Biến động số lượng khám chữa bệnh, vật tư y tế khó đảm bảo 100%
Tại Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TPHCM, theo bà N.V.H (55 tuổi, ngụ Bình Thuận), 10 năm trước, bà thay khớp háng tại một bệnh viện (BV) ở địa phương. Thời gian gần đây, bà thấy đau khi đi lại nên đến BV Chấn thương Chỉnh hình TPHCM khám. Tại đây, bác sĩ chỉ định phải mổ thay khớp háng mới vì khớp háng cũ bị mòn, sụt lún, nhưng do chưa có hàng thay thế nên bà phải chờ đợi đã 3 tháng qua.
Bác sĩ Châu Văn Đính - Giám đốc Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình - cho biết, bệnh viện đã báo cáo với Sở Y tế TPHCM và tổ chức một cuộc họp làm việc. Theo đó, bệnh viện sẽ điều chuyển bệnh nhân đến Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện 7A, hay Bệnh viện Nguyễn Trãi, đây là giải pháp tạm thời. Đồng thời, bệnh viện sẽ tiến hành đấu thầu rộng rãi vào giữa tháng 8 cho các gói vật tư còn thiếu, nên tình trạng thiếu cục bộ sẽ sớm được giải quyết.
Ghi nhận tình hình tại Bệnh viện Chợ Rẫy, TS.DS Nguyễn Quốc Bình - Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết, với vai trò là bệnh viện đa khoa tuyến cuối của khu vực phía Nam, nhu cầu của bệnh nhân thường xuyên biến động. Do đó, chỉ đến cuối ngày, bộ phận chức năng mới có thể thống kê đầy đủ.
Qua quá trình theo dõi, số lượng bệnh nhân đã tăng 11-12% so với trước, dẫn đến việc bệnh viện gặp khó khăn trong đảm bảo cung ứng thuốc và các vật tư y tế.
Ông Nguyễn Quốc Bình ví dụ rằng, bệnh viện đã dự trù vật tư y tế để điều trị cho 1.000 bệnh nhân trong vòng 3 tháng, nhưng do nhu cầu tăng cao, nguồn vật tư đã cạn kiệt sớm hơn dự tính, gây ra nhiều bất lợi. Vì vậy, vấn đề thiếu hụt nguồn lực phụ thuộc vào từng thời điểm, tuy nhiên, hiện tại bệnh viện vẫn đảm bảo đủ nguồn lực tiêu hao để phục vụ điều trị lâu dài.
“Hiện tại, bệnh viện dự kiến tiến hành 5 gói thầu theo các quy định mới. Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi chưa thấy vướng mắc, nhưng do thực tế có nhiều biến động, nên đề xuất Bộ Y tế có thêm hướng dẫn để điều chỉnh phù hợp,” ông Bình cho biết thêm.
Thuốc, vật tư y tế chỉ thiếu cục bộ
TS.BS Nguyễn Công Hựu - Giám đốc Bệnh viện E - thừa nhận: Đã có thời điểm bệnh viện thiếu một số thuốc thiết yếu như betadine, thuốc gây tê… Tuy nhiên, tình trạng này xảy ra một thời gian ngắn và ở một số loại thuốc. Một trong những lý do là việc thủ tục đấu thầu thường bị trục trặc kéo dài, trong khi các đợt thầu trước đã hết, dẫn đến tình trạng thiếu. Điều này dẫn đến có thời điểm bệnh nhân phải đi mua bên ngoài.
"Mỗi năm bệnh viện thầu hàng nghìn loại vật tư chưa tính thuốc điều trị. Do thầu cả năm nên thời điểm cuối năm hết vật tư phải chờ thầu mới là có. Trước đây, bệnh viện có thể vay mượn, mua trước vật tư thiếu nhưng hiện nay không thể vì bảo hiểm không thanh toán. Giữa 2 giai đoạn thầu không thể tránh khỏi việc thiếu một vài vật tư. Hy vọng trong thời gian ngắn tới đây, công tác đấu thầu trong bệnh viện sẽ được giải quyết" - TS.BS Hựu nói.
