Đón đọc ấn phẩm Lao Động & đời sống số 18
Chỉ vì tin "trao tiện ích, nhận thành công"Một sáng cuối tuần giữa năm 2012, tại một căn nhà trong khu biệt thự cao cấp Hiệp Phúc, phường Tân Lợi, TP.Buôn Ma Thuột, Đắc Lắc, hàng trăm người chen chúc vào ra, các nhân viên của Cty CP đào tạo mua bán trực tuyến MB24 thay nhau quảng bá, khoa trương về thương mại điện tử (TMĐT). Nhưng nội dung được xoáy kỹ nhất vẫn là hãy mua gian hàng 5,2 triệu đồng trên website muaban24.vn, rồi bắt đầu “chia sẻ” với người khác để lên VIP, lên lãnh đạo, giám đốc... Đơn giản lắm, đó chính là “trao tiện ích, nhận thành công”.
 |
| Trần Văn Sự ký nhận các quyết định khởi tố, bắt tạm giam do cơ quan điều tra tống đạt. |
Đây là Chi nhánh Cty CP đào tạo mua bán trực tuyến MB24 Buôn Ma Thuột, được thành lập vào tháng 12.2011, do kiều nữ Bùi Thị Chiên (SN 1977, trú thị trấn Ea Kar, huyện Ea Kar) làm giám đốc giai đoạn đầu; Đặng Anh Tuấn (SN 1980, trú xã Cư Yang, huyện Ea Kar) làm giám đốc giai đoạn sau. Chi nhánh thứ hai là Cty CP đào tạo mua bán trực tuyến MB24 Đắc Lắc được thành lập cùng thời điểm, do Ngô Văn Chiến (SN 1980, trú xã Cư Yang, huyện Ea Kar) làm giám đốc giai đoạn đầu và Trần Văn Sự (SN 1975, người cùng xã) làm giám đốc giai đoạn sau. Cả hai chi nhánh này đều do Cty CP đào tạo mua bán trực tuyến MB24 tại Hà Nội ra quyết định thành lập, bổ nhiệm giám đốc.
Từ năm 2011 đến tháng 8.2012, hai chi nhánh MB24 tại Đắc Lắc đã tổ chức bán gian hàng trên website muaban24.vn theo sơ đồ nhị phân cấp tiến bất đồng đẳng. Theo đó, người muốn trở thành hội viên phải mua một gian hàng với giá 5,2 triệu đồng, sau đó lôi kéo người khác tham gia để hưởng hoa hồng trực tiếp 1,5 triệu đồng, khi người kế tiếp lôi kéo được những người khác thì hội viên đầu tiên vẫn được hoa hồng gián tiếp 320.000 đồng/gian hàng.
Đến khi nào hai bên của nhánh dưới có đủ 198 gian hàng (mỗi nhánh 99 gian) thì hội viên đầu tiên sẽ lên VIP 1 với số tiền hoa hồng là 111.680.000 đồng. Sau đó là VIP 2, VIP 3 rồi phó giám đốc, giám đốc kim cương... với số tiền hứa hẹn lên tới hàng tỉ đồng mà không phải làm gì.
Để lôi kéo được người khác tham gia, các hội viên MB24 ở Đắc Lắc được tập huấn khả năng diễn thuyết về tiện ích của TMĐT, như mua một gian hàng trên mạng sẽ có nhiều quyền lợi như được quảng cáo miễn phí và bán sản phẩm của mình, được mua hàng của công ty với giá rẻ hơn từ 15-40% so với giá thị trường...
