Lao động tử vong do ngạt khí
Tháng 5.2022, chị Vũ Thị Hằng (vợ anh Phạm Văn Xuân) và chị Trần Thị Thơm (vợ anh Trần Trọng Tú) kí hợp đồng dịch vụ pháp lí với một công ty luật tại quận Tây Hồ (Hà Nội) để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của 2 gia đình với giá 150 triệu đồng (đã nộp 80 triệu đồng). Sau hơn một năm, việc nhờ luật sư đòi quyền lợi không tiến triển, gia đình người lao động gửi “Đơn kêu cứu” tới Báo Lao Động.
Ngày 1.7.2023, phóng viên Báo Lao Động đã tới thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định và huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình để gặp trực tiếp chị Vũ Thị Hằng và Trần Thị Thơm.
Trao đổi với phóng viên, đại diện 2 gia đình cho biết, do hoàn cảnh khó khăn, tháng 8-9.2018, anh Xuân và anh Tú đã kí “Hợp đồng dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở Kuwait - công ty sử dụng lao động: Al-Kubaib International Trading Co.W.L.L” với Công ty Cổ phần Phát triển nhân lực và thương mại Việt Nam (VINAMEX, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, Hà Nội). Theo hợp đồng, 2 anh sẽ làm thợ hàn hoặc công việc, nghề khác theo yêu cầu của chủ sử dụng lao động trong thời hạn 24 tháng.
“Chồng tôi làm việc bên Kuwait được gần 2 năm, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên thu nhập không ổn định, số tiền gửi về cho gia đình để trang trải nợ nần, nuôi con ăn học… không đủ. Tới ngày 8.8.2020, tôi nhận được được điện thoại từ Công ty VINAMEX thông tin chồng tôi và 1 lao động khác tử vong do ngạt khí tại công trường. Tin này quá bàng hoàng với gia đình tôi” - chị Hằng kể.
Bức xúc vì gia đình phải trả chi phí thuê luật sư
Ngày 9.9.2020, gia đình 2 lao động tới Cảng hàng không quốc tế Nội Bài (Hà Nội) nhận thi hài người thân.
“Quá trình chờ đón thi hài chồng tôi về nước và sau đó, Công ty VINAMEX yêu cầu gia đình hoàn thiện hồ sơ để nhận thi hài cũng như các chế độ, quyền lợi của anh. Chúng tôi làm theo nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết đầy đủ các quyền lợi, trong đó có chế độ bảo hiểm khi người lao động tử vong do tai nạn lao động” - chị Thơm cho biết.
Đặc biệt, phía Công ty VINAMEX yêu cầu gia đình người lao động phải kí văn bản “Xác nhận và miễn trách” với nội dung khẳng định đã nhận từ Công ty Al-Kubaib International Trading Co.W.L.L (thuộc Công ty DEAEH - Hàn Quốc) khoản tiền hỗ trợ cho người chồng đã mất; từ bỏ quyền dân sự, hình sự của mình cho sự việc và đối với bị cáo mang quốc tịch nước ngoài; cam kết không khiếu kiện người này về bất kì vấn đề pháp lí nào hoặc yêu cầu bồi thường khác liên quan đến vụ kiện này.
“Thông qua các buổi gặp gỡ trực tiếp và bằng văn bản gửi bưu điện, đại diện Công ty VINAMEX khẳng định: Nếu gia đình không kí giấy “Xác nhận và miễn trách” thì quyền lợi về bảo hiểm sẽ không được giải quyết vì đây là thủ tục bắt buộc của nhà nước Kuwait” - chị Hằng cho biết.
Sau đó, hai gia đình người lao động đã tới Cục Quản lí lao động ngoài nước (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) để yêu cầu xác nhận về tính pháp lí trong văn bản “Xác nhận và miễn trách” mà Công ty VINAMEX đưa ra.
“Ngày 11.11.2022, cán bộ của Cục Quản lí lao động ngoài nước khẳng định với chúng tôi văn bản “Xác nhận và miễn trách” là đúng luật của nhà nước Kuwait để được giải quyết quyền lợi cho người bị tai nạn lao động tử vong. Tháng 12.2022, chúng tôi đã kí giấy “Xác nhận và miễn trách” để gửi tới Công ty VINAMEX” - chị Hằng cho hay.
Tiếp đó, thông tin từ Công ty VINAMEX, ngày 30.3.2023, tòa án tại Kuwait sẽ mở phiên xử về vụ việc. Sau đó, công ty lại báo phiên tòa sẽ chuyển sang ngày 11.5.2023. Sau nhiều lần thông báo, trì hoãn, dự kiến phiên tòa xử ngày 6.7.2023.
“Ngày 31.5.2023, Cục Quản lí lao động ngoài nước mời hai gia đình cùng đại diện Công ty VINAMEX đến để thống nhất về việc thuê luật sư tại Kuwait để cùng tham gia phiên tòa. Trong buổi làm việc, chúng tôi không đồng ý với nội dung gia đình phải thuê luật sư tại Kuwait. Chúng tôi hiện đã kiệt quệ về sức lực và tài chính vì đã mất 80 triệu đồng thuê luật sư Việt Nam nhưng không giải quyết được gì” - chị Thơm bức xúc cho biết.
Kể từ khi chồng mất, để có tiền nuôi con ăn học, ngoài làm ruộng, chị Thơm còn đi làm phụ hồ. Do bị tai nạn lao động, chị đã bị cụt mấy đốt ngón tay của bàn tay trái.
Từ khi 2 lao động tử vong do tai nạn lao động tại Kuwait, mỗi gia đình người lao động đã nhận được các khoản tiền: 10 triệu đồng từ phía Công ty VINAMEX (2 đợt, ngày đưa tang và cuối năm 2022); 478 USD từ chủ sử dụng lao động; 10 triệu đồng từ Quỹ hỗ trợ người lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội).
