Thỏi nam châm thu hút vốn đầu tư công nghệ
Bài viết "Nhân tài Thung lũng Silicon đang giúp phát triển trung tâm khởi nghiệp Việt Nam" đăng trên Bloomberg ngày 14.2 cho hay, ngày nay, nhiều lập trình viên đang chuyển đến Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm thương mại của cả nước - để thành lập các công ty khởi nghiệp tập trung vào mọi lĩnh vực.
Theo báo cáo tháng 7.2022 của KPMG và HSBC, số lượng công ty khởi nghiệp ở Việt Nam đã tăng gần gấp đôi kể từ khi bắt đầu xảy ra đại dịch cho đến giữa năm 2022.
Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain & Co, năm 2021, Việt Nam đã thu về mức kỷ lục 2,6 tỉ USD thông qua 233 thỏa thuận tư nhân, tăng từ mức 700 triệu USD trong 140 giao dịch một năm trước đó.
Theo Do Ventures, các công ty địa phương cũng đang cạnh tranh với các công ty cùng ngành ở Đông Nam Á, chiếm 13% tổng dòng vốn đầu tư mạo hiểm vào khu vực sau Indonesia và Singapore vào năm 2021.
Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 biến Thành phố Hồ Chí Minh thành thỏi nam châm thu hút vốn đầu tư công nghệ và nhắm đến một nền kinh tế kỹ thuật số chiếm 40% GDP của thành phố. Tháng trước, chính phủ chỉ đạo Thành phố Hồ Chí Minh ưu tiên thu hút đầu tư nước ngoài vào các dự án công nghệ cao, đồng thời đưa ra các ưu đãi khác để thu hút nhân tài toàn cầu và các công ty quốc tế thành lập các trung tâm nghiên cứu đổi mới.
Việt Nam đã thu được một số kết quả. Nhà phát triển trò chơi VNG Corp - dự kiến sẽ theo đuổi việc niêm yết tại Mỹ trong những tháng tới. Một công ty thanh toán tiền lương và một nền tảng nông nghiệp khác trở thành những công ty khởi nghiệp mới nhất trong những tuần gần đây.
Những người trong ngành nói rằng, thành phố Hồ Chí Minh có những yếu tố tạo nên một Thung lũng Silicon tiếp theo: Hệ thống giáo dục thiên về toán và khoa học; ngành công nghiệp gia công phần mềm có tuổi đời hàng thập kỷ đã tạo ra vô số kỹ sư tài năng; cũng như những lợi ích của việc tăng trưởng kinh tế cả nước. Năm ngoái, Việt Nam là một trong nền kinh tế tăng trưởng mạnh nhất ở Châu Á.
Vy Le, đồng sáng lập của Do Ventures cho biết, một thập kỷ trước, các nhà tài trợ có thể dành 6 tháng để cân nhắc một khoản đầu tư. Bây giờ, nếu không đưa ra quyết định trong vòng 1 hoặc 2 tháng, các quỹ khác chắc chắn sẽ giành phần.
Thách thức với ngành công nghiệp vừa chớm nở
Theo Bloomberg, con đường phía trước sẽ gập ghềnh.
Trong một nghiên cứu năm 2022, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) nêu vấn đề về “hệ sinh thái” không chắc chắn khi khu vực khởi nghiệp của Việt Nam mới chỉ tồn tại được 1 hoặc 2 thập kỷ.
“Phân tích cho thấy cần có một số cải cách chính sách để tạo môi trường thuận lợi cho việc thành lập các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sự phát triển của các công ty khởi nghiệp công nghệ và cải thiện khả năng cung cấp tài chính” - báo cáo cho biết. ADB nói thêm, các chính sách có lợi của chính phủ như bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ mạnh mẽ cũng sẽ rất quan trọng.
Lĩnh vực khởi nghiệp non trẻ của Việt Nam đã được hình thành trong nhiều năm. Năm 2013, sự ra mắt của Flappy Bird được ca ngợi là một hiện tượng game sẽ thúc đẩy sức mạnh khởi nghiệp của đất nước. Mặc dù trò chơi đó sau bị gỡ bỏ, nhưng đã mở đường cho một thế hệ công ty mới như nhà cung cấp dịch vụ thanh toán di động VNPay...
Những người sáng lập nói rằng chưa có nhiều câu chuyện thành công hơn vì Chính phủ vẫn chưa thiết lập một khuôn khổ phù hợp để các công ty lên sàn chứng khoán. Các quy định rườm rà cũng đang cản trở khả năng của các công ty ra công chúng.
Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản những người nước ngoài như Vinnie Lauria - người Mỹ đồng sáng lập Golden Gate Ventures - rời bỏ Thung lũng Silicon ở Mỹ chuyển đến thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2022 sau thời gian làm việc trước đó ở Singapore và San Francisco. Quỹ Golden Gate Ventures đã bắt đầu hỗ trợ các công ty khởi nghiệp Việt Nam vào năm 2014 và mở văn phòng ở cả thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội vào năm ngoái. Vinnie Lauria quyết định đến Việt Nam sau khi chứng kiến tốc độ tăng trưởng bình quân đầu người phi thường của đất nước trong thập kỷ qua. Ông cho rằng, chi tiêu trực tuyến có thể tăng gấp 5 lần trong vòng 6 năm tới.
Theo Nguyen Nguyen - người điều hành một công ty trí tuệ nhân tạo do Sequoia hậu thuẫn - các công ty khởi nghiệp cũng đang khai thác nguồn lực của người Việt ở nước ngoài về nước.
“Đây là hiện tượng chảy máu chất xám ngược” - Nguyen - người đã trở về Việt Nam sau khi lấy bằng tiến sĩ kinh tế tại Đại học Rice ở Texas - cho biết. Khoảng 2/3 nhân viên của Nguyen tại công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính Trusting Social có ít nhất một bằng thạc sĩ ở nước ngoài.
Le Hong Minh - đồng sáng lập VNG - cho hay, lĩnh vực công nghệ đã trải qua quá trình chuyển đổi “cả ngày lẫn đêm”. Tỉ lệ sử dụng điện thoại thông minh và Internet cao, dân số trẻ đông đảo và tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh là những yếu tố lợi thế của Việt Nam.
