Dân trắng tay
Theo đơn phản ánh, năm 1994, nhiều hộ dân tại xã Vạn Ninh di dân lên thôn Phúc Sơn (nay là thôn Áng Sơn) để phát triển kinh tế. Ngay sau đó, UBND huyện Quảng Ninh đã quyết định giao đất trống đồi núi trọc có thời hạn để sản xuất lâm nghiệp, nông nghiệp và làm nhà ở ổn định lâu dài cho một số hộ dân.
Đến năm 1998, những hộ dân này hợp đồng với Lâm trường Long Đại (thuộc Công ty TNHH MTV LCN Long Đại) về việc trồng và chăm rừng thông tại rừng các dự án 327 và 661 ở Tiểu khu 36 trên diện tích đất của mình và được lâm trường giao thêm một số diện tích đất khác.
Sau đó, các hộ dân gồm: Ngô Chí Thanh, Ngô Đình Thu, Trần Văn Lành, Nguyễn Văn Thọ và Bùi Tiến Cảm đã ký nhận hợp đồng và tiến hành trồng rừng theo từng công đoạn phát đốt thực bì, rà phá bom mìn, thu gom hàng trăm quả bom bi, đầu đạn, cuốc hố và trồng cây.
Sau nhiều năm chăm sóc, bảo vệ, đến năm 2016, những hộ dân này tiến hành cạo mủ thông thì phía Lâm trường Long Đại ra ngăn cản với lý do khai thác cần có quy trình. Thế nhưng năm 2018, Công ty TNHH MTV LCN Long Đại tiến hành rà soát, kiểm tra, đưa diện tích rừng thông của những hộ dân này trồng, chăm sóc để đấu giá, khiến người dân bức xúc, bất bình.
Thấy rừng thông do mình trồng chưa được hưởng lợi đã bị đem đấu giá, ông Bùi Tiến Cảm (thôn Áng Sơn, xã Vạn Ninh) bức xúc: “Năm 1994, gia đình tôi thực hiện theo diện di dân lên thôn Áng Sơn để xây dựng phát triển kinh tế mới. Gia đình tôi được UBND huyện giao cho 10 ha đất để sản xuất, canh tác.
Sau đó, gia đình tôi đã thực hiện trồng điều nhưng không có hiệu quả, thì đến năm 1998, Lâm trường Long Đại đến vận động gia đình không khai thác nhựa và phía Lâm trường đã giao thêm cho gia đình tôi hơn 5ha nữa nên tổng diện tích trồng thông là 15,5ha. Chúng tôi được nhận tiền hỗ trợ trồng rừng 3 năm đầu từ phía dự án, từ năm 1998 đến năm 2000.
Những năm sau đó, chúng tôi tự vay mượn bỏ tiền ra chăm sóc bảo vệ. Nhưng khi đến giai đoạn thông có thể khai thác nhựa thì Lâm trường không cho khai thác vì lý do chưa có quy trình. Năm 2019, Công ty TNHH MTV LCN Long Đại đã thực hiện đấu giá rừng thông này, bao công sức tiền của bỏ ra trong 23 năm nhưng nay đã bị mất hết, trở thành trắng tay”.
Tương tự là hộ ông Nguyễn Chân Phương. Năm 2000 gia đình ông được UBND huyện Quảng Ninh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại tờ bản đồ số K2, thửa số 3 với diện tích 56.800m2, có thời gian sử dụng đến năm 2045.
Gia đình ông cũng thực hiện hợp đồng trồng thông lấy nhựa với Lâm trường Long Đại, nhưng bị ảnh hưởng bão, cây thông bị đổ gãy chỉ còn lại khoảng 1ha. Diện tích còn lại, gia đình ông chuyển sang trồng tràm. Hiện 1ha đất trồng thông này nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ ông Nguyễn Chân Phương cũng bị đem đấu giá.
“Tôi không hiểu vì sao rừng thông do chúng tôi trồng lại bị đem đấu giá mà không đền bù tài sản trên đất. Gia đình tôi được cấp hơn 5,6 ha đất rừng sản xuất, do bị ảnh hưởng của bão nên thông bị gãy đổ, chỉ còn lại khoảng 1ha trồng thông còn lại tôi đã chuyển sang trồng keo tràm. Tuy nhiên, 1ha thông này nằm trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình tôi chưa khai thác nhựa thông lần nào đã được định giá và cho đấu giá rồi”, ông Nguyễn Chân Phương bất bình.
Nhập nhằng văn bản
Điều đáng nói là, việc tranh chấp rừng thông của các hộ dân với Công ty TNHH MTV Lâm Công nghiệp Long Đại chưa được giải quyết thì ngày 30.1.2018, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành Quyết định số 347/QĐ-UBND về việc thu hồi đất của Công ty TNHH MTV LCN Long Đại tại xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh.
Ngày 3.1.2019, UBND tỉnh Quảng Bình ban hành Quyết định số 11/QĐ-UBND về việc phê duyệt giá khởi điểm để bán đấu giá tài sản trên đất lâm nghiệp (rừng thông) ở tiểu khu 386 của Công ty TNHH MTV LCN Long Đại. Ngày 20.2.2019, Công ty TNHH MTV LCN Long Đại đã có Quyết định số 49/QĐ-CT phê duyệt kết quả trúng đấu giá tài sản trên đất lâm nghiệp (rừng thông) ở tiểu khu 386, đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH xây dựng Đức Lê.
Đến ngày 4.11.2021, Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Bình đã ký hợp đồng thuê đất số 90/HĐTĐ với Công ty TNHH xây dựng Đức Lê cho thuê 186.375,8m2 đất rừng sản xuất tại xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh, có thời hạn đến 20.8.2070.
Theo ông Nguyễn Hữu Lương – Chủ tịch UBND xã Vạn Ninh, sự việc tranh chấp rừng thông tại Tiểu khu 386 đã diễn ra nhiều năm nhưng đến nay vẫn chưa thể giải quyết do các bên không thống nhất được phương án.
Liên quan đến sự việc, ông Lương Sỹ Trình - Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm Công nghiệp Long Đại, cho biết: “Thời điểm này, tôi chưa lên nhận nhiệm vụ tại đây nên cũng không nắm rõ cụ thể sự việc. Còn hiện tại, đất này đã giao về cho địa phương quản lý không thuộc quyền quản lý của công ty nữa. Về sự việc này, tôi sẽ cho anh em kiểm tra hồ sơ rồi thông tin lại”.