Nhưng cốt lõi vẫn là tư vấn, chia sẻ, tức lôi kéo người khác tham gia để ăn hoa hồng. Ngoài việc trực tiếp gặp gỡ, lãnh đạo các chi nhánh MB24 tại Đắc Lắc như Ngô Văn Chiến, Trần Văn Sự, Bùi Thị Chiên, Đặng Anh Tuấn đã tổ chức nhiều hội thảo nhằm giới thiệu, lôi kéo người dân mua gian hàng. Đặc biệt, Bùi Thị Chiên là vợ của một cán bộ thuộc Công an huyện Ea Kar, vì vậy càng có nhiều người tin rằng đây là hình thức kinh doanh mới mẻ, hợp pháp mà siêu lợi nhuận. Với thủ đoạn trên, các đối tượng đã lôi kéo 2.590 người tham gia mua 4.354 gian hàng trên website muaban24.vn, chiếm đoạt 22,640 tỉ đồng.
 |
| Ngô Văn Chiến nghe đọc lệnh bắt tạm giam tại nhà riêng. |
"Bắc thang lên hỏi ông trời"
Sau khi nghe lời ngon ngọt, bỏ tiền mua gian hàng ảo trên mạng, hầu hết các nạn nhân đều mất tiền oan do không có khả năng dụ dỗ, lôi kéo người khác để hưởng hoa hồng. Chúng tôi tìm đến căn nhà hở vách của chị Nguyễn Thị Dung - hộ nghèo có sổ ở thôn 9, xã Ea Ô, huyện Ea Kar. Chị Dung bức xúc cho biết: “Nghe nói chỉ cần mời người khác vào là có tiền trăm, tiền triệu như một cách làm ăn mới, tôi liền vay nóng 10 triệu đồng mua 2 gian hàng. Nhưng sau đó tôi quên mất cách lên mạng, rồi cũng không mời được ai tham gia, bây giờ số nợ đó lên tới gần 20 triệu rồi”.
Còn vợ chồng anh Nông Văn Thế và chị Nông Thị Huệ (thôn 7A, xã Ea Ô) đã từng đuổi thẳng một hội viên MB24 khoác lác ra khỏi nhà, vậy mà sau đó anh Thế giấu vợ mua 2 gian hàng. "Khi tôi hỏi thì họ bảo tiền mua gian hàng của tôi đã quy thành điểm, chia cho những người đi trước rồi, giờ tôi phải tư vấn cho người khác vào để lấy lại vốn và thu lãi; nhưng tôi không biết tư vấn" - anh Thế nói.
Nhiều nạn nhân khác không biết sử dụng máy vi tính, chẳng có hàng hóa gì để bán nhưng vẫn "đầu tư" lớn để nhanh giàu theo lời khuyên của các hội viên MB24. Vợ chồng chị La Thị Si (thôn 8, xã Đắc Win, huyện Cư Jút, Đắc Nông) không hiểu Internet là gì, nhưng nghe tiếp thị hay quá nên mua ba gian hàng trị giá 13,5 triệu đồng. Mua xong, cả nhà háo hức chờ nhận thẻ rút tiền, mãi vẫn không thấy.
 |
| Kiều nữ Bùi Thị Chiên chống đối lệnh bắt của cơ quan điều tra. |
Anh Lương Văn Thoại (chồng chị Si) ngậm ngùi kể: “Họ nói kinh doanh các gian hàng này chỉ dành cho người nghèo vì công ty nhân đạo, muốn giúp người nghèo vươn lên giàu có. Cũng vì thế, mỗi gia đình chỉ được mua tối đa 3 gian hàng. Tôi tưởng đây là chính sách xóa đói giảm nghèo, ai ngờ dính quả lừa...". Còn chị Đinh Thị Cường (phường Thống Nhất, thị xã Buôn Hồ, Đắc Lắc) cho biết: "Sau khi mua 5 gian hàng, tôi mới hiểu bản chất của hoạt động này chỉ là lôi kéo nhau, ăn tiền của nhau chứ chẳng phải kinh doanh gì. Mất tiền thì tôi chịu, chứ lừa người khác thì tôi không làm được".
Theo Cơ quan CSĐT- Công an Đắc Lắc, nạn nhân của MB24 rất đa dạng, từ người nông dân ít học cho đến công chức, giáo viên mọi độ tuổi. Trong đó, không ít người đã nhẫn tâm lôi kéo cả bạn bè, người thân vào cuộc, đôi khi còn hại cả bản thân mình, tức tự mua thêm gian hàng để ăn hoa hồng của chính mình.
