Theo nhiều ý kiến, nếu không cẩn trọng thẩm định năng lực các chủ đầu tư dự án tỉ USD hiện nay thì có thể lặp lại bài học đã diễn ra trong quá khứ, khi có hàng trăm dự án bỏ hoang tại Hà Nội, nhiều chủ đầu tư, người bỏ trốn, người vẫn đang trong tù.
Cuộc đua tỉ USD
UBND tỉnh Quảng Ninh đã có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 xây dựng phân khu B8 thuộc dự án Con đường di sản tại huyện Vân Đồn do Cty CP Vân Đồn Heritage Road làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô hơn 3.300ha được chia làm 9 phân khu, một trong các phân khu có tên B8 nằm lại xã Hạ Long, có diện tích 109,63ha, được chủ đầu tư tuyên bố xây dựng tòa tháp hỗn hợp cao 88 tầng, với quy mô 3.061 phòng, phục vụ khoảng 22.550 người. Khi hoàn thành, đây dự kiến là tòa nhà cao nhất Việt Nam, vượt qua kỷ lục 461,2m của Landmark 81 (TPHCM) hiện tại.
Một dự án khác là dự án đảo Hoa Sen - Lotus Island với tham vọng lấn biển tạo ra khu đô thị như Qatar thu nhỏ với giá trị lên tới 8 tỉ USD. Dự án này do nhóm các nhà đầu tư gồm Tập đoàn Pavilion (Malaysia), Quỹ Bamboo Capital và Cty CP lương thực Đà Nẵng vừa đề xuất lấn vịnh Đà Nẵng để thực hiện.
Với đề xuất ban đầu, dự án có quy mô trên 1.400ha, hình thành từ việc xây dựng lấn biển, ở vị trí cách đất liền khoảng 1km kéo dài từ vùng biển các khu vực thuộc các quận Thanh Khê, Liên Chiểu. Mục tiêu của dự án là xây dựng một đặc khu kinh tế mới bao gồm các khu chức năng như theo mô hình lấn biển của Qatar như: Khu chung cư cao tầng, trung tâm văn hóa, công viên công nghệ, khu nghỉ dưỡng quốc tế, trung tâm tài chính - thương mại, khu đua Công thức 1, casino, khu bán lẻ miễn thuế, sân golf, bến du thuyền…
Còn phía Nam, xuất hiện siêu dự án Saigon Peninsula lên tới 6 tỉ USD. Dự án gồm 2 khu chức năng chính, khu công viên hỗn hợp đa chức năng khoảng 82ha và khu nhà ở đô thị 35ha. Chủ đầu tư của dự án Saigon Peninsula là Cty CP Tập đoàn Sài Gòn Peninsula. Đây là Liên doanh gồm Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát với các nhà đầu tư nước ngoài gồm Pavilion Group và Genting Group để đầu tư phát triển dự án.
Nhiều dấu hỏi về năng lực triển khai
Trong các dự án kể trên, tháng 8.2016, mới chỉ có Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã chính thức công bố và khởi công dự án Saigon Peninsula nhưng sau thời gian khởi công rầm rộ năm 2016, tiến độ dự án Saigon Peninsula bắt đầu chững lại vào giai đoạn 2017-2018. Hai dự án còn lại thì hoặc không mấy người biết đến hoặc người đứng đầu doanh nghiệp mang đầy tai tiếng trước kia.
Cụ thể, dự án Hoa Sen - Lotus Island dù liên danh với quỹ đầu tư và nhà thầu thi công ngoại, tuy nhiên Cty CP lương thực Đà Nẵng ngành nghề kinh doanh chính của Cty này là xuất nhập khẩu lương thực, buôn bán gạo.
Với dự án tháp cao nhất Việt Nam, người đại diện theo pháp luật của Cty Heritage Holdings là ông Nguyễn Đức Chi - Chủ tịch HĐQT. Ông Chi nguyên là Chủ tịch HĐQT của Cty RIT, chủ đầu tư dự án Nàng tiên cá - Rusalka, với tổng số vốn 15 triệu USD tại TP.Nha Trang (Khánh Hòa). Giữa năm 2005, khi dự án đang triển khai thì ông Nguyễn Đức Chi bị cơ quan cảnh sát điều tra bắt tạm giam về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Sau quá trình tố tụng, ông Nguyễn Đức Chi bị phạt 4 năm tù giam về tội “sử dụng trái phép tài sản” và 18 tháng tù giam về tội “làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Sau khi ra tù, ông Chi xin tiếp tục thực hiện dự án Nàng tiên cá - Rusalka và đổi tên là Champarama Resort & Spa. Tuy nhiên, dự án này bị UBND tỉnh Khánh Hòa xử phạt vì hành vi đổ đất đá lấn ra vịnh Nha Trang hơn 1,7ha đất so với ranh giới được giao
Như vậy, với giá trị mỗi dự án kể trên đều lên tới hàng tỉ USD tuy nhiên năng lực triển khai các chủ đầu tư tới đâu thì vẫn là dấu hỏi. Việc thẩm định năng lực chủ đầu tư các dự án khủng này khiến nhiều người nhớ đến bài học về việc cấp đất dự án ồ ạt mà bỏ qua bước thẩm định năng lực của chủ đầu tư dẫn tới Hà Nội có tới 383 dự án bỏ hoang, chậm triển khai từng xảy ra cách đây chục năm tại Hà Nội.
Cần cẩn trọng, thẩm định kỹ năng lực các chủ đầu tư
Trao đổi với Báo Lao Động về cuộc đua các dự án tỉ USD đang triển khai khắp cả nước, một Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam cho biết, ông đã liên tưởng về quãng thời gian cách đây 10 năm, khi đó là những cuộc đua tháp chọc trời, các siêu dự án tại Hà Nội với các tên nổi như cồn như Tháp Dầu khí, Tháp Doanh nhân, hay các siêu dự án mệnh danh “Phú Mỹ Hưng của miền Bắc”….
“Nhưng giờ nhìn lại thì thấy bao nhiêu trong số đó vẫn còn là bãi đất hoang. Nhiều chủ đầu tư đình đám một thời, người thì đã bỏ trốn, người thì đang ngồi tù bóc lịch”, vị lãnh đạo này nói. Trong khi đó, KTS Phạm Thanh Tùng cảnh báo: Nhiều chủ đầu tư khi làm thủ tục đầu tư dự án thường vẽ ra điểm nhấn, độc đáo để làm hài lòng địa phương với mong muốn được cấp nhiều đất, dễ dàng.
Tuy nhiên, phải nói thẳng, như Hà Nội trước kia, cấp đất ồ ạt nhưng thẩm định kém, thậm chí còn cấp sai quy trình nên bây giờ đang thu hồi lại rất khó khăn. Hoành tráng thì ai cũng muốn nhưng chính quyền phải xem họ (chủ đầu tư các dự án - PV) có làm được không?. T.CHÍ
