Bức tranh màu xám
Năm 2023, tỉnh Quảng Trị có 15/18 chỉ tiêu kinh tế - xã hội ước đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, thu nội địa ước đạt thấp, chỉ đạt 2.690 tỉ đồng/kế hoạch 3.400 tỉ đồng. Trong cơ cấu thu ngân sách Nhà nước (NSNN) thì thu nội địa chiếm chủ yếu, chính vì thế chắc chắn Quảng Trị không hoàn thành kế hoạch.
Nếu như Quảng Trị được coi là tỉnh “nghèo” thì Thanh Hoá lại cho thấy vấn đề khác của hụt thu ngân sách.
Năm 2022, Thanh Hoá lọt CLB 50.000 tỉ đồng, nghĩa là thu ngân sách tỉnh này nằm trong nhóm đầu với 50.600 tỉ đồng - một con số kỷ lục. Tuy nhiên, năm nay lại hoàn toàn khác.
Theo báo cáo của Sở Tài chính, năm 2023, ước thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đạt hơn 38.000 tỉ đồng, bằng 107,6% dự toán và giảm 25,7% so với cùng kỳ. Trong đó, thu nội địa ước đạt 22.980 tỉ đồng, bằng 105,2% dự toán, giảm 26,5% so với cùng kỳ. Thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu ước đạt 15.030 tỉ đồng, bằng 111% dự toán và giảm 24,5% so với cùng kỳ.
Con số tại Nghệ An cũng không khả quan hơn, Sở Tài chính tỉnh này thông tin, dự kiến thu ngân sách Nghệ An năm 2023 chưa đến 18.000 tỉ đồng, tuy vượt dự toán HĐND tỉnh giao nhưng chỉ bằng 79% tổng thu ngân sách năm 2022. Riêng thu nội địa ước đạt 16.600 tỉ đồng, bằng 78,5% so với thực hiện năm 2022.
Cho đến nay, tổng thu NSNN trên địa bàn tỉnh Ninh Bình năm 2023 ước đạt 16.431 tỉ đồng, đạt 73,4% dự toán.
Tại Quảng Bình thu ngân sách mới đạt 5.700 tỉ đồng trong khi kế hoạch là 7.000 tỉ đồng.
Với Thừa Thiên - Huế, 11 tháng đạt 9.217,5 tỉ đồng, bằng 93% dự toán, bằng 71% so với chỉ tiêu phấn đấu và giảm 21,6% so với cùng kỳ.
Con số nêu ra tại kỳ họp thứ 17 HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa 18 khai mạc sáng ngày 6.12 cho thấy, tăng trưởng kinh tế đạt 8,05%, đứng thứ 15/63 tỉnh thành cả nước. Trong đó, khu vực công nghiệp - xây dựng tăng 11,4%; khu vực nông nghiệp tăng 2,7%, khu vực dịch vụ tăng 6,5%. Quy mô nền kinh tế ước đạt gần 102.500 tỉ đồng. Cơ cấu kinh tế: công nghiệp - xây dựng 41%; nông nghiệp 14%; dịch vụ 45%. Tổng thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 17.422 tỉ đồng, đạt 92% dự toán tỉnh giao và bằng 97% so với năm 2022. Trong đó, thu nội địa ước đạt 8.300 tỉ đồng, đạt 104% dự toán, bằng 95% cùng kỳ.
Tìm giải pháp
Ông Nguyễn Hồng Lĩnh - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Tĩnh - cho biết: “Tổng thu ngân sách chưa đạt dự toán do điều kiện sản xuất kinh doanh còn khó khăn, thị trường bất động sản phục hồi chậm, đồng thời do đang thực hiện chính sách miễn giảm thuế, phí cho doanh nghiệp”.
Bên cạnh đó, thu xuất nhập khẩu không đạt kế hoạch được lý giải chủ yếu do Formosa giảm nhập nguyên liệu đầu vào có thuế, trong khi xuất khẩu thép được miễn thuế. Ngoài ra, một phần do tuyến đường lên Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo phía Lào bị sạt lở do mưa lũ từ tháng 8 đã ảnh hưởng rất lớn đến thu xuất nhập khẩu tại cửa khẩu (từ tháng 8 đến nay chỉ thu khoảng 3% kế hoạch).
Với Ninh Bình, nguyên nhân lại ở sụt giảm nguồn thu từ một số doanh nghiệp lớn trên địa bàn.
Cục thuế Ninh Bình cho biết, khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đóng góp khoản thu quan trọng nhất và chiếm tỉ trọng lớn nhất trong cơ cấu tổng thu NSNN của Ninh Bình. Đặc biệt Tập đoàn Thành Công (chiếm gần 80% cơ cấu số thu trong lĩnh vực kinh tế ngoài quốc doanh của Ninh Bình) doanh thu giảm mạnh. Trong 10 tháng năm 2023 (bao gồm cả số gia hạn) số nộp của Tập đoàn Thành Công chỉ đạt 6.836 tỉ đồng (bằng 63,8% so với cùng kỳ).
Còn Nghệ An dẫn ra hai nguyên nhân chính khiến thu ngân sách giảm mạnh là khó khăn của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là các doanh nghiệp chủ lực như bia, thuỷ điện, ximăng.
Ngoài ra thị trường bất động sản trầm lắng nên nguồn thu từ đất giảm mạnh, dự kiến giảm 3.500 tỉ đồng so với năm 2022.
Tại cuộc họp Hội đồng nhân dân các tỉnh khu vực Bắc Trung Bộ đang diễn ra, nhiều giải pháp đã được đưa ra nhằm tăng tốc hoàn thành thu ngân sách cuối năm. Trong đó giải pháp lớn nhất là rà soát liên quan đến thu thuế địa phương.
