Có trường hợp trong 3 tháng đi khám chữa bệnh 160 lần tại 20 cơ sở khác nhau

Trình bày báo cáo tóm tắt về việc tổ chức thực hiện thông tuyến khám, chữa bệnh BHYT theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh, việc thực hiện chính sách thông tuyến trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) góp phần đổi mới cung cách phục vụ của cơ sở khám chữa bệnh (KCB) đặc biệt là cơ sở KCB tuyến huyện, lấy người bệnh làm trung tâm. Thông tuyến làm tăng mức độ hấp dẫn của chính sách BHYT thu hút người dân tham gia BHYT và thúc đẩy mở rộng đối tượng tham gia BHYT.

Bên cạnh mặt tích cực, bà Minh cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế khi thực hiện quy định thông tuyến. Bà Minh nêu rõ: Việc thông tuyến ảnh hưởng đến công tác khám, chữa bệnh tại các cơ sở KCB tuyến xã. Người có thẻ BHYT sử dụng dịch vụ y tế tại trạm y tế đã giảm hẳn (năm 2016 giảm 14,1% so với năm 2015). Việc giảm số lượt người KCB tại các trạm y tế xã không chỉ ảnh hưởng đến chính sách của nhà nước là hướng về y tế cơ sở mà còn làm gia tăng chi phí KCB (do tăng số lượt KCB ở tuyến trên, trong khi chi phí tại tuyến xã không giảm), làm lãng phí về nguồn lực của xã hội. 

Việc thông tuyến ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh BHYT. Cụ thể, một số cơ sở khám, chữa bệnh tuyến huyện chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng KCB khi có số lượng lớn bệnh nhân đến KCB. Năm 2016, số lượt KCB tại tuyến huyện đã tăng 15 triệu lượt so với năm 2015, tương ứng 27,7%. Năm 2016 có khoảng 18 triệu lượt người đi KCB thông tuyến tại các bệnh viện tuyến huyện, tăng 9,4 triệu lượt người so với năm 2015. Đặc biệt, tại các cơ sở y tế tư nhân số lượt KCB tăng gấp khoảng 3 lần so với 2015. Việc gia tăng như vậy dẫn đến tình trạng quá tải tại nhiều cơ sở KCB tuyến huyện. “Việc số người khám chữa bệnh ở tuyến huyện tăng theo tôi có hai khả năng, một là do chất lượng khám chữa bệnh tuyến huyện tăng, hai là do cạnh tranh không lành mạnh” – bà Minh nói.

Theo bà Minh, việc quản lý quỹ khám, chữa bệnh BHYT của các cơ sở KCB có thẻ BHYT đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu gặp khó khăn do không quản lý được số lượng bệnh nhân đi KCB tại cơ sở khác. Một số bệnh viện tuyến tỉnh trong năm 2015 nhưng trong năm 2016 đã “xin” xuống hạng III, tuyến huyện để được áp dụng quy định thông tuyến.

Bà Minh lưu ý, việc thông tuyến xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh của các cơ sở KCB, nhất là các cơ sở KCB tư nhân như khuyến mại, thu hút người bệnh bằng quà tặng, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... tạo nhu cầu khám, chữa bệnh tăng “ảo” làm gia tăng chi phí khám, chữa bệnh BHYT. Đây là việc không bình thường.

Bên cạnh đó, có tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT gia tăng từ phía cơ sở KCB như tăng chỉ định số lượng xét nghiệm cận lâm sàng, chụp X-quang, thuốc...; người bệnh BHYT đi khám chữa bệnh nhiều lần trong ngày, tuần, tháng để “lấy” thuốc. Có trường hợp trong quý IV/2016 đi KCB 160 lần tại 20 cơ sở khác nhau.

Cho ý kiến về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Tiên - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, báo nêu là việc thực hiện thông tuyến đã làm tỉ lệ khám chữa bệnh của y tế xã giảm, số lượng khám chữa bệnh tuyến huyện tăng đột biến. Điều này chứng tỏ công tác khám chữa bệnh của y tế xã chất lượng không tốt cần phải chú trọng để nâng cao. Ông Tiên cũng chỉ ra những bất cập trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế như trường hợp ở Thanh Hóa có tình trạng các bệnh viện dùng xe ô tô đi thu gom, tập trung đưa đón người có thẻ BHYT (chủ yếu thuộc nhóm đối tượng 100% BHYT chi trả chi phí) với số lượng lớn đến khám chữa bệnh tại một số bệnh viện và phòng khám ngoài công lập. Vậy việc này có đúng không, có lạm dụng chính sách của nhà nước không, đề nghị các bộ ngành liên quan cần làm rõ.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Thông tuyến trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế là chủ trương đúng đắn vì quyền lợi của người dân. Lần đầu chúng ta thực hiện nên có không ít khó khăn, thậm chí tiêu cực. Nhưng không vì thế mà làm lùi quyết tâm thông tuyến mà cần phải thông tuyến sớm ngày nào tốt hơn ngày đó cho người dân”.

Phó Thủ tướng lưu ý, để giám sát được công tác khám, chữa bệnh cần phải thực hiện tốt việc tin học hóa trong tất cả các bệnh viện. Để công tác khám chữa bệnh cho người dân tại khu dân cư cần phải chú trọng lấy y tế cơ sở, y tế dự phòng làm gốc, tập trung nâng cao năng lực cho y tế cơ sở và y tế dự phòng. Nếu thực hiện được vấn đề này thì băn khoăn của người dân và đại biểu Quốc hội mới được giải quyết.