Nắm bắt nhu cầu “khát” lao động của nhiều doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Khai Sơn (Bắc Ninh), hàng loạt công ty cho thuê lại lao động (công ty môi giới lao động) mọc lên như nấm sau mưa.
Những đơn vị này trực tiếp đứng ra tuyển dụng, sau đó cho các doanh nghiệp sản xuất thuê lại lao động.
Tuyển dụng lao động “2 không”
Mạng xã hội facebook xuất hiện dày đặc những nhóm tuyển dụng lao động như “Việc làm Thuận Thành 2 - Bắc Ninh”, “Việc làm Thuận Thành – Bắc Ninh”, “Việc làm KCN Khai Sơn Thuận Thành Bắc Ninh”...
Tại đây, thông tin tuyển dụng từ phía các đơn vị liên tục được đăng tải. Người đăng không chỉ là các doanh nghiệp sản xuất mà phần lớn là nhân viên của công ty cho thuê lại lao động “chiêu mộ” người đang có nhu cầu tìm kiếm việc làm.
Điều đáng nói, công ty môi giới bất chấp quy định pháp luật, đăng tải công khai tuyển dụng lao động thiếu tuổi cho nhiều doanh nghiệp lắp ráp linh kiện điện tử, linh kiện nhựa.
Tài khoản facebook H.T viết: “Tuyển gấp nam đi làm luôn ở Thuận Thành 2, phòng thường, làm ca, tăng ca, chấp nhận thiếu tuổi”.
Một bài đăng khác cũng nêu: “Tuyển dụng 1.000 công nhân nam, nữ, chấp nhận thiếu tuổi, xăm kín, chỉ cần chứng minh thư nhân dân hoặc căn cước công dân”.
Với điều kiện thông thoáng như vậy, công ty cho thuê lại lao động mới có khả năng tuyển dụng đủ số lượng người theo yêu cầu từ phía doanh nghiệp liên kết.
Tuyển được càng nhiều, công ty môi giới sẽ thu được lợi nhuận càng lớn trên mồ hôi, công sức mà người lao động bỏ ra để làm việc mỗi ngày.
Lần theo địa chỉ từ mạng xã hội, chúng tôi choáng ngợp bởi mật độ dày đặc những văn phòng đại diện của công ty cho thuê lại lao động. Điều đáng nói, hành vi tuyển dụng lao động dưới 18 tuổi làm lắp ráp linh kiện điện tử, nhựa là vi phạm pháp luật, nhưng lại diễn ra nhan nhản tại đây.
Chúng tôi có thể dễ dàng điểm mặt những công ty cho thuê lại lao động công khai tuyển dụng lao động thiếu tuổi như: Công ty TNHH TM và Dịch vụ MTV Quốc An, Công ty TNHH Tổng hợp Thịnh Phát Vina, Công ty TNHH Thương mại Bảo Minh Tâm Vina, Công ty TNHH An Khánh Vina…
Tất cả công ty này đều mọc lên ở địa chỉ phố Mới, Tam Á, Gia Đông (Thuận Thành, Bắc Ninh), gần với Khu công nghiệp Khai Sơn để dễ bề “hành nghề”.
Với tiêu chí “2 không” – không cần đủ tuổi lao động, không bằng cấp – chỉ cần người lao động có chứng minh thư nhân dân, căn cước công dân sẽ được tuyển dụng vào làm việc.
Vì lợi nhuận nên bất chấp
Trong vai người lao động có nhu cầu tìm việc làm tại Khu công nghiệp Khai Sơn, đầu tháng 8, chúng tôi tìm đến văn phòng của Công ty TNHH TM và Dịch vụ MTV Quốc An để đăng ký tìm việc làm.
Nhìn thấy chúng tôi nhễ nhại mồ hôi, nhân viên của công ty nhanh nhảu tiếp đón và hỏi quê quán, năm sinh, còn đi học hay không và đã có kinh nghiệm làm công nhân hay chưa?
“Hôm nay, công ty ngừng đơn (chưa tuyển dụng thêm lao động-PV). Bây giờ chỉ còn đơn bổ sung người thay thế cho những lao động nghỉ vì lý do nào đó. Tuy nhiên, chỉ 2-3 hôm nữa sẽ có thêm chỉ tiêu tuyển dụng mới” – nhân viên tư vấn nói và nhắn nhủ chúng tôi chỉ cần đặt chứng minh thư nhân dân hoặc căn cước công dân ở lại. Sau đó, khi nào có việc họ sẽ gọi đi làm.
