Xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội để bảo vệ người dùng

Nhiều bí mật Nhà nước bị lộ trên MXH

Ngày 18.5, Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TTTT) tổ chức tọa đàm Xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên MXH vì một môi trường lành mạnh tại Việt Nam.

Ông Đỗ Quý Vũ – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông, Bộ TTTT cho biết: Bên cạnh những mặt tích cực không thể phủ nhận trong đời sống xã hội hiện đại, MXH cũng có những mặt trái. Ở Việt Nam, MXH phát triển với các tính năng hỗ trợ chia sẻ, kết nối thông tin nhanh khiến cho hành vi nói xấu, bôi nhọ hay tin giả xuất hiện tràn lan trên MXH phổ biến như Facebook, Twitter, YouTube.

Thực tế, rất nhiều thông tin nói xấu, bôi nhọ, phỉ báng gây tổn hại nghiêm trọng uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, gây tổn hại về kinh tế, thương hiệu doanh nghiệp Việt Nam và gây hoài nghi, hoang mang trong dư luận xã hội.

Thực tế các hành vi này vẫn tồn tại trong cuộc sống dưới nhiều hình thức khác nhau, tuy nhiên nhờ các tính năng thông minh của các MXH như Facebook, YouTube mà tình trạng này trở nên phổ biến hơn.

Theo Bộ trưởng Bộ TTTT Trương Minh Tuấn, hiện tượng để lọt, để lộ thông tin bí mật của Nhà nước ngày càng gia tăng nhanh chóng, ảnh hưởng tiêu cực đến quốc phòng an ninh, gây mất trật tự xã hội. Thực tế các hành vi này vẫn tồn tại trong cuộc sống dưới nhiều hình thức khác nhau, tuy nhiên, nhờ các tính năng thông minh của MXH mà tình trạng này trở lên phổ biến hơn.

Các hành vi này thực tế đã được điều chỉnh ở rất nhiều các văn bản khác như Hiến pháp, Luật Dân sự, Luật Hình sự, Luật Cạnh tranh, Luật Thương mại điện tử, Luật Quảng cáo, Luật Công nghệ thông tin, Luật Viễn thông, Luật An toàn thông tin và các văn bản hướng dẫn. Chế tài xử phạt cũng tương đối đầy đủ và thực tế trong thời gian qua, đã có nhiều trường hợp cá nhân bị xử lí vì các hành vi này.

Tuy nhiên, số lượng vụ việc được xử lí theo pháp luật còn rất hạn chế so với thực tế vi phạm, hơn nữa kể cả khi đã bị xử lí thì người bị hại cũng phải chịu các tổn thất nặng nề về mặt vật chất, tinh thần.

Từ thực tiễn hoạt động MXH tại Việt Nam và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Bộ TTTT đã triển khai xây dựng đề án: “Xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên MXH vì một môi trường mạng lành mạnh tại Việt Nam”.

Bộ quy tắc ứng xử phải “ngắn – gọn – rõ”

Ý kiến của các nhà mạng Vinaphone và Viettel là Bộ quy tắc ứng xử nên được xây dựng theo hướng trợ giúp người sử dụng MXH tự quyết định hành vi của mình. Bộ quy tắc cần đưa ra các nguyên tắc nên và không nên đối với những người sử dụng MXH.

Ông Lưu Đình Phúc - Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ TTTT cho rằng, Bộ quy tắc cần được xây dựng để tránh những hành vi vì lợi ích cá nhân, trong đó có cả các nhà báo. Có những chuyện thông tin chưa lên báo, nhưng có người đã đăng lên MXH. Đến khi cơ quan thanh tranh công bố kết quả thanh tra thì văn bản có nội dung tương tự như trên MXH. Đây không phải là hành vi vô tình mà là cố ý tạo những quyền lực trên mạng, lôi kéo người dùng. Từ đó công chúng quay sang tin tưởng cá nhân đó và mục đích cá nhân đã được thực hiện. Bộ quy tắc phải xây dựng được chuẩn mực chung để mối cơ quan tổ chức, mỗi gia đình đều có quy tắc xử sự chung khi từng nhóm công chúng tham gia mạng xã hội. Từ quy tắc chung có thể xây dựng những quy tắc riêng cho từng nhóm công chúng cụ thể.

Ông Nguyễn Thanh Hải - Cục trưởng Cục An toàn thông tin kiến nghị bộ quy tắc cần hết sức ngắn gọn, dễ đọc và đi vào lòng người ngay để tự bản thân mỗi người suy nghĩ nên hay không nên làm.

Phát biểu tổng kết tại tọa đàm này, Bộ trưởng Bộ TTTT Trương Minh Tuấn cho biết: "Việc nghiên cứu, xây dựng Bộ quy tắc ứng xử dựa trên các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, có tham khảo các quy tắc ứng xử trên môi trường mạng của nhiều nước với quan điểm và mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động cung cấp và sử dụng MXH tại Việt Nam, đem lại lợi ích lớn nhất và hạn chế tối đa tác động tiêu cực trên không gian mạng".

Bộ quy tắc ứng xử hướng tới điều chỉnh hành vi của 2 đối tượng tham gia chính là nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng dịch vụ (bao gồm các tổ chức, cá nhân). Đây là bộ quy tắc khung cơ bản để các cơ quan, tổ chức, hiệp hội có liên quan có thể triển khai xây dựng bộ quy tắc ứng xử riêng mang tính đặc thù, chuyên ngành, phù hợp với các đối tượng điều chỉnh cụ thể.

“Xây dựng bộ quy tắc không phải để hạn chế người sử dụng MXH. Việc xây dựng là để phát triển và mở rộng MXH, những hoạt động về văn hoá, nhân văn và đạo đức. Xây dựng quy tắc trên cơ sở với 3 yếu tố ngắn, gọn, rõ để ai cũng có thể hiểu được. Mục tiêu chung là xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh trên MXH để bảo vệ những người tham gia, đấu tranh trước cái xấu, cái ác, khuyến khích cái tốt, cái chân, thiện mĩ”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, đây là buổi tọa đàm đầu tiên, sau khi tiếp thu các ý kiến Bộ TTTT sẽ đưa dự thảo và lấy ý kiến rộng rãi trước khi ban hành.