Trả nợ BHXH vào ngày cuối năm 2017
Ngày 29.12.2017, Cty CP Quản trị Tài nguyên Tri Thức - Trường THPT Quốc Tế Mỹ (huyện Nhà Bè, TPHCM) đã truy trả hết 1,9 tỉ đồng cho cơ quan BHXH, khắc phục số nợ BHYT mà đơn vị này phải đóng cho người nước ngoài tham gia BHYT theo DN. Theo số liệu từ phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH TPHCM), DN này để nợ BHXH kéo dài, cơ quan BHXH đã khởi kiện. Tính đến tháng 11.2017, DN để nợ gần 8 tỉ đồng. Khi BHXH có chức năng thanh tra đã tiến hành thanh tra DN này. Sau thanh tra, DN đã chuyển trả 4 tỉ đồng, đến ngày 29.12.2017, DN tiếp tục chuyển trả 1,9 tỉ đồng. Theo bà Trần Ngọc Giao Châu - Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ - việc DN khắc phục nợ là một tín hiệu tốt vì trong quá trình cơ quan BHXH thanh tra, DN cũng trình bày nhiều khó khăn.
Việc khắc phục nợ BHXH vào thời điểm cuối năm 2017 phải kể đến là Cty TNHH Tập đoàn Mai Linh. Trước đó, từ năm 2012, Mai Linh bị BHXH quận 7 và BHXH quận Gò Vấp khởi kiện vì để nợ BHXH kéo dài. Đầu năm 2013, tòa án đã tuyên xử 8 công ty thành viên của Mai Linh, buộc đóng số tiền nợ BHXH hơn 60 tỉ đồng. Sau đó, các công ty thành viên của Mai Linh lần lượt thay đổi cơ cấu, điều chuyển, cắt giảm lao động. Đến nay, chỉ có Cty TNHH Tập đoàn Mai Linh có 2.468 lao động, các công ty thành viên hầu hết không có lao động, tạm dừng hoạt động. Tổng số nợ BHXH của các thành viên Mai Linh tính đến đầu tháng 11.2017 là 125 tỉ đồng.
Tháng 6.2017, ông Cao Văn Sang - Giám đốc BHXH TPHCM thời điểm đó - cho biết: Đại diện của Tập đoàn Mai Linh cho biết, sẽ vay ngân hàng để trả nợ BHXH. Đến tháng 11.2017, đại diện pháp luật của Cty TNHH Tập đoàn Mai Linh là ông Hồ Huy đã làm việc trực tiếp với cơ quan BHXH TPHCM về phương án trả nợ của đơn vị này. Theo đó, trong tháng 11.2017, Cty TNHH Tập đoàn Mai Linh đã chuyển trả 25,2 tỉ đồng nợ BHXH, tháng 12.2017, đơn vị này chuyển tiếp 19,4 tỉ đồng.
Bà Nguyễn Thị Thu - Phó Giám đốc BHXH TPHCM - cho biết: Như vậy, số nợ BHXH của Cty TNHH Tập đoàn Mai Linh đã được thanh toán dứt điểm. Số nợ còn lại của các đơn vị thành viên, phía Mai Linh cam kết sẽ thanh toán lần lượt trong năm 2018. Trước đó, thực hiện Quyết định 595/QĐ-BHXHVN, Mai Linh cũng đã thanh toán một phần nợ để giải quyết chế độ, chốt sổ cho NLĐ nghỉ việc, nghỉ hưu. Số tiền gần 45 tỉ đồng mà Cty TNHH Tập đoàn Mai Linh chuyển trả được phân bổ lần lượt vào các quỹ BHYT, BHTN, BHXH, tiền lãi chậm đóng.
