Trước đây, việc tham gia cuộc thi giáo viên dạy giỏi chưa được điều chỉnh một cách cụ thể và không bắt buộc theo hướng dẫn của Thông tư 49/2011/TT-BGDĐT (đã hết hiệu lực) về Điều lệ Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp mầm non cũng như Thông tư 21/2010/TT-BGDĐT (đã hết hiệu lực) về Điều lệ Hội thi giáo viên dạy giỏi ở các cấp học phổ thông và giáo dục thường xuyên.
Mặc dù vậy, cuộc thi giáo viên dạy giỏi vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá năng lực của đội ngũ giáo viên và giúp xác định cơ hội đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ của họ, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới trong lĩnh vực giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 22/2019/TT-BGDĐT về Hội thi giáo viên dạy giỏi ở cấp mầm non và cơ sở giáo dục phổ thông. Thông tư này điều chỉnh chi tiết hơn về cuộc thi giáo viên dạy giỏi ở mầm non và cấp phổ thông.
Theo Thông tư số 22/2019/TT-BGDĐT, việc tham gia cuộc thi giáo viên dạy giỏi là không được áp đặt hoặc tạo áp lực nào buộc giáo viên phải tham gia. Điều này khác biệt so với trước đây, khi tham gia cuộc thi giáo viên dạy giỏi thường được xem như một nhiệm vụ bắt buộc đối với mọi giáo viên.
Thông tư cũng đưa ra các tiêu chuẩn và quy định cụ thể về việc đánh giá, phân loại và tôn vinh giáo viên dạy giỏi.
Như vậy, giáo viên không bắt buộc phải tham gia cuộc thi giáo viên dạy giỏi nhưng thi giáo viên giỏi đang trở thành một yêu cầu quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục và nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên.