Giá đền bù, hỗ trợ không phù hợp
Năm 2022, UBND tỉnh Quảng Ngãi quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Khu dân cư Đồng Rừng ở huyện đảo Lý Sơn. Dự án có diện tích trên 204.250m2, bao gồm đất ở hơn 64.600m2, đất thương mại dịch vụ khoảng 35.877m2 và đất xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật, xã hội gần 103.768m2.
Đối với đất thương mại du lịch, thể dục thể thao, y tế, giáo dục, công viên cây xanh, sau khi dự án được đầu tư hoàn thành, nghiệm thu đưa vào sử dụng, nhà đầu tư giao lại cho chính quyền quản lý sử dụng.
Dự án có vốn đầu tư gần 663 tỉ đồng, bao gồm hơn 554 tỉ đồng chi phí sơ bộ thực hiện dự án và gần 108 tỉ đồng chi phí sơ bộ bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng.
Nhà đầu tư đăng ký thực hiện dự án là Liên danh nhà đầu tư gồm Tổng Công ty Đầu tư Hợp Nghĩa (đứng đầu liên danh) - Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng Đô thị Tân Thái Bình Dương và Công ty Cổ phần Vạn Quỳnh. Thời gian hoạt động 49 năm. UBND huyện Lý Sơn đã ban hành thông báo thu hồi hơn 204.252m2 đất của 498 hộ gia đình và 3 tổ chức.
Tuy nhiên, dự án đang vấp phải sự phản ứng gay gắt từ người dân, 100% hộ dân có đất nằm trong dự án không đồng thuận với giá đền bù, hỗ trợ 500.000 đồng/m2 vì cho rằng giá quá rẻ mạt.
Gia đình bà Ngô Thị Trụ ở thôn Đông An Vĩnh, huyện Lý Sơn có 480m2 đất để trồng hành, tỏi nằm trong diện bị thu hồi để làm Khu dân cư Đồng Rừng. Thửa đất này, một năm gia đình bà sản xuất 3 vụ hành, 1 vụ tỏi. Nghề trồng hành, tỏi truyền thống trở thành nguồn thu nhập chính nuôi sống 4 nhân khẩu trong gia đình. Tuy nhiên, năm 2022, hay tin thửa đất của gia đình nằm trong diện bị thu hồi để thực hiện dự án trên, khiến bà Ngô Thị Trụ rất trăn trở.
Bà Trụ bộc bạch: "Áp giá đền bù, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp 500.000 đồng/m2 là quá rẻ. Nếu bị thu hồi thì cả gia đình không còn đất để sản xuất.
Ngoài ra, việc thu hồi đất để giao cho doanh nghiệp làm dự án khu dân cư và áp giá đền bù, hỗ trợ theo giá Nhà nước là không hợp lý. Nếu làm các công trình phục vụ dân sinh như đường giao thông, trường học... thì tôi sẵn sàng giao đất. Cách đây khoảng 5 năm, chính quyền cần đất để mở đường, tôi sẵn sàng hiến hơn 25m2, còn giờ thu hồi để giao cho doanh nghiệp làm dự án án khu dân cư thì người dân không đồng ý".
Cùng chung quan điểm, ông Phạm Hữu Hiền ở thôn Đông An Vĩnh bày tỏ: "Gia đình tôi có 1.100m2 đất nông nghiệp nằm trong diện bị thu hồi để làm dự án. Nếu bị thu hồi thì còn lại khoảng 300m2 để sản xuất. Giá đền bù, hỗ trợ của dự án này quá bèo bọt, vì đất ở Lý Sơn tăng giá từng ngày.
Hiện nhiều người hỏi mua đất nông nghiệp của tôi với giá trên 1,2 triệu đồng/m2 nhưng gia đình không bán, vì nếu bán thì không còn đất để trồng hành, tỏi, mất nguồn sinh kế bền vững, đồng thời còn phải giữ lại đất cho con cháu sau này...".
100% hộ dân có đất trong dự án không giao đất
Huyện đảo Lý Sơn có hơn 22.000 dân, khoảng 55% dân số tham gia sản xuất nông nghiệp. Huyện có trên 300ha đất nông nghiệp, chủ yếu là đất trồng hành, tỏi. Diện tích đất nông nghiệp được Nhà nước giao theo Nghị định 64/CP trung bình mỗi nhân khẩu được giao khoảng 130m2 đất. Quỹ đất sản xuất nông nghiệp hạn hẹp, giờ bị thu hồi giao cho doanh nghiệp làm dự án khu dân cư phân lô bán nền với giá đền bù, hỗ trợ rẻ mạt, khiến người dân Lý Sơn bức xúc.
Bà Phạm Thị Hương - Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, nhằm tạo sự đồng thuận từ phía người dân, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Lý Sơn phối hợp với các cơ quan liên quan đã hai lần tổ chức họp dân.
Họp lần 1, chỉ có 258/484 hộ dân được mời tham dự. Các hộ dân cơ bản thống nhất với chủ trương đầu tư dự án, nhưng 100% các hộ dân không thống nhất với giá bồi thường, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp 500.000 đồng/m2 đối với đất sản xuất nông nghiệp. Họp lần 2, chỉ có 168/484 hộ dân được mời tham dự. 100% hộ dân tiếp tục không thống nhất giá bồi thuờng, hỗ trợ về đất với giá 500.000 đồng/m2 đối với đất sản xuất nông nghiệp. Đa số các hộ dân yêu cầu bồi thường giá đất nông nghiệp từ 1,2 triệu đồng - 1,5 triệu đồng/m2. Đối với các hộ dân bị ảnh hưởng đất ở, nhà ở không thống nhất bồi thường và di dời đến nơi ở mới.
Theo báo cáo kết quả họp các hộ dân bị ảnh hưởng thu hồi đất trong vùng dự án khu dân cư Đồng Rừng do bà Phạm Thị Hương ký vào ngày 2.11.2023, thì UBND huyện Lý Sơn đã báo cáo Huyện ủy Lý Sơn về việc đề xuất UBND tỉnh tăng hệ số điều chỉnh giá đất, vì hiện nay giá đền bù đất sản xuất nông nghiệp ở huyện Lý Sơn chỉ 100.000 đồng/1m2.
Một lãnh đạo khác của UBND huyện Lý Sơn cũng cho biết, dự án Khu dân cư Đồng Rừng hiện chưa lập phương án đền bù, giải phóng mặt bằng. Đa số diện tích đất bị thu hồi làm dự án này là đất nông nghiệp. Người dân cho rằng, giá đền bù, hỗ trợ thấp nên không đồng thuận giao đất làm dự án. Đây là dự án do doanh nghiệp thực hiện nhưng hiện tại doanh nghiệp cũng chưa có thoả thuận gì về việc hỗ trợ cho người dân nằm trong diện bị thu hồi đất.
