Lương hưu thấp do tính bình quân cả quá trình đóng BHXH
Bà Ngô Thị Mỹ Kha (40 tuổi), CN Công ty Lạc Tỷ, quận Bình Tân, cho biết bà đã có 22 năm làm việc. Năm 2002, khi đó bà Kha mới 18 tuổi, đi làm đóng BHXH với mức lương 500.000 đồng/tháng. Đến nay, sau hơn 22 năm làm việc, bà tham gia BHXH với mức lương khoảng 10 triệu đồng/tháng. Nếu nghỉ hưu thì tính ra chỉ được khoảng 2,7 triệu đồng/tháng vì lương hưu được tính bình quân cả quá trình đóng BHXH.
Bà Kha cho biết, nếu cách nay vài năm, bà nghỉ việc để nhận BHXH một lần thì sẽ được 182 triệu đồng, cộng với trợ cấp thất nghiệp 12 tháng được hơn 70 triệu đồng, tính chung khoảng trên 250 triệu đồng. Sau khi nghỉ việc một năm, bà xin việc trở lại, với kinh nghiệm có sẵn, cộng thêm một số chứng chỉ nghề tích lũy được, lương tham gia BHXH sẽ cao hơn, và vẫn đủ ít nhất 20 năm đóng BHXH, như vậy tiền lương hưu vẫn cao hơn so với việc tham gia BHXH từ năm 2002.
Bà Nguyễn Thị Hoa – Chủ tịch CĐ Công ty Quadrille, KCN Amata, Biên Hòa, Đồng Nai – cũng có chung nhận xét, cách tính lương hưu bình quân cả quá trình làm việc khiến cho lương hưu thấp. Tại công ty của bà, có 4 người làm trên 20 năm lương hưu từ 2,4 triệu đồng đến 3 triệu đồng. Bản thân bà Hoa, sau 27 năm làm việc, sang năm khi đủ tuổi nghỉ hưu, thì lương hưu của bà cũng chỉ được 3,4 triệu đồng/tháng. “Lương hưu thấp khiến cho nhiều NLĐ không thiết tha tham gia BHXH và muốn nhận BHXH một lần để về làm ăn, có khi thu nhập còn cao hơn lương hưu”, bà Hoa nói.
Nhiều quy định nhận BHXH một lần có lợi hơn đợi để hưởng lương hưu
Ông Vũ Ngọc Hà – Giám đốc Trung tâm Tư vấn Pháp luật LĐLĐ tỉnh Đồng Nai – chỉ ra thêm, một số quy định của pháp luật khiến cho NLĐ nhận BHXH một lần sẽ có lợi hơn. Chẳng hạn, NLĐ nghỉ hưu thì sẽ không được nhận 12 tháng trợ cấp thất nghiệp cho mấy chục năm đóng BHTN; không được nhận trợ cấp thôi việc từ NSDLĐ. Do đó, có xu hướng NLĐ trước khi đủ tuổi nghỉ hưu 1 năm, xin nghỉ việc và được hưởng hai khoản trên. Sau đó một năm, họ làm thủ tục để nhận lương hưu.
Ông Đinh Sỹ Phúc – Chủ tịch CĐ Công ty TeaKwang Vina, có hơn 31.000 CNLĐ ở tỉnh Đồng Nai – cho biết qua thăm do ý kiến, đa số NLĐ đều mong muốn sẽ tiếp tục tham gia BHXH để nhận lương hưu hơn là nhận BHXH một lần, với điều kiện lương hưu phải cao hơn. Bên cạnh đó, có những quy định cho thấy nhận BHXH một lần lại có lợi hơn. Ví dụ như, nếu vượt số năm đóng BHXH tối đa để hưởng lương hưu (nam 35 năm, nữ 30 năm), thì mỗi năm vượt đó chỉ được nhận trợ cấp bằng 1/2 tháng lương, nhưng nếu nhận BHXH một lần, thì những năm đóng trước 2014 được hưởng 1,5 tháng lương, còn đóng sau năm 2014 thì được hưởng 2 tháng lương.
Ông Kim Vĩnh Cường - Phó Chủ tịch CĐ Công ty PouYuen Việt Nam – cũng kiến nghị: “Phải xem lại cách tính lương hưu để tiền lương hưu phải đủ sống mới hấp dẫn NLĐ ở lại Quỹ BHXH, nếu không NLĐ họ cũng tính toán rời bỏ, nhận BHXH một lần”.
Phát biểu kết luận hội thảo, ông Đặng Thuần Phong – Phó Chủ nhiệm Ủy ban xã hội của Quốc hội, nhận xét, việc NLĐ nhận BHXH một lần có hai lý do chủ yếu là gặp hoàn cảnh khó khăn hay thấy nhận BHXH một lần có lợi hơn. Vì vậy, cần có chính sách bổ sung để hỗ trợ NLĐ khi gặp khó khăn thì có thể vay được vốn ưu đãi và cần có chính sách khuyến khích cho những người gắn bó với BHXH để hưởng lương hưu phải có lợi hơn so với rút BHXH một lần.
