Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về tăng trưởng kinh tế Việt Nam từ đầu năm đến nay, đặc biệt là định hướng điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN)?
- Tốc độ tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm của Việt Nam đạt 3,72%, dù thấp hơn năm ngoái nhưng vẫn là một con số tích cực trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn. CPI bình quân 7 tháng đầu năm chỉ tăng ở mức vừa phải 3,12% so với cùng kỳ năm 2022. Tốc độ tăng CPI bình quân có xu hướng giảm dần qua các tháng là dấu hiệu tích cực cho thấy năm 2023 đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4,5%.
Trong 7 tháng đầu năm, tăng trưởng chủ yếu được thúc đẩy bởi lĩnh vực bán lẻ hàng hóa và dịch vụ. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số công nghiệp trong tháng 7 cũng có sự gia tăng so với mức thấp từ hồi đầu năm.
Kết quả tích cực này phần nào đạt được nhờ chính sách tài chính tiền tệ của NHNN. Lãi suất giảm đang kích thích nhu cầu tín dụng và mang lại thanh khoản trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế thực, đặc biệt là trong lĩnh vực tín dụng. Cùng với việc đặt trần tăng trưởng tín dụng ở mức 14% vào năm 2023, NHNN sẽ đưa ra những cảnh báo cần thiết.
Ông đánh giá nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng như thế nào trong những tháng cuối năm 2023 trước nhiều "cơn gió ngược" từ thế giới?
- Với con số đầy hứa hẹn của những tháng vừa qua, tôi kỳ vọng nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục con đường tăng trưởng. Những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm vực dậy thị trường và đảm bảo cân bằng kinh tế vĩ mô sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc này.
Theo tôi, tăng trưởng GDP đến cuối năm nay sẽ đạt hơn 5%. Động lực ngoài tới từ vốn FDI sẽ cần thêm động lực từ đẩy mạnh đầu tư công và tiêu dùng cá nhân.
Những cơn gió ngược hay tác động bên ngoài có thể kể đến như cuộc xung đột tại Ukraina, khó khăn ở một số quốc gia đối tác của Việt Nam, nhất là EU, sự phục hồi còn chậm ở nhiều thị trường và "bóng ma" lạm phát trên toàn cầu. Đặc biệt đáng chú ý là thương mại quốc tế đang suy yếu.
Tuy nhiên, nhìn chung, những khó khăn này không gây ra mối đe dọa hiện hữu. Nhưng cũng cần bộ giải pháp toàn diện để vừa phát triển, vừa quản lý tốt rủi ro như sau:
Một là, cần có sự cải thiện của toàn bộ khu vực tài chính như việc hình thành một trung tâm tài chính tại TPHCM trong trung hạn. Điều quan trọng không kém là thúc đẩy sự phối hợp giữa khu vực công và tư nhân để tạo ra sức mạnh tổng hợp. Qua đó mở ra khả năng tiếp cận nhiều loại sản phẩm tài chính và thị trường quốc tế để người dân có thể đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau.
Hai là, đẩy mạnh giáo dục tài chính. Việc truyền thông qua phương pháp giáo dục chủ động sẽ giúp người dân hiểu về sản phẩm tài chính cũng như cân nhắc kỹ trước những quyết định đầu tư.
Ba là, hoàn thiện thể chế nên được coi trọng tâm, đặc biệt với lĩnh vực tài chính. Để đạt được sự thịnh vượng lâu dài, đổi mới và tăng trưởng là động lực chính dẫn đến thành công.
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng như đã đề ra, Việt Nam có những lợi thế và cần nỗ lực như thế nào trong những tháng cuối năm 2023?
- Việc tăng cường khả năng phục hồi của nền kinh tế Việt Nam có thể được Chính phủ hỗ trợ bằng cách đẩy nhanh cải cách thể chế, hiện đại hóa luật pháp và khuôn khổ pháp lý, điều phối chính sách. Quan trọng nhất là khắc phục tình trạng yếu kém trong quá trình ra quyết định hiện đang tồn tại ở một số lĩnh vực hành chính.
Đồng thời cần gia tăng tính bền vững, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, số hóa mạnh mẽ các quy trình hành chính và cải thiện bảo vệ môi trường. Tăng cường đầu tư công, đồng thời giảm bớt các cơ cấu kém hiệu quả, đặc biệt là ở các doanh nghiệp Nhà nước.
Để thúc đẩy đầu tư và tạo thanh khoản, lãi suất có thể được hạ thấp hơn nữa một cách thận trọng, nhưng sau đó sẽ điều chỉnh lại khi nền kinh tế phục hồi rõ rệt. Cuối cùng, nhu cầu tiêu dùng nội địa cũng cần được đẩy mạnh thêm.
Cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn của Báo Lao Động!
