Thực ra, trước khi Sở GTVT TPHCM đề xuất đề án cho thuê sử dụng tạm thời một phần vỉa hè, thành phố cũng đã có qui hoạch 345 tuyến đường cho phép sử dụng tạm thời một phần vỉa hè làm bãi giữ xe công cộng có thu phí, phục vụ kinh doanh và cho phép đỗ xe dưới lòng đường có thu phí. Trong đó, 160 tuyến đường được phép sử dụng tạm thời một phần vỉa hè làm bãi giữ xe công cộng, 112 tuyến cho kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa và 73 tuyến cho phép đỗ xe dưới lòng đường có thu phí.
Và trước khi Sở GTVT hoàn tất đề án, vỉa hè TPHCM, đặc biệt là quận 1, đã được "dọn dẹp" ngăn nắp hơn. Nhưng đúng như rằng, đây là một công việc đòi hỏi ý chí, quyết tâm, bền bỉ, chỉ cần lơi lỏng một chút thì đâu lại vào đấy. Trên thực tế, chỉ một thời gian ngắn sau khi các đội công tác "giải cứu vỉa hè" không còn thường xuyên xuống đường, thì ngay cả vỉa hè ở trung tâm quận 1, xe cộ và hàng quán lại tràn ra...
Chúng ta cần thống nhất một phương châm, dẹp là để qui hoạch, sắp xếp cho gọn gàng trật tự hơn, bớt ảnh hưởng mỹ quan hơn. Điều đó cũng mang ý nghĩa rằng "dẹp" đồng thời là mở ra con đường sống cho nhiều cư dân sống nhờ vào vỉa hè khi những con hẻm trung tâm thành phố không thể giải quyết được hết chỗ kinh doanh cho những đối tượng lên đến hàng chục, hàng trăm nghìn người này.
Mức giá mà Sở GTVT đề xuất cũng không phải quá đắt đỏ. Tuy nhiên, chủ trương cho thuê vỉa hè không nên được hiểu là cho thuê tất những tuyến đường có vỉa hè rộng từ 5m trở lên. Có những tuyến đường đẹp, hoặc những đoạn đường đẹp, cần phải hoàn toàn cấm chiếm dụng. Cũng có những đoạn đường hoặc tuyến đường chỉ cho phép sử dụng tạm một phần làm bãi giữ xe chứ không cho phép kinh doanh bán buôn hay dịch vụ ăn uống; song có những tuyến đường và vỉa hè thì cho phép thuê kinh doanh.
Nhưng tôi không nghĩ rằng, sau khi qui hoạch xong các tuyến, đoạn đường phố có vỉa hè cho thuê, thì những người sống nhờ vào vỉa hè sẽ nhất nhất răm rắp tuân thủ chỉ sử dụng đúng với diện tích được thuê. Vì sao? Vì cái cách chiếm dụng vỉa hè, lòng đường ở Việt Nam lâu nay theo lối vết dầu loang. Hôm nay, ngày mai,... mỗi ngày thiếu kiểm soát một chút thì vết dầu mỗi ngày dần loang ra.
Thu được tiền, cho dù ở mức 100.000 đồng/m2 ở khu vực trung tâm quận 1, thì vẫn cần đội ngũ kiểm soát các hộ được thuê, tránh để tình trạng thuê 1 lấn 2 bùng phát trở thành dịch. Phương châm là qui hoạch lại vỉa hè cho thuê, sử dụng tạm thời một phần nằm trong khuôn khổ chấn chỉnh trật tự đô thị, làm cho vỉa hè, đường phố thông thoáng, có mỹ quan hơn, sạch đẹp hơn; đồng thời cũng giúp một bộ phận cư dân TPHCM có kế sinh nhai. Chứ không phải việc tìm kiếm nguồn thu, tận thu là mục tiêu. Nếu đặt ra việc thu là mục tiêu, thì chẳng mấy chốc vỉa hè TPHCM trở thành những cái chợ, sẽ còn nhôm nhoam hơn trước.
Cho thuê vỉa hè, nhưng vẫn phải tỉnh táo trong quản lí, kiểm soát. Và, một khi các bãi giữ xe vỉa hè đã và đang nằm trong lợi ích nhóm, chắc gì quá trình xét duyệt đối tượng cho thuê vỉa hè không xảy ra tình trạng lợi ích nhóm. Cho nên, đừng nghĩ rằng cứ thu được tiền là xong.
