Đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo vẫn đang "âm ỉ cháy"
Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo Toàn cầu (GII) năm 2023 mới đây cho thấy trong năm qua, tuy tốc độ và tổng giá trị giao dịch đầu tư mạo hiểm suy giảm đáng kể nhưng số lượng giao dịch lại tăng lên mức cao nhất từ trước đến nay.
Tổng chi tiêu cho R&D từ cả khu vực Chính phủ và khu vực tư nhân trên toàn cầu tiếp tục tăng lên theo giá trị thực và vẫn đạt mức cao trong lịch sử. Làn sóng đổi mới sáng tạo của thời đại chuyển đổi số và khoa học chuyên sâu đang diễn ra mạnh mẽ với sự phát triển của các lĩnh vực như công nghệ thông tin, y tế, năng lượng.
Việt Nam hiện xếp thứ 46/132 quốc gia, nền kinh tế và là một trong 3 quốc gia có kết quả đổi mới sáng tạo vượt trội hơn so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp. Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đã tăng từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 3 trong số 6 nền kinh tế hàng đầu Đông Nam Á về tỉ lệ vốn đầu tư vào thị trường khởi nghiệp sáng tạo cũng như số lượng các nhà đầu tư, quỹ đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam.
Trong 6 tháng đầu năm, tổng vốn đầu tư vào lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam vẫn đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á. Tổng giá trị đầu tư đạt 413 triệu USD.
Không những thế, một tín hiệu lạc quan khi báo cáo của Quỹ Do Venture chỉ ra, gần 100% các nhà đầu tư được hỏi khẳng định ít nhất sẽ giữ mức độ rót vốn như hiện tại. Trong trung hạn, sức hấp dẫn của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam còn rất lớn.
Đánh giá về những con số trên, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết: "Hoạt động đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo như một “ngọn lửa đang âm ỉ cháy”, chỉ cần môi trường và “chất xúc tác” thuận lợi là có thể bùng lên mạnh mẽ. Việt Nam đang kiến tạo môi trường và những yếu tố thuận lợi cho đổi mới sáng tạo nói chung và đầu tư khởi nghiệp sáng tạo nói riêng.
Chúng ta đang đứng trước rất nhiều thách thức, đồng thời cũng có nhiều cơ hội đan xen. Để tận dụng được các cơ hội cần phải hiểu rất rõ những thách thức đang có".
Cần cơ chế đặc thù cho đổi mới sáng tạo
Để có thể đổi mới sáng tạo không ngừng, rất cần sự chung tay hợp lực từ tất cả các thành tố trong hệ sinh thái. Tất cả các chủ thể cần phát huy hết vai trò, nâng cao gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau.
Ông John Neuffer - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ - nhấn mạnh: “Cần chính sách riêng, tạo cơ chế phối hợp giữa các bên và chấp nhận rủi ro trước những điều mới trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nhất là những ngành công nghiệp chất lượng cao”.
Một trong những thách thức và cũng là lợi thế của Việt Nam là đào tạo nguồn nhân lực cho đổi mới sáng tạo.
Ông Nakajima Takeo - Trưởng đại diện Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội - cho biết: “Cơ hội đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đang có nhiều thuận lợi khi một số trường đại học, cơ sở đào tạo nước ngoài và trường đại học Việt Nam đang chuyển dần về Hoà Lạc - địa điểm gần với những nhà máy quốc tế lớn. Từ đó tạo ra sự liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp, đưa những sáng kiến sớm vào thực tiễn”.
