Khởi động loạt dự án “bất động” nhiều năm
Tại cửa ngõ phía Đông, dự án được chờ đợi nhiều nhất là mở rộng Quốc lộ 13, bởi dù đã lên kế hoạch triển khai cách đây hơn 20 năm nhưng dự án này hiện vẫn còn “nằm trên giấy”. Đây là trục huyết mạch liên kết TPHCM qua Bình Dương, Bình Phước nhưng do nhỏ hẹp nên ùn tắc triền miên.
Hiện Sở GTVT TPHCM đang đề xuất mở rộng Quốc lộ 13 (từ ngã tư Bình Phước đến chân cầu Bình Triệu) dài gần 5km, tổng mức đầu tư gần 10.000 tỉ đồng theo hình thức BOT (xây dựng – chuyển giao – kinh doanh).
Cũng nằm tại cửa ngõ phía Đông ra vào trung tâm TPHCM, đường Ung Văn Khiêm (từ ngã năm Đài liệt sĩ đến nhà hàng Tân Cảng) dài khoảng 1,7km sẽ được mở rộng lên 30m, quy mô 6 làn xe. Đồng thời, tại ngã năm Đài liệt sĩ sẽ làm vòng xoay với đường kính 22,5 m phía bên trên, phía dưới thiết kế hầm chui. Tổng mức đầu tư dự án này khoảng 3.196 tỉ đồng theo hình thức BT (xây dựng – chuyển giao), trong đó, TPHCM sẽ trả chậm cho nhà đầu tư bằng ngân sách, thay vì đất như trước đây.
Ở cửa ngõ phía Nam, cầu Thủ Thiêm 4 có tổng mức đầu tư gần 5.000 tỉ đồng, dự kiến khởi công dịp 30.4.2025 theo hợp đồng BOT và hoàn thành năm 2028. Tương tự, dự án cầu đường Bình Tiên dài hơn 3km, đi qua Quận 6, 8, huyện Bình Chánh với tổng mức đầu tư khoảng 6.218 tỉ đồng đang được xem xét triển khai theo loại hợp đồng trên.
Cũng tại khu vực này, dự án cầu đường Nguyễn Khoái bắc qua kênh Tẻ, nối Quận 7, 4 và 1, tổng mức đầu tư dự án khoảng 2.812 tỉ đồng đang được đề xuất triển khai bằng hình thức BT trả chậm bằng ngân sách trong giai đoạn 2023 - 2025.
Ở cửa ngõ phía Nam, Quốc lộ 1 đoạn từ An Lạc đến ranh tỉnh Long An, cũng sẽ được mở rộng từ 19m lên 52m, tổng vốn gần 12.900 tỉ đồng.
Tại cửa ngõ phía Tây Bắc, Quốc lộ 22 từ ngã tư An Sương đến Vành đai 3 sẽ mở lên gần 40m với kinh phí khoảng 1.200 tỉ đồng.
Chờ cơ chế mới giải bài toán vốn
Các dự án trọng điểm trên thực tế đã được TPHCM lên kế hoạch triển khai các đây nhiều năm nhưng phải xếp hàng chờ do ngân sách chưa thể cân đối. Nghị quyết 98 về thí điểm cơ chế đặc thù cho TPHCM vừa được Quốc hội thông qua, cho phép thành phố áp dụng loại hợp đồng BT (trả chậm bằng ngân sách) và BOT trên đường hiện hữu mở ra cơ hội đẩy nhanh các dự án trên.
Theo Sở GTVT TPHCM, các cơ chế mới này có thể triển khai được ngay để đầu tư các dự án trọng điểm, cấp bách thời gian tới, nhất là các dự án cửa ngõ.
Với các dự án triển khai theo hợp đồng BOT, Sở GTVT cho biết sẽ nghiên cứu, xây dựng và ban hành quy định về nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn dự án để đầu tư theo thứ tự ưu tiên. Đồng thời, nghiên cứu, triển khai một số giải pháp tổ chức thực hiện nhằm giải quyết các vấn đề về bảo đảm quyền và lợi ích của người dân, tránh tạo gánh nặng về thuế, phí và tình trạng khiếu kiện...
Với dự án BT, Sở GTVT TPHCM cho biết đã dự kiến danh mục một số dự án quan trọng, có tính kết nối vùng để kêu gọi đầu tư. Nhà đầu tư bỏ tiền xây dựng công trình đó và TPHCM sẽ thanh toán (sau khi công trình hoàn thành, được quyết toán) trong khoảng thời gian 5 - 10 năm.
Hiện ngành giao thông TPHCM đã xác định quan điểm tập trung khơi thông các cửa ngõ, tăng tốc các dự án kết nối liên vùng, còn phía trong nội đô thì sắp xếp, điều chỉnh lại cơ cấu phương tiện, đẩy mạnh giao thông công cộng.
Trao đổi với Lao Động, kiến trúc sư Võ Kim Cương - nguyên Kiến trúc sư trưởng TPHCM đồng tình với chiến lược phát triển giao thông này. Theo ông, mạng lưới đường xương sống, kết nối liên vùng hoàn thiện thì giao thông nội đô sẽ tự thông thoáng hơn, các chính sách giãn dân, xây dựng đô thị đa trung tâm cũng dễ dàng thực hiện. “Các mở rộng cửa ngõ nhất định phải ưu tiên làm nhanh vì nguồn thu trở lại từ hạ tầng thông thoáng, lợi ích tạo ra cho người dân, xã hội là rất lớn” – ông Cương nói.
