Nhiều góc khuất
Thời gian gần đây, hàng loạt tiêu cực xảy ra liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, vì vậy Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) với nhiều điểm mới đã tập trung sửa đổi những quy định liên quan đến nội dung này.
Theo đó, phương thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất mang ý nghĩa quan trọng đối với hiệu quả khai thác, sử dụng nguồn lực đất đai cho việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước, thúc đẩy phát triển hệ thống hạ tầng, đô thị hóa, đóng góp lớn cho ngân sách Nhà nước.
Tình trạng tham nhũng đất đai đang trở thành mối lo ngại, bức xúc trong xã hội với hàng loạt vụ việc nổi cộm được phát hiện như vụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm (TP Hồ Chí Minh), hay truy tố xét xử 2 cựu Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam…
Trên thực tế, tham nhũng trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất diễn ra một cách tinh vi, có tổ chức và lợi ích nhóm với sự bao che, thông đồng giữa các chủ thể, dẫn đến tình trạng thắng thầu bỏ cọc, thổi giá đất lên cao.
Chia sẻ với Lao Động, chuyên gia tài chính, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cho biết, công tác đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất thời gian quan tồn tại rất nhiều góc khuất, những chiêu trò "quân xanh, quân đỏ", thông đồng dìm giá, thắng thầu bỏ cọc, đánh võng giá đất, thổi giá đất nêu trên đã gây ra những hệ lụy rất lớn với kinh tế - xã hội.
Đấu giá đất bằng lời nói, đảm bảo minh bạch
Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, Luật Đấu giá tài sản 2016 quy định có 4 hình thức đấu giá, gồm: Đấu giá trực tiếp bằng lời nói tại cuộc đấu giá; đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá; đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp, cuối cùng là đấu giá trực tuyến.
Đồng thời, Luật này cũng quy định có 2 phương thức đấu giá: Phương thức trả giá lên và phương thức trả giá xuống. Tuy nhiên, Luật Đấu giá tài sản 2016 không quy định việc áp dụng hình thức đấu giá, phương thức đấu giá đối với trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án bất động sản, đô thị, nhà ở thương mại. Chính vì vậy, đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua có hiện tượng bị lạm dụng, trong đó có việc "thổi" giá đất, gây bất ổn thị trường bất động sản.
Để khắc phục những tồn tại này, HoREA kiến nghị, đối với trường hợp Nhà nước tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án bất động sản, đô thị, nhà ở thương mại thì nên áp dụng đấu giá bằng hình thức trả giá trực tiếp bằng lời nói hoặc đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp.
“Khi áp dụng 2 hình thức này sẽ đảm bảo kết quả đấu giá công khai, trung thực trước sự chứng kiến của nhiều bên. Tuy nhiên, đi đôi với nó là quy định nghiêm cấm các hành vi thông đồng, móc nối, hoặc để lộ thông tin nhằm mục đích trục lợi, hoặc nhận hối lộ, làm sai lệch thông tin, làm sai lệch hồ sơ hoặc kết quả đấu giá, đấu giá có quân xanh, quân đỏ”, ông Châu nhấn mạnh.
Ngoài ra, theo vị này rất cần thiết bổ sung Điều 40 Luật Đấu giá tài sản 2016 trong đó quy định áp dụng hình thức đấu giá, phương thức đấu giá đối với trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án bất động sản, đô thị, nhà ở thương mại để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật.
