“Hộ chiếu mới” cho nhiều thị trường xuất khẩu
Xu hướng tiêu dùng xanh đã trở nên phổ biến, không còn là thị trường “ngách” mà dần trở thành yêu cầu phổ biến trên mọi phân khúc, mọi thị trường. Từ đó, tạo nên luật chơi mới trong thương mại toàn cầu, đòi hỏi các DN phải nhanh chóng chuyển đổi. Tại Châu Âu, các kế hoạch thương mại nhằm trung hòa khí hậu như: Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM); Chiến lược từ trang trại đến bàn ăn (Farm to Fork); Kế hoạch hành động kinh tế tuần hoàn; Chiến lược đa dạng sinh học đến năm 2030… đã tạo nên những yêu cầu mới về tính bền vững, đòi hỏi sự điều chỉnh trong hoạt động sản xuất của các DN xuất khẩu.
Bên cạnh thách thức, các quy định về phát triển bền vững (PTBV) như tái sử dụng, tái chế, tiết kiệm năng lượng… cũng tạo ra các cơ hội phát triển mới cho DN Việt. Đơn cử 15 Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà nước ta tham gia ký kết, có hiệu lực, việc tuân thủ về tiêu chuẩn chất lượng, môi trường không chỉ là trách nhiệm thực thi các hiệp định mà còn giúp hàng hóa VN rộng đường xuất khẩu, hưởng những ưu đãi thuế của quốc gia nhập khẩu với các điểm cộng thể hiện tính có trách nhiệm như: Sản xuất “xanh”, “bền vững”, “thân thiện với môi trường”.DN Việt với bài toán xuất khẩu “xanh”
Vinamilk có hơn 25 năm kinh nghiệm xuất khẩu sữa. Từ khi chỉ xuất khẩu một sản phẩm là sữa bột, bột ăn dặm vào Trung Đông, đến nay, Vinamilk đã xuất khẩu hàng loạt sản phẩm đa dạng đến gần 60 quốc gia, vùng lãnh thổ như: Singapore, Nhật Bản, New Zealand, Úc… Vừa qua, Vinamilk được xếp Top 5 thương hiệu sữa có tính bền vững cao nhất toàn cầu, dẫn đầu tại VN. Điểm nhận thức về tính bền vững của Vinamilk được đánh giá cao nhất, vượt qua nhiều tên tuổi lớn khác trong ngành sữa thế giới.
Cách đây hơn 10 năm, Vinamilk đã sẵn sàng cung cấp báo cáo PTBV với các yêu cầu của đối tác. Tiến trình này phát triển rất nhanh, được DN tận dụng như một thế mạnh cạnh tranh khi xuất khẩu. Bên cạnh xây dựng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001:2015, FSSC 22000, ISO 17025, Halal, Organic EU, Organic China… Vinamilk đã hoàn thành các báo cáo kiểm kê khí nhà kính,… DN cũng đẩy nhanh tiến trình Net Zero tại nhà máy, trang trại đầu tiên đạt trung hòa carbon – khía cạnh đang được nhiều thị trường quốc tế quan tâm.
Tại thị trường như NewZealand, Vinamilk đang thực hiện cung cấp sản phẩm với những yêu cầu về “tính xanh, bền vững” như không có ống hút nhựa, nắp nhựa theo thỏa thuận giảm rác thải nhựa ra môi trường. Các sản phẩm “xanh” này cũng được các đối tác tại thị trường Úc quan tâm, đang triển khai kế hoạch nhập khẩu trong năm 2024. Đáp ứng yêu cầu này sản phẩm sữa chua uống men sống (130ml) được Vinamilk chuyển đổi sang bao bì với vật liệu thân thiện môi trường. Vinamilk và các đối tác xuất khẩu dự kiến từ 2025 toàn bộ các sản phẩm xuất khẩu sang Úc, NewZealand đều sử dụng bao bì từ các vật liệu có thể tái chế, thân thiện với môi trường. Ngoài ra, Vinamilk cũng sẽ phát triển ở các nhóm thị trường có thu nhập cao ở khu vực Châu Á, Châu Mỹ, nhóm thị trường truyền thống đã khai thác trong giai đoạn vừa qua.
Việc nhận định, đánh giá khá sớm sự quan trọng của “hộ chiếu xanh” - yếu tố PTBV ở những thị trường cao cấp giúp Vinamilk đạt được những kết quả bước đầu khả quan. Thị trường Châu Úc đã tăng trưởng doanh số hơn 10%/năm, sản phẩm Vinamilk xuất hiện tại các chuỗi siêu thị lớn Costco, Woolworths, Coles, Aldi, Foodstuff.Chia sẻ về định hướng kinh doanh quốc tế, ông Võ Trung Hiếu - Giám đốc Kinh doanh quốc tế Vinamilk, cho biết: “Hiện nay hầu hết các đối tác của chúng tôi ở các nhóm thị trường phát triển đã đề cập cụ thể về các yêu cầu liên quan đến PTBV. Xác định từ sớm tiêu chuẩn cao về môi trường - xã hội, Vinamilk đã, đang tiếp tục chủ động chuyển đổi phương thức hoạt động, tăng cường đầu tư trang thiết bị, chú trọng đào tạo phát triển nhân lực, tích cực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh nhằm thích ứng với điều kiện mới”.
PTBV – “thỏi nam châm” hút người tiêu dùng thế hệ mới
Bên cạnh giúp sản phẩm vượt qua những “hàng rào xanh” để nhập khẩu vào thị trường, cũng cần hiểu “xanh”, “bền vững” là các tiêu chí quan trọng được người tiêu dùng (NTD) ngày càng quan tâm khi quyết định chọn mua.
Một khảo sát về hành vi tiêu dùng của KPMG trên 11 quốc gia cho thấy 64% NTD muốn hiểu được các ảnh hưởng đến môi trường của sản phẩm trước khi thực hiện hành vi mua sắm, 86% NTD muốn được sử dụng các sản phẩm có khả năng tái sử dụng, tái chế tốt hơn.
Xu hướng này không chỉ phổ biến tại các quốc gia phát triển mà tại VN cũng đang phát triển mạnh mẽ. Báo cáo Trải nghiệm khách hàng xuất sắc (CEE) 2022 được KPMG công bố cho thấy, có tới 93% khách hàng VN sẵn sàng trả thêm cho các sản phẩm, dịch vụ được tích hợp ESG. Do đó, sự chuyển đổi này là tất yếu.