Theo State Street Global Advisors, các ngân hàng Trung ương toàn cầu đã mua lượng vàng kỷ lục kể từ đầu năm 2022. Xu hướng này được cho là sẽ tiếp tục khi các quốc gia tìm cách thoát khỏi tình trạng "tập trung quá mức" dự trữ vào đồng đô la.
Cụ thể, các cơ quan tiền tệ trên khắp thế giới đã mua ròng 387 tấn vàng trong nửa đầu năm 2023. Khối lượng dự trữ vàng vào năm ngoái là 1.083 tấn.
Ngoài việc đa dạng hóa nguồn dự trữ, xu hướng này còn được thúc đẩy bởi mong muốn của các ngân hàng Trung ương trong việc củng cố bảng cân đối kế toán và tăng tính thanh khoản mà không gây thêm rủi ro tín dụng.
“Những lý do thúc đẩy việc mua vàng của ngân hàng Trung ương bao gồm đa dạng hóa dự trữ, cải thiện bảng cân đối kế toán và tăng thanh khoản từ một tài sản không có rủi ro tín dụng. Xu hướng này có thể sẽ không thay đổi do rủi ro kinh tế và địa chính trị ngày càng tăng hiện nay” - ông Maxwell Gold, chuyên gia thị trường vàng tại State Street, phân tích.
Ông nói thêm: “Vì vậy, khi nhìn về phía trước, chúng tôi kỳ vọng các ngân hàng Trung ương sẽ tiếp tục mua ròng vàng”.
Xu hướng này dường như là một phần của phong trào phi đôla hóa nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD trong thương mại và đầu tư.
Mỹ từng tận dụng ưu thế của đồng bạc xanh để áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với một số quốc gia. Trung Quốc và Nga dẫn đầu phong trào chống đồng đôla. Nhóm các quốc gia BRICS cũng cân nhắc tạo ra một loại tiền tệ chung.
Ông Gold cho hay: “Trong những năm gần đây, hệ thống thanh toán của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT) đã được sử dụng để áp đặt các lệnh trừng phạt đối với cả Iran vào năm 2015 và đối với Nga vào năm 2022 – một chiến thuật được mô tả là “vũ khí hóa”.
Vị chuyên gia nói thêm: “Nếu một chính phủ coi các biện pháp trừng phạt quốc tế là mối đe dọa thực sự, thì việc chuyển từ tài sản bằng USD sang vàng sẽ trở nên cực kỳ hấp dẫn, đặc biệt trong các kịch bản bị trừng phạt đa phương bởi một số quốc gia có tiền tệ dự trữ”.
Mua vàng chỉ là một khía cạnh của quá trình phi đôla hóa. Một số quốc gia cũng đang tìm cách nâng cao vai trò đồng tiền của mình trong các giao dịch xuyên biên giới. Trung Quốc và Ấn Độ đã khởi xướng các thỏa thuận thương mại, trong khi Indonesia gần đây đã thành lập lực lượng đặc nhiệm quốc gia để mở rộng việc sử dụng các giao dịch bằng đồng nội tệ với các nước đối tác.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, phi đôla hóa là một "quá trình không thể đảo ngược" và đang đạt được động lực.
Trong khi một số chuyên gia coi các nỗ lực chống đồng bạc xanh là mối đe dọa ngày càng tăng đối với đồng tiền của Mỹ, thì những người khác lại coi phong trào này là vô nghĩa.
