Trở lại thời điểm năm 2021, khi đó Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) đã dự kiến trong năm 2022, lạm phát sẽ tăng vọt song là tạm thời. Đến thời điểm hiện tại, mọi thứ đều không phải vậy. Năm 2022 là giai đoạn lạm phát cơ bản đã tăng lên mức cao nhất trong bốn thập kỉ, gần gấp ba lần dự báo cả năm của FED.
Ở Phố Wall, giới phân tích cũng đã sai lầm khi nghĩ rằng, năm 2022 sẽ là một năm ổn định của thị trường. Hiện tại, chỉ số S&P 500 đã giảm 19% - mức lỗ hàng năm lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Thị trường trái phiếu sẽ được ghi nhận là một năm tồi tệ khi chỉ còn vài ngày nữa là bước sang năm mới.
Những sai lầm trong việc dự báo đã đề cập ở trên khiến nhiều người nhìn vào năm 2023 với cảm giác bất an. Các cuộc tranh luận lớn về năm tới đã bắt đầu diễn ra: FED đã ra tín hiệu rằng sẽ tiếp tục tăng lãi suất, trong khi giới đầu tư cũng chưa biết nên cắt lỗ ở mức nào. Doanh nghiệp lên tiếng cảnh báo về khả năng xảy ra suy thoái kinh tế, trong khi những chuyên gia gia ở một số ngân hàng như Goldman Sachs hay Credit Suisse lại nhận thấy nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ “hạ cánh mềm”.
Nếu có một bài học rút ra từ 12 tháng qua, đó sẽ là: Hãy chuẩn bị cho nhiều điều bất ngờ.
Christopher Smart - lãnh đạo Viện Đầu tư Barings - cho hay: “Tất cả chúng ta đều tiếp cận năm tới với một sự thận trọng nhất định”.
Giống như nhiều chiến lược gia khác, ông Smart đã kỳ vọng lạm phát sẽ chỉ dừng mức vừa phải vào năm 2022. Điều mà Smart không lường trước được là chiến tranh Nga-Ukraine, khiến giá dầu và cổ phiếu năng lượng tăng vọt trong thời gian ngắn. Ngoài ra, vấn đề dịch bệnh ở Trung Quốc cũng là chuyện mà Smart đã không thể tính đến, gây kéo dài các vấn đề về chuỗi cung ứng khắp thế giới.
“Bạn luôn có thể nói khi nhìn lại, bạn biết đó là những rủi ro. Nhưng những thứ đó được cho là khó có thể xảy ra trong năm mới” - ông Smart nói.
Vậy điều gì Phố Wall cho là khó xảy ra trong năm tới?
Đó là sự gia tăng tiềm ẩn trong tình trạng lạm phát. Khoảng 90% nhà quản lý quỹ kỳ vọng lạm phát toàn cầu sẽ thấp hơn trong vòng 12 tháng tới.
Niềm tin về lạm phát có thể đã đạt đỉnh ngày càng gia tăng khiến nhiều nhà đầu tư đặt cược vào sự đảo chiều của thị trường vào năm 2023. Các nhà quản lý quỹ cho biết, lần đầu tiên kể từ năm 2009, họ có một lượng trái phiếu lớn hơn mức trung bình trong danh mục đầu tư của mình. Nói cách khác, nhiều nhà đầu tư đang trông đợi vào việc lạm phát suy yếu sẽ biến trái phiếu thua lỗ của năm 2022 trở thành một trong những trái phiếu thắng lớn trong năm 2023.
Theo Chủ tịch FED Jerome Powell, còn quá sớm để kết luận rằng lạm phát đã đạt đỉnh. Nhưng một số ý kiến lại tỏ ra hoài nghi.
Nancy Tengler - Giám đốc đầu tư của Laffer Tengler Investments - cho hay, giá cả từ vé máy bay, ôtô cũ đến cước vận chuyển đã giảm trong những tháng gần đây, khiến người tiêu dùng trở nên lạc quan hơn về triển vọng của nền kinh tế. Dữ liệu cho thấy kỳ vọng của người tiêu dùng về lạm phát trong năm 2023 đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một năm vào tháng 12, trong khi mức độ tự tin tăng lên mức cao nhất trong 8 tháng.
Nhiều nhà giao dịch trái phiếu tin rằng, FED có thể không còn nhiều thời gian để tăng lãi suất. Lợi suất trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn hai năm tính đến ngày 23.12 ở mức 4,321%. Đây là mức tăng đáng kể trong năm, nhưng lại giảm hơn một phần ba so với năm ngoái.
Các nhà quản lý quỹ được Bank of America khảo sát ý kiến cho rằng, lạm phát cao được xếp hạng là “rủi ro bám đuôi” hàng đầu đối với thị trường, theo sau là suy thoái kinh tế toàn cầu, tiếp đến là việc các ngân hàng trung ương thắt chặt chính sách tiền tệ. Có thể hiểu, “rủi ro bám đuôi” là những sự kiện tiêu cực mà các nhà đầu tư coi là không thể xảy ra.
Scott Colyer - Giám đốc điều hành của Advisors Asset Management - cho biết: “Người ta cứ tiếp tục tin rằng mỗi lần tăng lãi suất sẽ là lần cuối dù FED liên tục phủ nhận. Tôi nghĩ nếu bạn chống lại FED, bạn sẽ tự chịu rủi ro”.