Sau khi xác minh đơn thư tố cáo, ngày 9.8.2012, Cơ quan CSĐT- Công an tỉnh Đắc Lắc đã khởi tố vụ án sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng Internet hoặc thiết bị số để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Ngay sau đó Ngô Văn Chiến, Trần Văn Sự, Đặng Anh Tuấn và Bùi Thị Chiên lần lượt bị khởi tố, bắt tạm giam. Cho đến khi vào trại tạm giam, Đặng Anh Tuấn (GĐ Chi nhánh MB24 Buôn Ma Thuột) vẫn cho rằng các gian hàng trên mạng không phải là ảo, chẳng qua hội viên... chưa có nhu cầu sử dụng.
Cơ quan điều tra xác định đây là mô hình kinh doanh không sinh lời mà chỉ là dùng tiền của người sau trả cho người trước, với bản chất là đổi điểm ảo lấy tiền thật thông qua các ngân hàng. Hàng hóa mua bán chỉ là hàng hóa thông thường, giá trị không cao (như nước mắm, ví da, thắt lưng...) và chủ yếu trưng bày tại các chi nhánh để đánh vào lòng tham của người dân (bán rẻ hơn giá thị trường) nhằm mục đích lôi kéo.
Quá trình hoạt động, website muaban24.vn mà Cty MB24 Hà Nội cũng như 2 chi nhánh tại Đắc Lắc sử dụng đều chưa được các cơ quan chức năng cấp giấy phép hoạt động sàn giao dịch điện tử. Kết quả điều tra cho thấy, với mỗi gian hàng trị giá 5,2 triệu đồng, hội viên giới thiệu trực tiếp được hưởng 1,5 triệu đồng, hội viên gián tiếp được 320.000 đồng, số tiền còn lại được chia trên hệ thống do lãnh đạo MB24 tại Hà Nội quản lý.
Trong tổng số tiền hơn 22,6 tỉ đồng bán gian hàng nộp về MB24 tại Hà Nội, 4 giám đốc tại Đắc Lắc được trích lại hơn 4,7 tỉ đồng chia nhau. Trong đó, Ngô Văn Chiến được chia hơn 1,5 tỉ đồng, Trần Văn Sự hơn 1,5 tỉ đồng, Đặng Anh Tuấn hơn 1,3 tỉ đồng, Bùi Thị Chiên gần 350 triệu đồng. Quá trình điều tra cũng cho thấy, hoạt động của các chi nhánh MB24 tại Đắc Lắc do các lãnh đạo MB24 tại Hà Nội là Nguyễn Tuấn Minh, Ngô Văn Huy, Lê Văn Cường và Nguyễn Mạnh Hà chỉ đạo. Nhưng 4 người này đều đang bị Công an TP.Hà Nội khởi tố nên Công an tỉnh Đắc Lắc không khởi tố các "ông trùm" này với vai trò là người tổ chức, chỉ đạo.
Trong hàng nghìn nạn nhân, có 88 người viết đơn tố cáo 2 chi nhánh MB24 tại Đắc Lắc lừa đảo với số tiền hơn 736 triệu đồng và đề nghị cơ quan điều tra thu hồi giúp. Tuy nhiên, hiện Trần Văn Sự chỉ có 100m2 đất ở nông thôn và 110m2 đất nông nghiệp, Bùi Thị Chiên có 2 "sổ đỏ" đã thế chấp ngân hàng, Đặng Anh Tuấn và Ngô Văn Chiến thì không có tài sản gì.
Quá trình điều tra, cơ quan chức năng chỉ thu giữ được một ít hàng hóa trưng bày tại 2 chi nhánh MB24 Đắc Lắc và một vài thiết bị văn phòng. Vì vậy, việc thu hồi hơn 22 tỉ đồng mà người dân đã mua gian hàng trên mạng cũng khó như... "bắc thang lên hỏi ông trời". Hiện 4 vị giám đốc lừa này đang ngồi trại tạm giam của Công an Đắc Lắc, chờ ngày ra tòa lãnh án.
