“Chúng tôi chọn nghề y không phải vì muốn giàu, nhưng mức lương cũng phải tương đối. Lương của một bác sĩ trẻ mới ra trường làm việc ở TPHCM là 7,8 triệu mỗi tháng thì làm sao đủ sống?” - Một câu hỏi chua xót trong nước mắt.
“Thu nhập như vậy, một tháng, một năm hay 5 năm, họ có thể sống được, nhưng 10 năm, 20 năm sẽ không thể bền bỉ để gắn bó được với nghề…; hãy giúp nhân viên y tế có mức thu nhập đủ sống để có thể cống hiến cho xã hội” - Lời khẩn cầu trong ánh mắt nhòa lệ.
Bác sĩ Nguyễn Huỳnh Lộc - Viện trưởng Viện Y dược học Dân tộc TP.HCM cho biết, “dịch bệnh qua đi, mọi sự chịu đựng đều đến giới hạn. Nhân viên y tế như cục pin đã cạn. Có những người xin nghỉ việc còn nói với tôi, có thể em chỉ nghỉ một thời gian vì quá mệt mỏi chứ không thôi yêu nghề”.
Câu chuyện trên không chỉ ở TP.HCM mà là câu chuyện chung cho ngành y tế cả nước hiện tại. Thậm chí có nơi đã phải nợ lương, nợ thưởng, nợ các chế độ liên quan. Và đó cũng là tâm tư đầy bức xúc chung của ngành y tế.
Và đó cũng là một trong những nguyên nhân chính lý giải cho làn sóng nghỉ việc hiện nay của các nhân viên y tế; nếu cứ kéo dài như vậy, đến một lúc nào đó sẽ không còn đủ nhân viên y tế để chăm sóc sức khỏe cho người dân, khi đó hậu quả sẽ khó lường.
Câu chuyện trên cũng là minh chứng rõ nét cho những bất cập về chính sách đãi ngộ và thu hút cán bộ, nhất là với cán bộ y tế tại cơ sở.
Con số gần 10.000 nhân viên y tế nghỉ việc, hoặc ra làm ở các cơ sở y tế tư nhân trong hơn 1,5 năm qua là rất đáng báo động, đầy lo ngại; và chắc chắn rằng, con số này sẽ không dừng lại tại đây.
Chúng ta đã nhiều lần nói rằng, thực trạng đó đã cho thấy đang có một sự dịch chuyển mạnh mẽ nguồn nhân lực y tế giữa khu vực công lập và khu vực tư nhân; hay nói một cách ví von là đang “chảy máu chất xám” từ bệnh viện công lập về các cơ sở y tế ngoài công lập, tư nhân.
Tuy nhiên, hãy lưu ý đến con số thống kê của Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam: cả nước hiện có gần 320 bệnh viện tư và 38.000 phòng khám tư, con số này chỉ đáp ứng hơn 5% tổng số giường bệnh - tỉ lệ này rất thấp.
Điều đó cho thấy việc “chảy máu chất xám” rất đáng lo ngại vì đã tạo nên những “khoảng trống”, “đứt gãy” quá trình vận hành tại các cơ sở y tế công lập, trong khi thực tế năng lực đáp ứng điều trị người bệnh của các cơ sở y tế tư nhân thì chỉ mới được như con số trên mà thôi.
Mới đây nhất, quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã chỉ đạo y tế các địa phương phải có biện pháp để giữ chân nhân viên y tế; trước đó, cũng đã có nhiều chỉ đạo như vậy.
Nhưng phải nói thật với nhau rằng, “giữ chân” như thế nào khi chính sách về lao động tiền lương vẫn “giậm chân tại chỗ”, không linh hoạt, không có chế độ đãi ngộ xứng đáng; vì sau những cống hiến, hy sinh, những “thiên thần áo trắng” cũng cần phải có nguồn thu nhập để bảo đảm cuộc sống cho mình và cho gia đình, việc này rất cần nhiều chính sách mang tầm chiến lược, mang tính vĩ mô; và quan trọng nhất, là phải sớm được đưa vào áp dụng chung trong thực tế.
Y tế công đang rơi vào tình cảnh thiếu thuốc, thiếu vật tư trang thiết bị y tế và giờ đây là thiếu nhân lực y tế. Và đáng lo ngại hơn cả, đó là khủng hoảng về chế độ chính sách để giữ chân cán bộ y tế làm việc trong hệ thống y tế công.
Cứ như vậy, mỗi ngày trôi qua, đối tượng bị ảnh hưởng và thiệt thòi lớn nhất chính là người dân, đặc biệt là những người dân nghèo.
Vì vậy, rất cần sự quyết đoán và kịp thời của các cơ quan quản lý nhà nước, phải hành động sớm chứ không phải là những lời hứa.