TS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - thừa nhận tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế và bệnh viện đang có nhiều nỗ lực để khắc phục. Tuy nhiên, ông Hùng lý giải, thuốc để điều trị cho người bệnh không thiếu mà thiếu những loại thuốc hiếm không có thay thế và không mua sắm được vì không có nhà cung cấp tham gia đấu thầu như Albumin và Gamma Globulin. Trường hợp này là bất khả kháng. Nguyên nhân, bệnh viện gọi thầu các loại thuốc này song không có một hãng thuốc hay nhà phân phối nào tham gia đấu thầu. Trong khi đó, đây là loại thuốc đặc thù rất cần trong lâm sàng, đặc biệt với những bệnh nhân nặng, bệnh nhân ghép tạng...
Nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc
Thời gian qua, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản nhằm tháo gỡ khó khăn cho các bệnh viện trong công tác đấu thầu và mua sắm vật tư y tế. Tuy nhiên, do năng lực mua sắm còn hạn chế, một số danh mục thuốc vẫn còn thiếu.
Một vướng mắc phải kể tới là tình trạng người bệnh tham gia BHYT đi khám, chữa bệnh vẫn không đủ một số thuốc, hóa chất xét nghiệm thuộc danh mục thuốc do BHYT chi trả làm ảnh hưởng đến quyền lợi người bệnh tham gia BHYT...
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thời gian qua nguồn cung ứng thuốc, thiết bị y tế cơ bản đảm bảo cho cả nhu cầu sử dụng trong các cơ sở khám chữa bệnh và ngoài thị trường bán lẻ. Tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế chỉ xảy ra cục bộ. Nguyên nhân khách quan của tình trạng này là do ảnh hưởng hậu đại dịch COVID-19 và xung đột tại châu Âu dẫn đến đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu (Albumin, Globulin...).
Bên cạnh đó, Bộ Y tế thừa nhận có nguyên nhân chủ quan như các cơ sở y tế, địa phương chưa sát sao trong việc chỉ đạo đảm bảo cung ứng thuốc (thiếu chủ động trong dự trù, xác định nhu cầu, lập kế hoạch, thực hiện công tác đấu thầu, mua sắm...).
Theo Bộ Y tế, việc các cơ sở, địa phương chủ động xác định nhu cầu, dự trù, xây dựng kế hoạch, đấu thầu mua sắm, đặt hàng... là "yếu tố quan trọng nhất trong việc đảm bảo nguồn cung ứng thuốc, thiết bị y tế". Do đó, thời gian qua Bộ đã tăng cường trách nhiệm các cơ sở y tế, địa phương trong vấn đề này, yêu cầu các bệnh viện không để xảy ra tình trạng người bệnh không được mổ vì thiếu vật tư y tế, chờ đợi quá lâu ảnh hưởng chất lượng điều trị.
Xây dựng quy định để trả lại tiền cho bệnh nhân BHYT khi thiếu thuốc, vật tư trong danh mục BHYT
Liên quan tới tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế kéo dài khiến nhiều bệnh nhân phải tự bỏ tiền túi ra mua những loại thuốc, vật tư y tế này thuộc danh mục được Quỹ BHYT chi trả, bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) cho biết, hiện nay, Bộ Y tế vẫn đang trong quá trình xây dựng Thông tư để có hành lang pháp lý giải quyết vấn đề này.
“Ngay từ tháng 10 năm ngoái, chúng tôi đã bắt đầu khởi động để xây dựng thông tư hướng dẫn theo quy định tại Điều 31 của Luật BHYT để có một cơ chế pháp lý thêm vào trong trường hợp vì điều kiện bất khả kháng và khách quan mà người bệnh đi khám bệnh tại cơ sở y tế mà không có thuốc thì việc thiếu thuốc trong tình trạng đó sẽ có quy định trong thông tư để xử lý vấn đề này. Đến nay chúng tôi đã xây dựng thông tư và đã lấy ý kiến của các đơn vị 63 tỉnh, thành phố”, bà Trang cho biết.
Cũng theo Bộ Y tế, thực trạng bệnh viện không cung ứng đủ thuốc, vật tư y tế, có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trong một số trường hợp đặc biệt như thuốc hiếm, thuốc ít đơn vị cung cấp, việc tổ chức đấu thầu không phải lúc nào cũng thành công. Do vậy thời gian tới, Bộ Y tế sẽ ban hành thông tư quy định cụ thể để trả lại tiền cho bệnh nhân BHYT khi bệnh viện thiếu thuốc, vật tư.