Chuyển hồ sơ đơn vị nợ BHXH sang cơ quan điều tra
Trong năm 2017, BHXH TPHCM tiến hành thanh tra chuyên ngành 331 đơn vị với tổng số nợ gần 139 tỉ đồng. Tính đến cuối năm 2017, các đơn vị, DN đã khắc phục hơn 96 tỉ đồng, chiếm 69%. Theo bà Nguyễn Thị Thu, có được kết quả này, một phần do công tác kiểm tra, thanh tra của ngành BHXH phát huy hiệu quả, nhiều DN khi mới công bố quyết định thanh tra đã chủ động khắc phục nợ. Bên cạnh đó, nhiều DN để nợ lâu, nợ kéo dài đã chủ động khắc phục nợ vào thời điểm cuối năm 2017 là do e ngại các quy định tại Bộ Luật hình sự 2015 có hiệu lực vào ngày 1.1.2018. “Bên cạnh các DN khắc phục nợ, vẫn còn nhiều DN cố tình trây ỳ, không hợp tác, chiếm đóng quỹ BHXH, xâm phạm đến quyền lợi của NLĐ. Năm 2018, cơ quan BHXH sẽ chuyển hồ sơ các đơn vị cố tình chiếm dụng quỹ BHXH sang cơ quan cảnh sát điều tra để có biện pháp xử lý theo quy định pháp luật” - bà Thu cho hay.
Ông Trần Văn Triều - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật (LĐLĐ TPHCM) - cho biết: Kể từ ngày 1.1.2018, Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực với các quy định xử phạt về các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN. Trong đó, người gian lận BHYT được xác định phạm tội chuyên nghiệp, hành vi xảo quyệt, gây thiệt hại từ 500.000 đồng trở lên sẽ chịu mức phạt tù từ 1 - 10 năm. Đáng chú ý, theo quy định tại Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ, tùy mức độ, hành vi có thể bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng, hoặc bị phạt tù từ 2 - 7 năm. Theo ông Triều, đây chính là “thuốc đặc trị” mới, tăng tính răn đe đối với các DN, đơn vị để nợ BHXH, BHYT, BHTN kéo dài.
Giảm gần 2.000 tỉ đồng nợ trong vòng 1 tháng
Ngày 2.1, ông Nguyễn Trí Đại - Trưởng ban Thu BHXH Việt Nam - cho biết, hiện nay số tiền nợ BHXH của các DN là 5.737 tỉ đồng, chiếm 3,0% số kế hoạch thu BHXH do Thủ tướng Chính phủ giao và đã giảm 0,8% so với năm 2016. Ngoài nợ BHXH, các DN còn nợ BHYT và BHTN của NLĐ là hơn 8.206 tỉ đồng. Trước đó, vào tháng 11.2017, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của các DN trên cả nước hơn 16.000 tỉ đồng. Đến hết tháng 12.2017, số nợ BHXH, BHYT, BHTN của các DN là gần 14.000 tỉ đồng. Do đó, chỉ trong vòng 1 tháng đã giảm gần 2.000 tỉ đồng.
Trong thời gian qua, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các tỉnh tập trung mọi nguồn lực để đôn đốc kiểm tra, thanh tra, đặc biệt là thanh tra đột xuất các đơn vị sử dụng lao động nợ đọng từ 3 tháng trở lên, phải đóng đủ BHXH, BHYT, BHTN trước thời điểm 31.12.2017; phấn đấu giảm tỉ lệ nợ gối đầu sang năm 2018 ở mức dưới 3%; tập trung thanh tra chuyện ngành đột xuất tại các đơn vị, doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp nợ đọng trên địa bàn các tỉnh, thành phố có số thu, số nợ lớn. Đặc biệt, BHXH Việt Nam xác định các doanh nghiệp nợ đọng là cố tình trốn đóng BHXH, xâm hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ, gây ảnh hưởng xấu đến an sinh xã hội. Do đó, BHXH Việt Nam đã làm việc với các địa phương và xác định, từ năm 2018, khi Bộ luật Hình sự có hiệu lực, đối với các doanh nghiệp cố tình vi phạm sẽ chuyển hồ sơ cho cơ quan công an và tòa án để xử lý.
Ông Đại cho biết, để bảo vệ quyền lợi của NLĐ, trong thời gian tới, các đơn vị trực thuộc BHXH sẽ tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành tại các đơn vị có dấu hiệu vi phạm pháp luật BHXH, BHYT; đẩy mạnh công tác tuyên truyền cả về nội dung và hình thức theo hướng chuyên nghiệp; phát huy vai trò của các cơ quan truyền thông, báo chí, giúp DN và người dân hiểu rõ được quyền và nghĩa vụ khi tham gia về BHXH, BHYT. VIỆT LÂM
