Đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản có từ hai người trở lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc, trình tự và thủ tục được quy định tại Luật Đấu giá tài sản, trừ trường hợp đặc biệt (chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, một người tham gia đấu giá, một người trả giá, một người chấp nhận giá). Việc đấu giá tài sản là quyền sử dụng đất (đấu giá đất) được hướng dẫn chi tiết tại Nghị định 102/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đất đai 2024.
Hành vi người tham gia đấu giá đất thông đồng, móc nối với nhau để thổi giá đất là hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động đấu giá đất. Tại khoản 5 Điều 9 Luật Đấu giá tài sản 2016 (sửa đổi, bổ sung 2024) nghiêm cấm người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, cá nhân, tổ chức khác thông đồng, móc nối với đấu giá viên, tổ chức hành nghề đấu giá tài sản, người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá khác, cá nhân, tổ chức khác để dìm giá, nâng giá, làm sai lệch kết quả đấu giá tài sản.
Xử phạt hành chính
Theo Điều 23 Nghị định 82/2020/NĐ-CP về xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm quy định của người tham gia đấu giá, người có tài sản đấu giá và người khác có liên quan đến hoạt động đấu giá tài sản: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động đấu giá tài sản mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Các biện pháp khắc phục hậu quả bao gồm:
- Hủy kết quả đấu giá tài sản nếu tài sản đấu giá là tài sản công đối với hành vi thông đồng dìm giá hoặc nâng giá dẫn đến làm sai lệch thông tin tài sản đấu giá hoặc hồ sơ tham gia đấu giá hoặc kết quả đấu giá tài sản.
- Kiến nghị cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền xem xét việc hủy kết quả đấu giá trong trường hợp đấu giá tài sản không phải là tài sản công.
- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động đấu giá tài sản.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Ngoài ra, hành vi thông đồng thổi giá đất còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Điều 218 Bộ luật Hình sự 2015 về Tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản quy định người nào thực hiện hành vi thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động bán đấu giá tài sản, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho người khác từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:
- Có tổ chức;
- Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên.
- Gây thiệt hại cho người khác 300.000.000 đồng trở lên.
- Phạm tội 2 lần trở lên.
- Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