Người này cho biết chủ yếu các doanh nghiệp tuyển dụng công nhân thời vụ, song, công nhân cũng phải làm ca ngày xen lẫn ca đêm.
Chủ yếu lao động sẽ làm cho các công ty về lĩnh vực điện tử trong Khu công nghiệp Khai Sơn. Dù là lao động thời vụ, công ty cho thuê lại lao động không nhận người làm ngắn hạn, mà muốn tìm lao động gắn bó lâu dài.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhân viên này còn khuyến khích chúng tôi giới thiệu thêm những lao động khác đến tìm việc. “Bên mình nhận nhiều bạn chưa đủ tuổi, quan trọng có sức hay không. Chị có mấy bạn ở Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai sinh năm 2006 (16 tuổi – PV) vào làm nhưng chịu khó lắm” – nhân viên tư vấn nói.
Chưa bao giờ làm công nhân lại dễ dàng đến vậy, để tăng tính thuyết phục chúng tôi, người này cho biết công nhân không yêu cầu bằng cấp, chỉ cần biết chữ bởi công việc dễ và nhàn.
Cách đó vài trăm mét, bên trong Công ty TNHH Tổng hợp Thịnh Phát Vina đang có nhiều nhân viên ngồi đăng bài viết trên các hội, nhóm mạng xã hội facebook để “săn” người lao động.
Thấy người lao động đến tìm việc, chị T - nhân viên tư vấn việc làm - như mở cờ trong bụng. Chị này cho biết công ty tuyển công nhân trên 18 tuổi, nhưng vẫn nhận lao động thiếu tháng, thiếu tuổi.
Người lao động sẽ ký kết hợp đồng với Công ty TNHH Tổng hợp Thịnh Phát Vina để làm nhân viên thời vụ. Thời hạn thông thường tối thiểu 3 tháng, bởi nếu người lao động nghỉ việc sớm, bản thân họ và phía công ty môi giới đều bị phạt. Sau đó, công ty sẽ cho các doanh nghiệp sản xuất thuê lại những lao động này.
“Bên chị đưa em đến doanh nghiệp phỏng vấn trực tiếp. Người lao động nhận vào làm sẽ báo cáo chấm công cho bên chị và doanh nghiệp. Khi nhận lương sẽ do công ty chị trả” – chị T nói.
Theo nhân viên này, người lao động làm việc sẽ tính lương theo giờ, mức lương làm việc theo giờ được quy định cụ thể. Sau khi làm việc hết tháng, mỗi người lao động sẽ có một bảng lương. Thông thường, lương được chốt lương vào ngày 30 và nhận vào ngày 15 hàng tháng.
“Lương lậu các em tự tính, không phải chia”- chị T nói. Nhưng thực chất, mỗi nhân viên tư vấn, giới thiệu thành công lao động cho doanh nghiệp sẽ được nhận một khoản nhất định.
Chính vì vậy, chỉ cần doanh nghiệp cần người, họ sẽ bất chấp tuyển dụng cả lao động dưới 18 tuổi để đủ chỉ tiêu.
Luật sư Đặng Tâm - Đoàn Luật sư Hà Nội - cho biết, căn cứ vào Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định 145/NĐ-CP ngày 14.12.2020 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động thì các công việc sau được thực hiện cho thuê lại lao động:
Phiên dịch/Biên dịch/Tốc ký; Thư ký/Trợ lý hành chính; Lễ tân; Hướng dẫn du lịch; Hỗ trợ bán hàng; Hỗ trợ dự án; Lập trình hệ thống máy sản xuất; Sản xuất, lắp đặt thiết bị truyền hình, viễn thông; Vận hành/kiểm tra/sửa chữa máy móc xây dựng, hệ thống điện sản xuất; Dọn dẹp vệ sinh tòa nhà, nhà máy; Biên tập tài liệu; Vệ sĩ/Bảo vệ; Tiếp thị/Chăm sóc khách hàng qua điện thoại;
Xử lý các vấn đề tài chính, thuế; Sửa chữa/Kiểm tra vận hành ô tô; Scan, về kỹ thuật công nghiệp/Trang trí nội thất; Lái xe; Quản lý, vận hành, bảo dưỡng và phục vụ trên tàu biển; Quản lý, giám sát, vận hành, sửa chữa, bảo dưỡng và phục vụ trên giàn khoan dầu khí; Lái tàu bay, phục vụ trên tàu bay/Bảo dưỡng, sửa chữa tàu bay và thiết bị tàu bay/Điều độ, khai thác bay/Giám sát bay.
