Tại Phiên họp thứ 23, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình báo cáo tóm tắt kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV vào sáng 10.5.
Ông Bình nhắc lại vụ việc mặc dù quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng do cơ quan nhà nước thực hiện chưa đúng quy định của pháp luật nhưng đến nay, kiến nghị của cử tri vẫn chưa được giải quyết.
Cụ thể, cử tri tỉnh Cao Bằng đề nghị giải quyết việc chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng chưa được tính thời gian đóng để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.
Qua giám sát cho thấy, theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng từ tháng 1.2003 đến tháng 12.2021, cơ quan bảo hiểm xã hội tại nhiều địa phương đã thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với những trường hợp này.
Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tại thời điểm tháng 9.2016 đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể tại 54 địa phương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Do việc thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc không đúng quy định của pháp luật, nên các chủ hộ kinh doanh cá thể chưa được tính thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để hưởng chế độ, đặc biệt có nhiều trường hợp đóng bảo hiểm xã hội được gần 20 năm.
Điều này đã khiến người dân bức xúc, một số trường hợp đã làm đơn khiếu nại, thậm chí khởi kiện bảo hiểm xã hội tỉnh ra Tòa án như tại tỉnh Tuyên Quang.
Ban Dân nguyện kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) và Bảo hiểm xã hội Việt Nam nghiên cứu, rà soát, đánh giá việc thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc với chủ hộ kinh doanh cá thể trên phạm vi toàn quốc, trình Chính phủ phương án giải quyết dứt điểm khiếu nại tố cáo.
Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo bảo Biểm xã hội Việt Nam rút kinh nghiệm, tránh để xảy ra những sai sót khi thực hiện quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Về nội dung này, Bộ LĐTBXH đã có văn bản gửi Biểm xã hội Việt Nam khẳng định việc thu biểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh không đúng quy định của pháp luật và đề nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam chỉ đạo bảo hiểm xã hội các địa phương thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Đơn vị này đã chỉ đạo tổ chức kiểm tra, thanh tra tại một số địa phương. Bên cạnh đó, Bộ LĐTBXH đã phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương khảo sát các địa phương sơ kết 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW và lấy ý kiến góp ý hồ sơ dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, trong đó có nội dung cơ quan bảo hiểm xã hội thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.
