Trước đó, Báo Lao Động có bài viết - "Cạn quặng sắt, doanh nghiệp rời đi, dân lãnh đủ", phản ánh Cty CP và Công nghiệp Thương mại và Dịch vụ Hoành Sơn (gọi tắt là Cty Hoành Sơn) sau khi khai thác quặng sắt ở thôn Làng Hồ (xã Hướng Sơn, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) nhưng không tiến hành hoàn thổ, không trồng rừng như cam kết, gây ảnh hưởng đến nguồn nước. Đặc biệt, việc không đảm bảo môi trường tại mỏ sau khai thác, khiến đất đá lấp một số diện tích ruộng lúa của người dân.
Tiếp đó, ngày 11.4.2016, UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản số 1217 gửi các cơ quan liên quan, yêu cầu kiểm tra, tiến hành xử lý vi phạm (nếu có) và có biện pháp yêu cầu doanh nghiệp chấp hành đúng các cam kết về bảo vệ môi trường và các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường. "Trường hợp, doanh nghiệp không chấp hành, trốn tránh nghĩa vụ thì báo cáo UBND tỉnh và cơ quan chức năng có thẩm quyền để có biện pháp thu hồi giấy phép khai thác, cấm hoạt động khoáng sản... theo quy định" - văn bản của UBND tỉnh Quảng Trị, nêu rõ.
Trong báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường gửi UBND tỉnh Quảng Trị sau khi thực địa, xác định: "Cty (Hoành Sơn) đã di chuyển toàn bộ phương tiện, máy móc phục vụ khai thác ra khỏi khu vực mỏ; có một số ruộng lúa ven suối gần khu vực mỏ bị bồi lấp. Đối với vấn đề này, Cty cam kết phối hợp với UBND huyện Hướng Hóa và UBND xã Hướng Sơn tổ chức họp bàn và thực hiện hỗ trợ cải tạo đồng ruộng cho người dân".
Riêng về vấn đề Cty Hoành Sơn không tiến hành hoàn thổ, không trồng rừng sau khai thác như báo chí đăng tải, báo cáo này không đề cập, đồng nghĩa với việc không có kiến nghị, xử lý.
Trao đổi với lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị, thì được biết quá trình kiểm tra, Cty Hoành Sơn chưa hoàn thổ, chưa trồng rừng. "Cty này đang làm lại giấy phép, xin tiếp tục khai thác. Nếu được tiếp tục khai thác họ sẽ hoàn thổ, trồng lại rừng". Tuy nhiên, câu hỏi nếu Cty Hoành Sơn không được cấp phép thì ai chịu trách nhiệm hoàn thổ, trồng lại rừng vẫn chưa được giải đáp, dù quá trình kiểm tra rừng vẫn chưa được trồng, các hố đào lên để lấy sắt vẫn chưa được hoàn thổ.
Trước đó, Cty Hoành Sơn đã từng xin phép được tiếp tục cấp phép khai thác ở mỏ sắt này, nhưng người dân ở thôn Làng Hồ và UBND huyện Hướng Hóa không đồng ý vì lý do ảnh hưởng đến đời sống người dân và không chịu hoàn thổ, trồng lại rừng. Trên cơ sở đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh không cấp phép khai thác cho Cty Hoành Sơn, đồng thời yêu cầu Cty này lập thủ tục đóng cửa mỏ, phục hồi môi trường, đất đai sau khai thác khoáng sản theo quy định.
Phải xác định rằng, diện tích mỏ sắt mà Cty Hoành Sơn đã khai thác nằm ở đầu nguồn nước của hàng trăm người dân đồng bào Vân Kiều. Nếu không được hoàn thổ, trồng lại rừng đúng quy định ngay bây giờ, thì không phải chỉ một số ruộng lúa ven suối bị bồi lấp sau mỗi trận mưa, mà lâu dài người dân ở đây sẽ không còn ruộng nước nữa.
Clip: Ruộng lúa của người dân bị bồi lấp bởi sát, sỏi vì Cty Hoành Sơn khai thác mỏ ở đầu nguồn nhưng không hoàn thổ, không trồng lại rừng:
