Gói tín dụng 120.000 tỉ đồng không dễ vay, lãi suất chưa hấp dẫn

Không dễ tiếp cận nguồn vốn vay

Muốn phát triển được nhà ở xã hội, trước hết phải giải quyết vốn vay cho người có nhu cầu. Thế nhưng, khi xem xét từ hai nguồn vốn hiện nay đều không dễ cho người có thu nhập thấp tiếp cận. Đơn cử như Quỹ Phát triển nhà ở TPHCM đang cho vay lãi suất 4,7%/năm, thời hạn 20 năm, với mức vay tối đa 900 triệu đồng. Tuy nhiên, nguồn vay này chỉ dành cho người hưởng lương từ ngân sách, các nhóm khác không thể tiếp cận.

Trong khi đó, Ngân hàng Chính sách Xã hội Việt Nam cho người mua nhà ở xã hội vay tối đa 700 triệu đồng, lãi suất 4,8%/năm, thời hạn vay 25 năm, nhưng điều kiện vay không hề đơn giản.

Về gói tín dụng 120.000 tỉ, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đưa ra phân tích cho rằng, gói tín dụng 120.000 tỉ đồng này về bản chất không phải là gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội mà chỉ là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay thông thường dành cho chủ đầu tư và người mua nhà tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thuộc dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư.

Trong khi đó, gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội thường có mức lãi suất thấp dành cho chủ đầu tư và người mua, thuê mua nhà ở xã hội quy định bằng 50% mức lãi suất cho vay thương mại, như quy định mức lãi suất ưu đãi hiện nay là 4,8 - 5%/năm và mức lãi suất ưu đãi này được xác định hằng năm.

Bên cạnh đó, thời gian ưu đãi của gói tín dụng 120.000 tỉ đồng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn, theo ông Lê Hoàng Châu, quy định trên của gói tín dụng 120.000 tỉ đồng chưa đủ sức hấp dẫn với người vay.

Tháo gỡ khó khăn thủ tục để cải thiện nguồn cung

Gói hỗ trợ 120.000 tỉ đồng sau nửa năm triển khai mới giải ngân được 83 tỉ đồng, tức chưa đến 0,07%. Trong khi đó, gói hỗ trợ này vốn được kỳ vọng có thể kích thích thị trường bất động sản phục hồi bên cạnh những chính sách hỗ trợ khác của Chính phủ.

Không chỉ người dân khó tiếp cận, mà cả doanh nghiệp làm nhà ở xã hội cũng đang khó đủ đường.

Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM cho biết, thực hiện chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33, hiện trên địa bàn thành phố có 6 dự án được UBND TPHCM công bố theo danh mục (đợt 1).

Trong đó có một dự án đã được chi nhánh BIDV chấp thuận cho vay nhưng đến nay chủ đầu tư chưa có nhu cầu giải ngân. Đối với 5 dự án còn lại, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TPHCM cho hay, các chủ đầu tư đang trong quá trình làm việc với các ngân hàng thương mại để thực hiện gói tín dụng này.

Một thực tế cho thấy, các dự án nhà ở xã hội phần lớn vẫn đang nằm trên giấy vì vướng pháp lý.

Lãnh đạo Sở Xây dựng TPHCM cho biết, các chủ đầu tư đã nêu một số vướng mắc như: Khi tiếp cận hồ sơ thẩm định, các ngân hàng có quy định riêng về điều kiện vay, nhằm bảo đảm thu hồi khoản cho vay theo quy định.

Cụ thể, dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chủ đầu tư phải tuân thủ quy định của Luật Đất đai 2013. Do đó, chủ đầu tư không thể dùng khu đất dự án nhà ở xã hội làm tài sản bảo đảm để vay vốn tại ngân hàng thương mại cho chính dự án nhà ở xã hội trên đất, mà phải dùng tài sản khác thế chấp.

Ngoài ra, hầu hết chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sau khi có quyết định giao đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không đủ thành phần hồ sơ để vay theo quy định của ngân hàng.

Ông Lê Hoàng Châu đề nghị giải pháp đầu tiên để các ngân hàng thương mại đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng phụ thuộc vào việc các cơ quan có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương khẩn trương tháo gỡ vướng mắc pháp lý để triển khai thực hiện dự án, tăng nguồn cung dự án và tăng nguồn cung sản phẩm nhà ở có đủ điều kiện vay gói này.

Để thực hiện được giải pháp “phi tín dụng” thì phải phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ của Bộ trưởng Bộ Xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Mục 2 Công điện 993/CĐ-TTg.