Trạm thì nhiều, tiền thu được thì ít
Mới đây, tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã báo cáo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) về những bất cập trong khai thác trạm thu phí Đại Xuyên. VEC đề nghị dỡ bỏ trạm thu phí này do ùn tắc giao thông, khoảng cách trạm tới trạm chỉ 30km…
Đề xuất này của VEC là hoàn toàn hợp lý và trách nhiệm bởi tình trạng thất thu tiền tỉ mỗi ngày, bộ máy vận hành 2 trạm thu phí quá cồng kềnh trên cùng tuyến đường có khoảng cách chưa đầy 30 km đang gây bức xúc trong dư luận, gây mất niềm tin của nhân dân về các dự án BOT, về chủ trương của Chính Phủ và ảnh hưởng đến quá trình hoàn vốn của dự án.
Kết quả giám sát việc thu phí tại các trạm thu phí BOT trên cao tốc Pháp Vân – Ninh Bình đã khiến nhiều người giật mình bởi số tiền thu được trong những ngày có sự giám sát cao hơn nửa tỉ đồng mỗi ngày so với số tiền được báo cáo trước khi có kiến nghị về sự thiếu minh bạch. Cụ thể, kết quả doanh thu thu phí 10 ngày tại cao tốc này được công bố là 19,85 tỉ đồng, bao gồm doanh thu thu vé lượt 17,5 tỉ đồng; vé tháng của tháng 7 là 1,7 tỉ đồng và vé quý III là 640,7 triệu đồng. Chia bình quân một ngày trạm thu phí thu được 1,985 tỉ đồng.
Như vậy con số thu phí trên là cao hơn rất nhiều so mức thu phí bình quân hàng ngày của các tháng trước đó mà Công ty cổ phần Pháp Vân - Cầu Giẽ đã báo cáo Tổng cục Đường bộ Việt Nam và các cổ đông.
Bên cạnh đó, theo thống kê, sau hơn 4 năm đưa trạm Đại Xuyên vào hoạt động, tại đây xảy ra 146 vụ ùn tắc, chủ yếu vào những ngày lễ, cuối tuần. Đặc biệt, kể từ khi trạm thu phí Đại Xuyên được khai thác bởi 2 đơn vị, tình hình ùn tắc tại đây càng nghiêm trọng hơn, diễn ra ở cả hai chiều. Việc tồn tại trạm thu phí Đại Xuyên làm giảm chất lượng khai thác đường cao tốc. Tốc độ di chuyển của các phương tiện giảm, sự chờ đợi khi ùn tắc gây thiệt hại cho cho người tham gia giao thông về thời gian, nhiên liệu tiêu hao nhiều hơn... Trong khi đó, số vụ va chạm giao thông trên đường cũng thường xuyên xảy ra tại các ngày ùn tắc do khoảng cách các phương tiện không được đảm bảo.
Chưa hết, để duy trì hoạt động của trạm thu phí Đại Xuyên, số lượng cán bộ công nhân viên làm việc 72 người, tổng chi phí vận hành trạm Đại Xuyên 1 năm là 5 tỷ 360 triệu đồng. Đây là một khoản chi phí lớn ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư khai thác hoàn vốn dự án.
Đề nghị Thủ tướng trả tiền để dỡ trạm
Đó là mong muốn của hầu hết cử tri khi lưu thông qua tuyến Pháp Vân – Ninh Bình. Tại kỳ họp hồi tháng 11/2015, gần 80% ĐBQH biểu quyết thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2016, trong đó có phương án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ còn dư của các dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.
Được biết, sau khi dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên hoàn thành còn dư thừa hơn 14.000 tỉ đồng. Tại phiên họp hồi tháng 11/2015 Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết tiếp thu ý kiến ĐBQH, Ủy ban thường vụ QH đề nghị Chính phủ rà soát lại danh mục các dự án dự kiến bố trí vốn dư theo nguyên tắc: Chỉ bố trí vốn cho các dự án trên tuyến Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, khắc phục việc giảm quy mô gây ách tắc giao thông và từng bước hoàn thành đồng bộ các tuyến tránh, kết nối của 2 tuyến đường này. Trường hợp sau khi rà soát, phân bổ, ngoài số vốn dư nêu trên, nếu vẫn tiếp tục còn dư, giao Chính phủ phân bổ cho các dự án liên quan đến đầu tư xây dựng 2 tuyến đường này theo đúng quy định của pháp luật.
Trước ý kiến đề nghị cân nhắc có thể sử dụng số vốn dư để đầu tư cho một số lĩnh vực, công trình, dự án khác, ông Hiển cho rằng nguồn vốn dư cũng không lớn, không thể đáp ứng được tất cả các nhu cầu, nên Uỷ ban Thường vụ QH tổng hợp thành danh mục và đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát theo thứ tự ưu tiên, cân đối nguồn để bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020. Tuy nhiên thực tế hiện nay, theo thông tin tôi nắm được thì có rất nhiều công trình bất hợp lý, không nằm trong QL1 và đường Hồ Chí Minh vẫn được bố trí vốn từ nguồn vốn dư thừa này.
Tuyến đường Pháp Vân – Ninh Bình nằm trên QL1 vậy nên việc bố trí vốn dư thừa từ dự án án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên để trả cho nhà đầu tư, tháo dỡ cả 2 trạm thu phí là hoàn toàn hợp lý. Đề nghị Thủ tướng Chính Phủ xem xét, bố trí vốn từ nguồn vốn dư thừa của dự án để trả nhà đầu tư, tháo dỡ trạm thu phí tại tuyến Pháp Vân – Ninh Bình đúng theo nguyện vọng của Quốc hội và cử tri cả nước.
Ks, Ths Kinh tế Đinh Ngọc Lân – Cty Apave Châu Á-TBD
