8 triệu đồng chỉ là tiền hỗ trợ, không phải tiền đền bù
Sau khi Báo Lao Động đăng tải loạt bài viết: "Chính quyền cấp sổ đỏ sai, đẩy người dân Nam Sơn vào thế khó” phản ánh về việc người dân xã Nam Sơn, huyện Sóc Sơn bàng hoàng khi nhận phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, trong đó hàng nghìn m2 đất ở lại được đền bù với giá 0 đồng, Luật sư Hoàng Văn Hà - Giám đốc Công ty Luật Hợp Danh ARC (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) đã liên hệ, cung cấp thêm thông tin cho PV Báo Lao Động.
Luật sư Hoàng Văn Hà cho rằng, theo như câu trả lời của Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn, căn cứ để lập Phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân xóm 20 Xuân Bảng, xã Nam Sơn, huyện Sóc Sơn là Quyết định 3232 ngày 9.8.1999 của UBND thành phố Hà Nội về việc phê duyệt chính sách đền bù, hỗ trợ khi thu hồi đất để xây dựng Khu Liên hợp xử lý chất thải rắn Nam Sơn.
Trong đó, Điều 2.2 của Quyết định nêu: "Các hộ có nhà ở nằm trong phạm vi 100m liền kề các ô chôn lấp phế thải phải di chuyển và được hưởng các chính sách như tiếp tục quản lý, sử dụng đất để trồng cây lâu năm, hoặc sản xuất nông lâm nghiệp; được đền bù thiệt hại tài sản trên đất theo quy định, không đền bù thiệt hại về đất.
Đồng thời được hỗ trợ ổn định nơi ở không quá 8 triệu đồng/hộ; được hỗ trợ ảnh hưởng môi trường và khắc phục khó khăn trong canh tác 5.100 đồng/m2".
Luật sư Hà cho rằng, quy trình thu hồi đất để phục vụ các dự án là phải thực hiện bồi thường về đất cho người dân. Ngoài việc bồi thường, người dân được hưởng các chính sách hỗ trợ khác như hỗ trợ về độc hại, hỗ trợ di chuyển, hỗ trợ tái định cư. Quyết định 3232 mới chỉ bồi thường cho người dân tài sản trên đất theo quy định; chưa thực hiện bồi thường thiệt hại về đất.
Do vậy, câu trả lời "những hộ dân sống trong vùng ảnh hưởng môi trường Khu Liên hợp xử lý chất thải Sóc Sơn đã nhận hỗ trợ 8 triệu đồng; hoặc nhận bằng đất (trường hợp không nhận 8 triệu đồng), thì toàn bộ đất ở của người dân được coi là đất trồng cây lâu năm" là không thỏa đáng, chưa phù hợp với các quy định của pháp luật.
"Bồi thường thiệt hại về đất, bồi thường về tài sản là trách nhiệm của Nhà nước phải thực hiện. Thu hồi loại đất nào phải bồi thường tương ứng với loại đất đó; nếu như quỹ đất hết thì phải bồi thường bằng tiền.
Ngoài ra còn có tiền hỗ trợ thêm cho người dân sau quá trình bồi thường để họ ổn định cuộc sống. 8 triệu đồng chỉ là tiền hỗ trợ nơi ở, để người dân ổn định cuộc sống, không phải tiền bồi thường", luật sư Hà cho hay.
Cần phê duyệt phương án bồi thường thỏa đáng
Luật sư Bùi Việt Hùng - Giám đốc Công ty Luật Bui Viet Law (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) cho rằng, tại thời điểm Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn lập dự thảo phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (năm 2023), Luật Đất đai 2013 đang có hiệu lực.
Khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định điều kiện được bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng:
"Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuế đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp".
Luật sư Hùng cho rằng, theo Điều 75 Luật Đất đai 2013, người dân hoàn toàn có quyền được bồi thường về đất.
Do vậy, UBND huyện Sóc Sơn cần căn cứ vào các Giấy chứng nhận đã cấp, cũng như hạn mức đất ở tại khu vực Nam Sơn để phê duyệt phương án bồi thường thỏa đáng, chính xác, tránh gây bức xúc trong nhân dân.
Như Báo Lao Động phản ánh, những ngày qua, người dân vùng ảnh hưởng Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn bức xúc về phương án đền bù, bồi thường, hỗ trợ tái định cư có nhiều điều chưa thỏa đáng.
Theo đó, nhiều gia đình khi nhận được dự thảo Phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ và tái định cư do Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn lập, bàng hoàng không được hỗ trợ giao đất ở, tái định cư và rất nhiều công trình xây dựng trên đất là 0 đồng và phần đất ở của gia đình bị coi là diện tích đất trồng cây lâu năm không cùng thửa đất ở, cho nên chỉ được bồi thường ở mức 78.000 đồng/m2), không hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân.
Số tiền bồi thường quá ít, không đúng với các quy định của pháp luật, không hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân, do vậy chúng tôi không thể di chuyển khỏi khu vực ô nhiễm này", một hộ dân bức xúc.
