Nhiều giao dịch giấy viết tay
Theo ghi nhận của PV đất ven mặt hồ Đồng Đò (huyện Sóc Sơn, Hà Nội), cách đây hơn 1 năm giá 5-7 triệu đồng/m2, nhưng nay được đẩy lên 10 - 20 triệu đồng/m2, tuỳ từng vị trí. Tương tự, đất trên núi nhìn xuống hồ Đồng Đò trước đây có giá 2 - 5 triệu đồng/m2, hiện cũng được chào bán lên từ 7 đến hơn 10 triệu đồng/m2. Những vị bán kính 100m2 xung quanh hồ Đồng Đò cũng khoảng 1,8 - 3 triệu đồng/m2, tăng gấp đôi đầu năm ngoái.
Trong khi đó, hay như khu vực hồ Cố Đụng (huyện Thạch Thất, Hà Nội), giá đất ven hồ cũng tăng chóng mặt. Đơn cử, 1 lô đất 1.000 m2 mặt hồ, giá hồi năm 2019 là 1,5 triệu đồng/m2. Đến cuối năm 2021, giá đã tăng lên 7 triệu đồng/m2 và đến đầu năm 2022 là 8 - 9 triệu đồng/m2.
Không chỉ riêng tại Hà Nội, những địa phương lân cận cũng diễn ra tình trạng tương tự. Đất ven hồ Đồng Chanh (huyện Lương Sơn), đầu năm 2021 có giá khoảng 2 -3 triệu đồng/m2, đến cuối năm 2021, giá đã tăng lên 4 - 5 triệu đồng/m2. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, mức giá giao dịch là 8,5 - 10 triệu đồng/m2, tăng gấp ba đến bốn lần so với hơn 1 năm trước.
Thực tế, xu hướng tìm mua đất ven đô đặc biệt gần hồ đang rất được nhiều người ưa chuộng. Đáng nói, phần lớn diện tích đất ven hồ đều là đất nông nghiệp, những hộ dân và khách hàng đến mua đất sử dụng đều thông qua hình thức viết tay.
Trao đổi với PV Lao Động, ông Phạm Quang Ngọc – Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn cho rằng, chính quyền cũng đã nhiều lần đưa ra các cảnh báo để người dân không giao dịch khi chưa đủ pháp lý. “Việc giao dịch bằng giấy viết tay đã gây ảnh hưởng tới người dân. Do không đủ pháp lý nên xảy ra nhiều đơn thư, khiếu nại, phía Công an cũng đang kiểm tra vấn đề này”, ông Ngọc nhấn mạnh.
Nguy cơ mất trắng
Thực tế, những người dân nhận chuyển nhượng bằng hình thức viết tay thường không thông qua chính quyền địa phương. Bởi lẽ họ xác định cũng không sở hữu vĩnh viễn, khi nào cần tiền hoặc có lãi sẽ lại chuyển nhượng cho người khác.
Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết, khi xảy ra những cơn sốt đất, ở nhiều địa phương, xuất hiện hiện tượng rao bán đất không phù hợp với quy định pháp luật như: Đất rừng, đất ruộng, vườn... Nhiều môi giới, thậm chí là người dân đã tự phát rao bán đất rừng, đất vườn có sổ đỏ hoặc không sổ đỏ.
Nhiều mảnh đất rừng ăn theo "sốt đất" cũng tăng giá để “bẫy” những nhà đầu tư non kinh nghiệm. Việc rao bán đất rừng tràn lan dẫn đến rất nhiều hệ lụy như sốt đất ảo, xây dựng trái phép, lừa đảo người dân khiến thị trường phát triển thiếu bền vững.
Do đó, ông Đính cũng khuyến cáo, những khách hàng mua đất ven sông, hồ cần hết sức thận trọng, cần tìm hiểu kỹ pháp lý. Bởi đất khu vực này chỉ được làm các công trình tạm, không được phép xây kiên cố. Việc mua bán cũng chủ yếu là giấy viết tay và vi bằng, vì vậy, người mua có thể sẽ phải chịu rủi ro khiến "tiền mất, tật mang".
Nói thêm với PV, một vị lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn (TP.Hà Nội) cho rằng việc mua bán bằng giấy viết tay là giao dịch dân sự. Tuy nhiên, về phía chính quyền khi có thông tin đã có văn bản chỉ đạo, nghiêm cấm việc mua bán đất không đủ điều kiện chuyển nhượng.
“Từ năm 2019 đến nay chúng tôi đã có nhiều văn bản đưa ra cảnh báo. Nếu có đơn thư mà có dấu hiệu lừa đảo thì chắc chắn sẽ chuyển cho cơ quan công an để phía họ giải quyết”, vị này nhấn mạnh.
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Bùi Đình Ứng (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) nói rằng, mua nhà đất bằng giấy viết tay dễ xảy ra những rủi ro như: Không được tòa án công nhận hiệu lực của hợp đồng; Khó xác minh được nguồn gốc của đất, không thể thế chấp ngân hàng. Và chắc chắn, khi xây dựng trái phép, tự ý chuyển đổi mục đích trái phép sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
