Việc mua muối đầu năm của mỗi gia đình thường bắt đầu trong buổi sớm mùng 1 Tết. Chính vì thế, ngay từ sáng mùng 1 Tết, nhiều người đi bán muối dạo qua khắp các con phố, đường làng hoặc mang thúng muối ra bán ngay trước cổng chùa. Hầu hết mọi người đều háo hức mua một vài đồng muối lấy may cho cả năm, và không ai kỳ kèo mặc cả bao giờ.
Bà Lê Thị Thao (Hà Đông, Hà Nội) đã có hơn 10 năm gắn bó với công việc bán muối trong ngày mùng 1 Tết. Với bà, bán muối trong ngày đầu năm là công việc mang lại nhiều niềm vui. Cả người bán, người mua đều vui vẻ bởi theo họ, muối sẽ mang lại sự may mắn trong năm mới.
Bà Thao cho biết, muối được mua buôn từ trước tết. Đến 6 giờ sáng mùng 1 Tết, thúng muối nặng gần 1 tạ được chở đi rao khắp các ngõ ngách ở Hà Nội. "Mỗi nhà thường mua 1 bát, đưa tiền chẵn, tôi đong thật đầy bát. Không ai mặc cả mà cũng chả ai trả giá, bán đến gần trưa là hết muối", bà Thao nói.
Người bán sẽ đong một bát đầy có ngọn chứ không gạt ngang miệng bát bởi người ta cho rằng mua muối có ngọn mới mang lại sự đầy đủ, trọn vẹn và no ấm cả năm
Nhiều năm gần đây, muối còn được chia từng túi nhỏ bán ở các cổng đình, cổng chùa. Nhiều bạn trẻ tranh thủ dịp này đã kinh doanh bán muối. Theo Minh Ngọc (sinh viên Trường Đại học Công nghệ Hà Nội), em và các bạn mua muối về cho vào chiếc túi đỏ nhỏ xinh, kèm theo một chiếc bật lửa và bán với giá 10.000 đồng đến 20.000 đồng/túi. Mọi người sau khi lễ chùa sẽ ra mua lộc đầu năm sẽ mua lấy lộc mong một năm mới thuận buồm xuôi gió.
Sau khi lễ chùa đầu năm, nhiều người ra cổng chùa chọn mua cho mình một túi muối mang về. Người mua có thể thoải mái lựa chọn các loại túi to nhỏ theo mức giá tiền nhưng phần nhiều họ chọn những gói muối nhỏ có giá 10.000 đồng đến 20.000 đồng. Người bán nhanh nhẹn thân thiện đưa người mua túi muối như gửi trao sự may mắn, hanh thông cho khách.
Theo anh Trần Văn Hùng (Cầu Giấy, Hà Nội), quan niệm đầu năm mua muối thì cả năm sẽ làm ăn phát đạt, may mắn, thuận lợi. Muối cũng thể hiện tình cảm gắn kết giữa các thành viên trong gia đình. Mặc dù giá bán tăng cao hơn rất nhiều so với ngày thường song người mua ai nấy đều vui vẻ bởi tin rằng muối sẽ mang lại niềm vui, sự may mắn cho năm mới.
Vì sao kiêng mua vôi đầu năm mới
Dân gian có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Theo quan niệm của người xưa, muối là thứ mặn, chống xú uế, có thể xua đuổi tà ma và đem lại nhiều may mắn trong gia đình. Bởi thế người ta thường rắc muối ra đường và xung quanh nhà với mong muốn bình yên.
Cũng xuất phát từ câu tục ngữ “gừng cay muối mặn”, muối được xem là biểu tượng của tình cảm thắm thiết, mặn nồng, gắn kết, no đủ. Vì vậy, mua muối đầu năm với mong muốn gia đình hòa thuận, anh em keo sơn gắn bó.
Người Việt nói riêng và người phương Đông nói chung còn có quan niệm rằng muối nằm trong danh mục nhóm thực phẩm quan và thiết yếu giúp nuôi sống con người. Cùng với gạo, muối là thứ gia vị lâu đời, không thể thiếu trong căn bếp của người Việt, biểu tượng của sự no đủ.
Ở đồng bằng Bắc Bộ, nhiều người tâm niệm đầu năm mua muối cả năm sẽ làm ăn phát đạt, may mắn, thuận lợi, sung túc. Vào ngày đầu tiên của năm mới, thậm chí ngay sau khoảnh khắc giao thừa, nhiều người có thói quen mua muối mang về nhà để lấy may cho cả năm, mong muốn có cuộc sống ấm no.
Thêm một ý nghĩa nữa của việc mua muối đó là chúng ta tự răn mình tiết kiệm trong ăn uống chi tiêu, để dành tiền “cuối năm mua vôi” xây nhà. Theo đó, người bán sẽ đong một bát đầy có ngọn mới mang đến sự đầy đủ, trọn vẹn và no ấm cả năm.
Người xưa cũng có quan niệm vôi trắng là biểu tượng cho sự bạc bẽo, thành ngữ cũng có câu “bạc như vôi”. Vì vậy, đầu năm nên tránh mua vôi để không gặp xui rủi, những mối hiểm nguy, hiềm khích, rạn nứt và đổ vỡ trong quan hệ tình cảm gia đình cũng như công việc.
