Hé lộ cách thức hoạt động của lịch Maya

Anh Vũ |

Một chu kỳ đặc trưng trong lịch Maya đã trở thành một bí ẩn kể từ khi nó được phát hiện lại và việc giải mã nó bắt đầu vào những năm 1940, nhưng không có nhiều kết quả khả quan.

Chu kỳ đặc trưng trong lịch Maya kéo dài khoảng 819 ngày, vì vậy chu kỳ được gọi đơn giản là số ngày 819. Nghe đơn giản, nhưng đây là vấn đề khiến các nhà nghiên cứu đau đầu khi không thể so sánh con số 819 ngày đó với bất kỳ thứ gì.

Nhưng các nhà nhân chủng học John Linden và Victoria Bricker từ Đại học Tulane (Mỹ) nghĩ rằng cuối cùng họ đã giải mã được.

Tất cả những gì họ phải làm là mở rộng suy nghĩ của mình, nghiên cứu cách lịch hoạt động trong khoảng thời gian không phải 819 ngày mà là 45 năm và liên hệ nó với thời gian cần thiết để một thiên thể quay trở lại vị trí gần như cũ trên bầu trời, những nhân tố giúp nó được gọi là thời kỳ đồng bộ.

Chu kỳ lạ lùng trong lịch Maya cổ

“Mặc dù nghiên cứu trước đây đã tìm cách chỉ ra các mối liên hệ giữa các hành tinh trong khoảng thời gian 819 ngày, nhưng sơ đồ bốn phần, hướng màu của nó quá ngắn để phù hợp với các chu kỳ đồng bộ của các hành tinh nhìn thấy được”, họ viết trong báo cáo.

"Bằng cách tăng độ dài lịch lên 20 chu kỳ 819 ngày, một mô hình xuất hiện, trong đó các chu kỳ giao hội của tất cả các hành tinh có thể nhìn thấy tương ứng với các điểm trạm trong lịch 819 ngày lớn hơn", báo cáo cho biết.

Lịch Maya thực sự là một hệ thống phức tạp, được tạo thành từ các lịch nhỏ hơn, được phát triển từ nhiều thế kỷ trước ở Trung Mỹ thời tiền Colombia. Trong số các lịch thành phần, số lượng 819 ngày là con số khó hiểu nhất đối với các nhà nhân chủng học hiện đại.

Đó là một loại lịch dựa trên glyph được lặp lại bốn lần, với mỗi khối 819 ngày tương ứng với một trong bốn màu. Màu đỏ được liên kết với phía đông, màu trắng với phía bắc, màu đen với phía tây và màu vàng với phía nam.

Mãi cho đến những năm 1980, các nhà nghiên cứu mới nhận ra rằng giả định này là không chính xác.

Liên hệ với các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Thay vào đó, màu trắng và màu vàng lần lượt được liên kết với thiên đỉnh một cách giải thích phù hợp với thiên văn học, khi Mặt trời mọc ở phía đông, di chuyển trên bầu trời đến điểm cao nhất (thiên đỉnh), lặn ở phía tây, sau đó đi qua thiên đỉnh của nó để mọc trở lại ở phía đông.

Lịch của người Maya có liên hệ với các hành tinh trong Hệ Mặt trời. Ảnh: NASA
Lịch của người Maya có liên hệ với các hành tinh trong Hệ Mặt trời. Ảnh: NASA

Có những manh mối khác cho thấy rằng số lượng 819 ngày có liên quan đến các chu kỳ đồng bộ của các hành tinh có thể nhìn thấy trong Hệ Mặt trời.

Người Maya đã có những phép đo cực kỳ chính xác về chu kỳ giao hội của các hành tinh có thể nhìn thấy: Sao Thủy, Sao Kim, Sao Hỏa, Sao Mộc và Sao Thổ.

Tuy nhiên, khó khăn nằm ở việc cố gắng tìm ra cách thức hoạt động của các giai đoạn đồng bộ này trong bối cảnh đếm 819 ngày. Nó chỉ ra rằng mỗi hành tinh có thể nhìn thấy đều có chu kỳ đồng bộ khớp chính xác với một số chu kỳ 819 ngày.

Chu kỳ đồng bộ của sao Kim là 585 ngày, phù hợp gọn gàng với 7 lần đếm trong chu kỳ 819 ngày. Sao Hỏa có chu kỳ đồng bộ 780 ngày, 20 lần đếm trong chu kỳ 819 ngày.

"Việc mở rộng chu kỳ 4 × 819 ngày tiêu chuẩn thành 20 chu kỳ 819 ngày cung cấp một hệ thống lịch lớn hơn với các phép tính tương xứng tại đối với các chu kỳ giao hội của tất cả các hành tinh nhìn thấy được. Quan trọng nhất là hệ thống lịch lớn hơn gồm 20 chu kỳ 819 ngày này ngày cung cấp một cơ chế để thiết lập lại số ngày và tên ngày" các nhà nghiên cứu viết.

