Theo quan niệm dân gian Việt Nam, tháng 7 âm lịch được xem là tháng cô hồn. Với đạo Phật, tháng 7 âm lịch còn là tháng Vu Lan, dịp để báo hiếu cha mẹ, nhớ đến công ơn của người đi trước.
Trong ngày rằm tháng 7 âm lịch, nhiều gia đình sẽ chuẩn bị hai mâm cỗ cúng. Trong đó, cỗ mặn để cúng tổ tiên ở bàn thờ, cỗ chay để cúng chúng sinh, hay còn gọi là cúng cô hồn trước sân nhà, vỉa hè.
Nhiều chuyên gia phong thủy cho rằng, lễ cúng nên được thực hiện vào ban ngày, trước 12h ngày 15.7, tránh lúc mặt trời lặn, lúc cửa âm phủ đã đóng.
Cúng cô hồn, chúng sinh nên được thực hiện ngoài sân. Đây là vị trí mở, thoáng, nơi các cô hồn xung quanh dễ dàng tìm đến để hưởng thụ lễ vật, không vào bên trong nhà quấy rối gia chủ.
Đối với các gia đình sống ở chung cư, việc đặt mâm cúng được xem là vấn đề nan giải, khó tìm vị trí thích hợp. Gợi ý mâm cỗ cúng có thể được bày ngoài ban công, cửa phòng khách hoặc hàng lang trong trường hợp cho phép.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Cường (Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam), cúng cô hồn rằm tháng 7 cần lưu ý dùng món chay. Mâm cúng gồm các lễ vật như: Quần áo chúng sinh, bỏng ngô, chè lam, cháo, kẹo vừng, tiền vàng, rượu, gạo trộn muối, ngô, khoai lang…
Nhiều người quan niệm, cúng cô hồn không nên sử dụng món mặn, tránh việc khơi gợi lòng tham, sân, si. Khi cúng, phải đặt trước cửa nhà, rải tiền vàng trên mâm ra 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Sau khi kết thúc, gạo và muối cần được rải ra sân, đường rồi đốt vàng mã.
Với mâm cỗ cúng rằm tháng 7 trên bàn thờ tổ tiên, gia chủ không cần quá cầu kỳ nhưng phải gọn gàng, sạch sẽ. Ngoài thanh bông hoa quả, mỗi gia đình, vùng miền có thể lựa chọn đồ cúng phù hợp theo phong tục.
Ở miền Bắc, người dân thường ưu tiên xôi, gà, giò… Trong khi đó, miền Nam lựa chọn thịt ba chỉ, trứng, tôm... Bên cạnh đó, gia chủ có thể dâng lên những món ăn mà ông bà, người thân, tổ tiên khi còn sống yêu thích để tỏ lòng thành kính.
Nhìn chung, mỗi mâm cỗ sẽ có sự khác nhau tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình. Ngoài việc chú trọng cúng rằm tháng 7, mỗi người có thể thực hiện thêm phóng sinh, ăn chay, đi chùa…
