Đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, đối với khu vực miền Bắc, mùa khô năm nay "tiềm ẩn rủi ro thiếu công suất đỉnh" khi có sự cố xếp chồng trong các ngày nắng nóng, phụ tải tăng trưởng cao đột biến.
Tình hình này diễn ra trong giai đoạn từ tháng 4-6. Hệ thống điện miền Bắc có khả năng sẽ gặp tình trạng không đáp ứng được phụ tải đỉnh với công suất thiếu hụt lớn.
Theo dự báo của EVN, trường hợp các tình huống cực đoan xảy ra và mực nước các hồ thuỷ điện khu vực giảm sâu, miền Bắc có nguy cơ thiếu 1.600-4.900 MW điện trong các tháng 5 và 6.
Chẳng hạn, ngày 6.5, theo dữ liệu Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0), mức phụ tải tại miền Bắc là 20.051 MW, cao hơn miền Nam 1.720 MW và cao gấp 5 lần miền Trung (3.871 MW).
Trong khi đó, theo dự báo của một số chuyên gia về biến đổi khí hậu, năm 2023, hiện tượng El Nino sẽ tái xuất và chiếm ưu thế; khả năng miền Bắc phải đối diện khí hậu nắng nóng và hạn hán.
TS Nguyễn Ngọc Huy - giảng viên chương trình thạc sĩ Biến đổi khí hậu tại Đại học Việt-Nhật, Đại học Quốc gia Hà Nội - cho biết, năm 2017, thủy điện chạy thừa công suất nhờ có đợt La Nina, mưa nhiều.
Sang năm 2018 - 2020, lượng mưa có giảm, nhưng công suất thủy điện không bị ảnh hưởng và việc phải lo trữ nước làm thủy điện không chịu nhiều áp lực.
Thế nhưng, năm 2023, lượng mưa sụt giảm đến 10 - 15%, điều này đồng nghĩa với việc nguồn nước bổ sung cho hồ chứa ít đi. Trong khi đó, nguồn nước dự trữ không chỉ phục vụ để chạy điện thôi mà còn dùng để phục vụ sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp… nên nguy cơ thiếu nước phát điện, đặc biệt tại khu vực thủy điện phía Bắc rất lớn.
"Nếu mực nước các hồ tụt thì sẽ ảnh hưởng đến công suất phát điện và giảm sản lượng điện. Nguy cơ thiếu điện cục bộ ở phía Bắc trong mùa hè tới đây khá cao do sản lượng điện giảm và nhu cầu về điện gia tăng do nắng nóng", ông Huy nói.
Để đối phó với thách thức về an ninh cung cấp điện, và an ninh năng lượng nói chung, Bộ Công Thương cho rằng, cần thiết phải xây dựng cơ chế, chính sách đồng bộ, chế tài đủ mạnh và khả thi để khuyến khích đầu tư và sử dụng các công nghệ, trang thiết bị tiết kiệm năng lượng.
Trao đổi với Lao Động, ông Trịnh Quốc Vũ - Phó vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng (Bộ Công Thương) cho rằng, song song với việc khai thác các nguồn năng lượng sơ cấp để đáp ứng nhu cầu về năng lượng của nền kinh tế và toàn xã hội, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
"Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả còn là giải pháp quan trọng đóng góp cho việc thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị Biến đổi khí hậu - COP26 về thực hiện lộ trình giảm phát thải khí nhà kính về 0 vào năm 2050.
