Cụ thể ngay từ tháng 12.2022, tình hình xuất khẩu xi măng và clinker tại các thị trường truyền thống như Đài Loan (Trung Quốc), Bangladesh, Malaysia…, đã được cải thiện đáng kể nhưng chưa thể bù đắp được mức giảm của nhiều tháng trước đó.
Số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu xi măng lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, do nhu cầu xây dựng yếu đi tại Trung Quốc, xuất khẩu xi măng của Việt Nam sang thị trường này giảm đáng kể.
Cùng với đó, các nước nhập khẩu xi măng, clinker tiếp tục thực hiện nhiều chính sách bảo hộ sản xuất xi măng trong nước, áp dụng hàng rào kỹ thuật thương mại, giá cước vận chuyển cao gây khó khăn cho doanh nghiệp. Theo đó, tổng lượng xuất khẩu xi măng, clinker trong năm 2022 chỉ đạt 31,7 triệu tấn, giảm 29% so với cùng kỳ năm ngoái.
Các chuyên gia phân tích tại Chứng khoán SSI (SSI Research) cho rằng, thị trường xuất khẩu có thể sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2023 nhờ vào việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Điều này cũng có thể giúp giảm áp lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp miền Bắc và miền Trung của Việt Nam.
Bộ phận phân tích của SSI nhận thấy dấu hiệu phục hồi khi xuất khẩu xi măng ngay trong quý IV/2022 tăng 32% so với quý trước.
Mặc dù vậy, kênh tiêu thụ này vẫn thể có thể chịu ảnh hưởng từ việc tăng thuế xuất khẩu clinker từ 5% lên mức 10% từ ngày 1.1.2023 nhằm hạn chế xuất khẩu khoáng sản, theo Nghị định số 101/2021/NĐ-CP. Khi thuế, phí nhiều lên, giá xuất khẩu sẽ đắt đỏ hơn, nên các quốc gia nhập khẩu càng phải tính toán nhiều hơn để lựa chọn nhập khẩu từ quốc gia nào có lợi nhất.
Giá nguyên liệu tăng cao cùng với xuất khẩu khó khăn khiến cho kết quả kinh doanh năm 2022 của nhiều doanh nghiệp xi măng không thuận lợi. Khó khăn về tiêu thụ được dự báo sẽ tiếp diễn trong năm 2023, song nhiều ý kiến kỳ vọng lợi nhuận của các doanh nghiệp xi măng sẽ được cải thiện nhờ giá một số nguyên liệu đầu vào giảm và sự mở cửa trở lại của thị trường Trung Quốc.
