Gù là cột sống bị cong ra sau quá mức theo mặt phẳng trước sau và theo định nghĩa có ít nhất 3 đốt sống liên tiếp có góc gù, góc gù càng lớn thì càng nghiêm trọng.
Bệnh nhân V.L.A. (19 tuổi, TP Hồ Chí Minh), vào năm học lớp 7, mẹ bệnh nhân thấy lưng con mình bị cong vẹo nên đưa con đi khám bệnh viện ở quê và được chẩn đoán bị vẹo cột sống nặng nhưng không điều trị. Bệnh nhân than thường xuyên bị đau mỏi vùng lưng, khó thở và không thể leo thang lầu được nhiều. Bệnh nhân cảm thấy tự ti và trầm cảm vì ngoại hình của mình.
Sau đó, bệnh nhân học đại học, tìm hiểu về tình hình bệnh của mình mới quyết định đi khám bệnh. Tại Bệnh viện 1A, bệnh nhân được xác định vẹo cột sống ngực thắt lưng nặng, mất độ ưỡn sinh lý cột sống cổ; giảm độ ưỡn sinh lý cột sống L1-S1. Đặc biệt, các đốt sống ngực đã biến dạng nên việc điều trị bảo tồn không thể trả lại hình dạng ban đầu.
Sau 12 buổi tập tình trạng đau mỏi lưng được cải thiện rõ ràng. Bệnh nhân có thể leo thang lầu được nhiều và không còn cảm thấy khó thở nhiều như trước đây. Theo quan sát và đánh giá của mẹ bệnh nhân, sau thời gian dài không gặp con mình, bà thấy tình trạng cải thiện, 2 vai bằng nhau và giảm lệch vẹo. Bệnh nhân được hướng dẫn thêm bài tập về nhà để tập luyện duy trì.
Theo BS.Calvin Q Trịnh - Trưởng Trung tâm hiệu chỉnh cơ xương khớp, Bệnh viện 1A, gù vẹo cột sống trong lứa tuổi trẻ em và dậy thì không điều trị dẫn đến diễn tiến nặng, gây tàn tật cho trẻ suốt đời, làm giảm thể tích bên trong lồng ngực gây ảnh hưởng xấu đến chức năng hô hấp, từ đó suy giảm thể chất. Khi lớn lên tinh thần bị ảnh hưởng nghiêm trọng, mặc cảm, trầm cảm, tự ti không giao tiếp xã hội và chất lượng cuộc sống giảm.
Một số trường hợp các đốt sống xoay theo mặt phẳng ngang, tùy vị trí cao thấp gây biến dạng hình thể thân trên và lồng ngực hoặc xoay khung chậu thay đổi dáng đi. Các trường hợp phức tạp bao gồm đủ cả gù, vẹo và xoay cột sống.
Điều nguy hiểm nằm ở chỗ các dị tật này thường xuất hiện trong giai đoạn phát triển mạnh của trẻ, thường trước tuổi dậy thì. Cho nên các phía đốt sống bị chèn ép và chịu lực không phát triển so với phí bên kia, dẫn đến biến dạng đốt sống, biến dạng cột sống, biến dạng lồng ngực, thay đổi hình thể và dáng đi.
Hiện nay, có 2 phương pháp điều trị vấn đề này. Bệnh nhân có thể được chỉ định hiệu chỉnh cơ xương khớp. Tuy nhiên, nếu để bệnh diễn tiến nặng và đã biến dạng các đốt sống thì điều trị không thể hoàn trả lại hình dạng ban đầu.
Cách thứ 2 là phẫu thuật hàn xương, làm hàn dính các đốt sống lại với nhau bằng cách đặt dụng cụ nắn chỉnh cột sống để giữ cho cột sống được thẳng và lành xương. Trong trường hợp em bé còn quá nhỏ, lúc này hàn xương sớm sẽ làm cột sống ngắn lại ảnh hưởng đến chức năng tim-phổi. Không khả thi khi cột sống cong vẹo nhiều đoạn hay toàn bộ. Biến chứng của phẫu thuật chỉnh vẹo cột sống khá nhiều và nặng nề, bao gồm: chảy máu, nhiễm trùng, đau đớn, tổn thương tủy và rễ thần kinh dẫn đến liệt hạ chi, không lành xương - khớp giả…
