Cuộc đại di dời nhà ven kênh rạch
TPHCM sẽ chi hơn 9.600 tỉ đồng cải tạo rạch Xuyên Tâm (quận Bình Thạnh, Gò Vấp), với tuyến rạch chính dài gần 6,7 km từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật và ba nhánh dài hơn 2,2 km (nhánh cầu Sơn, Bình Triệu và Bình Lợi).
Để làm dự án, có khoảng 2.122 căn nhà ven kênh phải giải tỏa, chủ yếu ở quận Bình Thạnh khoảng 2.122 căn, quận Gò Vấp là 137 căn. Tổng chi phí bồi thường, tái định cư khoảng 6.354 tỉ đồng.
Hiện quận Gò Vấp đang tiến hành chi trả tiền bồi thường cho người dân để bàn giao mặt bằng khởi công dự án trong tháng 8 năm nay.
Còn quận Bình Thạnh sẽ chi trả tiền bồi thường cho các hộ dân có đất bị thu hồi từ tháng 7.2024, bàn giao toàn bộ mặt bằng cho chủ đầu tư tháng 4.2025 để khởi công.
Tương tự, dự án cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi (Quận 8) có tổng mức đầu tư gần 5.000 tỉ đồng. Có 1.571 trường hợp bị ảnh hưởng giải tỏa với tổng diện tích thu hồi hơn 5,5 ha, chi phí bồi thường gần 3.600 tỉ đồng. Hiện Quận 8 đang đo đạc, kiểm đếm thực hiện bồi thường.
Ngoài 2 dự án đang được triển khai, mới đây Sở Xây dựng TPHCM đề xuất triển khai thêm 3 dự án cải tạo kênh rạch khác.
Dự án cải tạo rạch Văn Thánh dài khoảng 1,5km qua quận Bình Thạnh có tổng mức đầu tư hơn 6.100 tỉ đồng. Có 1.063 hộ sống ven bờ phải giải tỏa với kinh phí bồi thường hơn 4.900 tỉ đồng.
Dự án cải tạo kênh Hy Vọng (quận Tân Bình) dài hơn 1,1km có tổng mức đầu tư gần 2.000 tỉ đồng. Dự án dự kiến di dời 179 căn nhà với vốn bồi thường khoảng 1.595 tỉ đồng.
Dự án xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường kênh Tẻ (Quận 4) cần di dời 741 căn với tổng vốn bồi thường khoảng 2.089 tỉ đồng.
Bồi thường ra sao?
Trong số 1.571 trường hợp giải tỏa để cải tạo bờ Bắc kênh Đôi thì có tới 1.005 căn phải giải tỏa trắng. Đáng nói, trong số trường hợp giải tỏa trắng có tới hơn 900 căn nhà không có giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất.
Hiện UBND Quận 8 đã dự thảo phương án chính sách bồi thường nhưng quy định giá trị bồi thường, hỗ trợ cho nhà đất bị ảnh hưởng rất thấp, không đủ điều kiện cho hộ dân mua lại căn hộ để tái định cư, ổn định cuộc sống. Do đó, Quận 8 đã xây dựng phương án chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các trường hợp nhà trên và ven kênh rạch trên địa bàn.
Với dự án cải tạo bờ Bắc kênh Đôi, những căn nhà tồn tại trước 15.10.1993 sẽ được hỗ trợ 40% kinh phí so với diện tích đất ở, từ 15.10.1993 đến 1.7.2004 sẽ được hỗ trợ 30%. Các hộ dân này sẽ được hưởng các chính sách tái định cư. Quận 8 đã đề xuất 676 quỹ nền đất và căn hộ bố tái định cư cho các hộ dân phải di dời để thực hiện dự án.
Tuy nhiên, số lượng nhà lấn chiếm tồn tại sau 1.7.2004 chưa có quy định để bồi thường. UBND Quận 8 đang phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM nghiên cứu các quy định pháp luật để đề xuất kinh phí hỗ trợ cho các hộ dân ổn định cuộc sống.
Công tác giải phóng mặt bằng dự án rạch Xuyên Tâm ở Bình Thạnh cũng gặp khó khăn bởi có tới 1.273 trường hợp giải tỏa trắng.
Ông Hồ Phương - Phó Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh cho biết, quận đã bố trí được khoảng 300 căn (258 căn hộ và 42 nền đất) cho các hộ đủ điều kiện tái định cư.
Sắp tới, TPHCM sẽ xây dựng nhà ở xã hội tại khu đất số 4 Phan Chu Trinh (Phường 12) diện tích hơn 12.000 m2, với 850 căn để phục vụ tái định cư cho các hộ dân giải tỏa trắng trên địa bàn quận.
Đại diện Sở Xây dựng TPHCM cho biết, để đẩy nhanh di dời nhà ven kênh rạch, các trường hợp không đủ điều kiện tái định cư sẽ được xem xét giải quyết cho thuê, thuê mua trả góp căn hộ để ổn định cuộc sống sau giải tỏa. Ngoài ra, thành phố sẽ xây dựng phương án đặc thù để hỗ trợ ổn định cho những trường hợp không đủ điều kiện tái định cư.
