Liên quan đến vấn đề này, PV Báo Lao Động đã trao đổi với luật sư Diệp Năng Bình (Văn phòng Luật sự Tinh thông luật). Theo ông Bình, căn cứ Điều 25 Hiến pháp 2013, ghi nhận công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp...
Việc cư dân treo băng rôn biểu ngữ phản đối chủ đầu tư hoặc đòi chủ đầu tư phải thực hiện đúng cam kết với người mua nhà... là hành vi thể hiện quan điểm cá nhân trong việc phản đối chủ đầu tư vi phạm nghĩa vụ đã cam kết, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà...
Chỉ khi những nội dung thể hiện tại băng rôn biểu ngữ nhằm xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm hay vu khống, đe dọa xâm phạm đến lợi ích đến cá nhân, pháp nhân; lôi kéo hoặc kích động người khác gây rối, làm mất trật tự công cộng; viết, phát tán, lưu hành tài liệu có nội dung xuyên tạc bịa đặt, vu cáo làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, cá nhân; cá nhân mới có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.
Nếu hành vi treo băng rôn, biểu ngữ nhằm mục đích xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm hay vu khống, đe dọa, xâm phạm đến lợi ích cá nhân, pháp nhân có thể bị xử lý hình sự theo Điều 155, 156, 331 Bộ luật Hình sự. Cụ thể:
Đối với tội làm nhục người khác được quy định tại Điều 155, người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, có thể bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến 5 năm.
Đối với tội vu khống được quy định tại Điều 156, người nào bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến 5 năm.
Đối với tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân được quy định tại Điều 331, người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.
Tóm lại, pháp luật hiện hành hoàn toàn không có quy định cấm người dân treo băng rôn, biểu ngữ, khẩu hiệu phản đối chủ đầu tư nếu chủ đầu tư vi phạm cam kết, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà.... Chỉ trong trường hợp nội dung băng rôn khẩu hiệu có dấu hiệu vi phạm hành chính hoặc hình sự như trên thì mới có thể bị xem xét xử lý theo quy định pháp luật.
