Trên sàn chứng khoán Việt Nam hiện có khoảng 115 doanh nghiệp bất động sản. Ước tính tổng giá trị hàng tồn kho của những doanh nghiệp này thời điểm cuối quý II xấp xỉ 400.000 tỉ đồng. Đáng chú ý, trong số này có không ít doanh nghiệp đang "ôm" lượng hàng tồn kho tới hơn một nửa tổng tài sản.
Doanh nghiệp có giá trị tồn kho lớn nhất ngành là Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va - Novaland (mã chứng khoán: NVL) với giá trị hơn 142.000 tỉ đồng, tăng hơn 2% so với đầu năm và chiếm 59% tổng tài sản. Cơ cấu tồn kho của NVL gồm gần 8.400 tỉ đồng bất động sản đã xây dựng hoàn thành và đang xây dựng với gần 134.000 tỉ đồng.
Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (mã chứng khoán: KDH) có giá trị tồn kho tăng 14% sau 6 tháng năm 2024 lên gần 21.500 tỉ đồng và chiếm tới 76% tổng tài sản.
Theo thuyết minh, giá trị xây dựng dở dang tại dự án khu nhà ở phường Bình Trưng Đông quy mô 5,8ha (Bình Trưng Đông 1) tăng hơn 1.000 tỉ đồng so với đầu năm, lên gần 4.200 tỉ đồng. Giá trị tại khu dân cư Bình Hưng 11A cũng tăng hơn 900 tỉ đồng, lên hơn 1.500 tỉ đồng.
Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Long (mã chứng khoán NLG) với giá trị tồn kho tăng 10%, lên gần 19.200 tỉ đồng chiếm 64% tổng tài sản trong đó, giá trị dở dang của dự án Izumi (gần 8.700 tỉ đồng), Waterpoint giai đoạn 1 (hơn 3.800 tỉ đồng) và giai đoạn 2 (hơn 2.000 tỉ đồng), Akari (hơn 2.400 tỉ đồng).
Một trường hợp khác là Công ty Cổ phần Quốc Cường Gia Lai (mã chứng khoán QCG) với hơn 7.000 tỉ đồng giá trị hàng tồn kho, chiếm gần 75% tổng tài sản trong đó, bất động sản dở dang duy trì mức 6.500 tỉ đồng.
Theo quan điểm của các chuyên gia, ngành bất động sản có đặc thù riêng nên lượng hàng tồn kho phần nào thể hiện tiềm năng phát triển dự án, doanh thu tương lai của doanh nghiệp. Tuy nhiên, lượng tồn kho lớn sẽ đầy rủi ro, đặc biệt nếu phần lớn hàng tồn kho là các dự án vướng mắc pháp lý, tiếp cận vốn khó khăn.
Trong khi đó, tình hình kinh doanh của doanh nghiệp bất động sản trong nửa đầu năm 2024 được đánh giá vẫn kém so với trung bình 5 năm trở lại đây. Ngoại trừ số ít doanh nghiệp quy mô lớn, có quỹ đất sạch, pháp lý rõ ràng có thể ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực, thì đa phần lợi nhuận các doanh nghiệp còn lại vẫn chỉ ở mức trung bình.
Một trong những nguyên nhân đang khiến cho thanh khoản của thị trường bất động sản vẫn khá yếu đó là giá căn hộ vẫn không ngừng tăng mạnh trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp chưa thoát khỏi khó khăn. Theo báo cáo thị trường TPHCM quý II/2024 của Savills Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2024, giá bán sơ cấp trung bình phân khúc căn hộ đạt 73 triệu đồng/m2 thông thủy. Nguồn cung căn hộ dưới 3 tỉ đồng (khoảng 50 triệu đồng/m2) ngày càng khan hiếm tại TPHCM, chỉ chiếm 18% nguồn cung sơ cấp, chủ yếu nằm cách trung tâm thành phố trên 10 km.
Thực tế dữ liệu từ các công ty nghiên cứu thị trường cũng cho thấy, các dự án được công bố trong giai đoạn gần đây đều có thanh khoản không cao. Mặc dù sức hấp thụ hiện khá chậm, nhưng doanh nghiệp lại không thể giảm giá.
"Để tìm một quỹ đất phù hợp phát triển dự án thời điểm hiện tại là vô cùng khó và tốn nhiều chi phí. Hơn ai hết, các chủ đầu tư đều muốn bán giá thấp để đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, nhưng quả thực giai đoạn này không thể làm được. Ngay trong lúc thị trường khó khăn nhất, mặt bằng giá nhà vẫn tăng bởi các chi phí đầu vào đều đi lên", giám đốc một công ty bất động sản ở TPHCM chia sẻ.