"Thay vì giới hạn sự tập trung của họ vào bất kỳ một hành tinh nào, các nhà thiên văn học Maya đã tạo ra bộ đếm 819 ngày để hình dung nó như một hệ thống lịch lớn hơn, có thể được sử dụng để dự đoán tất cả các chu kỳ đồng bộ của hành tinh nhìn thấy được", báo cáo viết.

Lịch Maya không phải là một hệ thống đơn giản dựa trên thiên văn học cơ bản. Chúng ta không nên ngạc nhiên khi thước đo vũ trụ của người Maya bao trùm một khoảng không gian và thời gian lớn như vậy.

Anh Vũ
TIN LIÊN QUAN

Công nghệ tự lái hoàn toàn - nguồn thu lợi nhuận tương lai của Tesla

Thanh Hà |

Elon Musk cho biết, Tesla có thể sẽ áp dụng công nghệ tự lái hoàn toàn trong năm nay và đây sẽ là một công cụ tạo ra lợi nhuận lớn.

Những lợi ích công nghệ đem lại trong giáo dục

Thùy Trang |

Công nghệ giúp tiếp cận giáo dục dễ dàng hơn trong nhiều khía cạnh, nâng cao chất lượng học tập và giảng dạy cho giáo viên và học sinh.

Phát hiện kinh ngạc về nền văn minh Maya

Khánh Minh |

Phát hiện mới của các nhà nghiên cứu cho thấy những điều đáng kinh ngạc về nền văn minh Maya và người Mesoamerica cổ đại.

Giờ thứ 9: Trai bao - Phần 1

Nhóm PV |

Giờ thứ 9 - Tôi tên Lân, năm nay 21 tuổi. Không may mắn được sinh ra trong một gia đình nghèo khó, vậy nên nỗi khắc khổ luôn được in đậm trong những nỗi lo, suy nghĩ của tâm hồn tôi. Vậy nên tôi luôn có một khát khao cháy bỏng và ý nguyện thực hiện ước mơ của mình. Đó là được thành danh trên con đường học tập và sống sung túc.

Lộ danh tính 10 người bị bắt liên quan đến sát hạch lái xe ở Thái Nguyên

Việt Bắc |

Trong số 10 người bị Công an khởi tố bắt giam về hành vi đưa, nhận hối lộ để làm sai lệch kết quả đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe có 1 trường hợp là Phó giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Thái Nguyên.

Tảng đá to như cánh phản rơi sát nhà, người dân hốt hoảng kêu cứu

Minh Nguyễn |

Hoà Bình - Người dân ở cụm dân cư 2, thôn An Thịnh, xã Thanh Sơn, huyện Lương Sơn vừa có đơn kêu cứu gửi các cơ quan chức năng và cơ quan báo chí vì những lo lắng, bất an khi sống cạnh mỏ đá. 

Số ca mắc COVID-19 ở TP.Hồ Chí Minh tăng do xuất hiện nhiều biến thể phụ mới

MINH QUÂN |

TP Hồ Chí Minh - Số ca mắc mới COVID-19 gia tăng từ ngày 12.4, kéo theo nhiều ca nhập viện do xuất hiện nhiều biến thể phụ mới của Omicron.

Tận dụng ca COVID-19 tăng, test nhanh xả hàng giá sốc chất lượng thả nổi

AN AN - MINH HÀ |

Tận dụng thời cơ số ca COVID-19 tăng cao, thị trường test nhanh sôi động trở lại xả hàng giá sốc phổ biến từ 1.000 - 10.000 đồng/que. Tuy nhiên, chất lượng thả nổi bởi đây đều là hàng tồn kho sắp hết hạn, thậm chí quá hạn tiềm ẩn nguy cơ sai lệch kết quả, lây lan dịch bệnh.

Công nghệ tự lái hoàn toàn - nguồn thu lợi nhuận tương lai của Tesla

Thanh Hà |

Elon Musk cho biết, Tesla có thể sẽ áp dụng công nghệ tự lái hoàn toàn trong năm nay và đây sẽ là một công cụ tạo ra lợi nhuận lớn.

Những lợi ích công nghệ đem lại trong giáo dục

Thùy Trang |

Công nghệ giúp tiếp cận giáo dục dễ dàng hơn trong nhiều khía cạnh, nâng cao chất lượng học tập và giảng dạy cho giáo viên và học sinh.

Phát hiện kinh ngạc về nền văn minh Maya

Khánh Minh |

Phát hiện mới của các nhà nghiên cứu cho thấy những điều đáng kinh ngạc về nền văn minh Maya và người Mesoamerica cổ đại.