác gỡ thẻ vàng IUU chưa đạt như yêu cầu, cần tháo gỡ nhiều “nút thắt”.
Ông Nguyễn Quang Hùng - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy sản - thông tin thêm, điểm đến đầu tiên của đoàn thanh tra của EC trong đợt công tác này có thể là TP.Hồ Chí Minh. Sau đó, trên tinh thần làm việc với Bộ NNPTNT, EC sẽ triển khai tiếp công tác thanh tra, kiểm tra tại các địa phương khác.
Theo Bộ NNPTNT, tính đến nay, công tác lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã có tiến bộ đạt 95,27% (đã có 28.519 trên tổng số 29.936 tàu được lắp đặt VMS) tăng 5,01% so với trước. Các tỉnh đã thực hiện có kết quả như: Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế, Ninh Bình, Cà Mau, Thanh Hóa, Bình Định, Bình Thuận, Bến Tre, Sóc Trăng…
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều địa phương có tỉ lệ lắp đặt thấp hơn trung bình cả nước như Hải Phòng, TP.Hồ Chí Minh, Trà Vinh, Bạc Liêu, Long An… và chưa kiểm soát được các tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS dẫn đến xảy ra tình trạng khai thác bất hợp pháp. Qua rà soát trong tổng số trên 100 tàu cá bị nước ngoài bắt giữ từ đầu năm 2021 đến nay, chỉ có khoảng trên 40% tàu cá có lắp đặt thiết bị VMS, số còn lại là tàu chưa lắp đặt nhưng vẫn đi khai thác và vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý.
