Tín dụng đen "tiền 10"
Chị Lê Thị Hương, công nhân của một doanh nghiệp may đang làm việc tại Khu công nghiệp Hòa Khánh, thành phố Đà Nẵng.
Gia đình chị là khách quen của một quán bún bò Huế ở một con hẻm của đường Hoàng Diệu, ngay trung tâm thành phố. Hồi chưa có dịch COVID-19 và giá cả mọi thứ vẫn chưa leo thang rồi không chịu xuống sau những đợt giá xăng tăng như bây giờ, mỗi lần đi ăn bún chị thường đi với chồng.
Tuy nhiên, dạo gần đây, chị và chồng thường đi ăn bún kiểu luân phiên. Tức hôm nào vợ đến thì vắng chồng, chồng đi thì vắng vợ. Ban đầu thấy lạ, chủ quán hỏi “chồng đâu” thì vợ trả lời “chồng bận đi nhậu”; hỏi “vợ đâu mà đi một mình” thì được trả lời là “hôm nay vợ bận làm ca đột xuất”.
Mãi sau này quen thân, chị Hương mới thú nhận là “sau dịch COVID-19, cuộc sống quá khó khăn nên không có đủ tiền để đi ăn bún cùng lúc hai người như trước nên mới chia nhau người ăn người nhịn”.
Chị kể, từ đầu năm đến giờ, giá cả mọi thứ đều leo thang… trong khi lương thưởng đều đứng yên, thậm chí còn thụt lùi, khiến cho cuộc sống của người lao động, nhất là lao động trong các khu công nghiệp phải thuê nhà trọ tài Đà Nẵng vô vàn khó khăn. Và việc người lao động phải tìm đến những nơi cho vay lãi cao, thường gọi là “tín dụng đen” là điều tất yếu, có khi là “thuận mua vừa bán” chứ không phải là bẫy.
Chị Hương thú nhận dịp Tết cuối năm ngoái, mình cũng từng là nạn nhân của “tín dụng đen” kiểu “tiền mười”. Tức là vay tiền với lãi suất 10% tháng và cứ 10 ngày thì... trả lãi 1 lần.
“Em vay 30 triệu, khi nhận tiền là bị trừ ngay 3 triệu tiền lãi, chỉ còn 27 triệu. Và cứ đến 10 ngày tiếp theo là em phải trả 3 triệu tiền lãi. Nếu không trả thì lãi mẹ đẻ lãi con và quá hạn sẽ bị siết điện thoại, siết xe... hoặc gọi réo đến lãnh đạo công ty như báo chí đã phản ánh. May mà hai tháng sau, đứa em đang xuất khẩu lao động bên Nhật biết tin, gửi tiền về cho mượn để trả nợ chứ không đến giờ, em không biết mọi chuyện sẽ đi đến đâu”, chị Hương kể.
Nên triển khai sớm với thủ tục đơn giản
Giờ thì chị Hương kể là mình có nghe về thông tin sẽ có 20.000 tỉ đồng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho công nhân vay lãi suất ưu đãi để người lao động có điều kiện cải thiện cuộc sống, tránh bẫy “tín dụng đen”. “Nếu được như vậy thì quá may mắn cho người lao động như tụi em”, chị Hương cười tươi.
Tuy nhiên, chị Hương mong rằng với các gói hỗ trợ hay vay vốn, các cấp chính quyền nên sớm ban hành các quy định, thủ tục đơn giản cũng như giải ngân nhanh để người lao động sớm được tiếp cận.
Đừng để như thời gian qua, thực tế Chính phủ và địa phương có rất nhiều gói hỗ trợ đối với người lao động như chị Hương trong và sau dịch COVID-19. Tuy nhiên, hầu hết gói hỗ trợ đều triển khai rất chậm, nhiều thủ tục rườm rà khiến người lao động rất nản lòng.
“Ví dụ gần nhất là gói hỗ trợ tiền thuê nhà, phải mất hơn 3 tháng với không biết bao nhiêu thủ tục nhiêu khê, nhưng đến thời điểm này trong công ty em mới có hơn 1.000 lao động nhận được tiền, còn em phải chờ đến đợt 2 vì hồ sơ nộp và xét duyệt muộn.
"Trên báo nói Đà Nẵng là địa phương đứng thứ 3 cả nước về xét duyệt hồ sơ và giải ngân mà còn chậm như vậy, các địa phương khác thì sao? Nói thật là nhiều khi, số tiền hỗ trợ đến tay tụi em thật sự không còn niềm vui và ý nghĩa”, chị Hương nói.
Cùng ý kiến với chị Hương, bà Lê Thị Hải Châu, Chủ tịch Công đoàn Cty CP Dệt may 29/3 (Đà Nẵng), cho rằng đây là một tin rất vui đối với người lao động khó khăn và hy vọng sẽ được triển khai sớm.
“Tôi không biết thủ tục sẽ được triển khai thế nào, nhưng sẽ không khả thi như những gói vay hay hỗ trợ trước đó nếu yêu cầu chủ doanh nghiệp ký vào hồ sơ để cam kết, ràng buộc trách nhiệm”, bà Châu nói.
Về tiến độ của gói 20.000 tỉ đồng ở Đà Nẵng, theo ông Nguyễn Duy Minh, Ủy viên Đoàn chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng thì “đang ở giai đoạn “Tổng Liên đoàn Lao động phối hợp với địa phương để khảo sát nhu cầu, sau đó trên cơ sở nhu cầu thực tế mới phân bổ vốn vay, rồi mới tiến hành các thủ tục tiếp theo...”.
