Bệnh nhân chỉ biết nằm... chờ thuốc
Các bác sĩ trực tiếp cứu chữa người bệnh chỉ biết thở dài, lắc đầu vì tình trạng này đã nhiều lần xảy ra mà chưa có giải pháp để xử lí. Vấn đề này khiến người bệnh chỉ biết nằm chờ thuốc, thậm chí đã có những trường hợp không thể chờ vì tình trạng quá nặng. Không ít chuyên gia đã nhiều lần lên tiếng về vấn đề này.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, việc tổ chức đấu thầu thuốc được thực hiện ở 3 cấp. Tại cấp Trung ương, Trung tâm mua sắm tập trung thuốc Quốc gia (Bộ Y tế) tổ chức đấu thầu và đàm phán giá (50 danh mục đấu thầu tập trung quốc gia, 27 danh mục thuốc điều trị HIV/AIDS, 701 thuốc thuộc danh mục đàm phán giá).
Tại địa phương, việc đấu thầu tập trung do đơn vị mua thuốc tập trung cấp địa phương thực hiện (129 danh mục); Các cơ sở y tế tự thực hiện mua sắm các thuốc còn lại. Tuy nhiên, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cũng nêu rõ, trong thời gian vừa qua, việc cung ứng, mua sắm một số loại thuốc, nhất là thuốc chuyên khoa, thuốc hiếm tại một số cơ sở y tế công lập gặp nhiều khó khăn; ảnh hưởng đến công tác khám, điều trị cho người dân.
Việc cấp phép đăng kí, cấp phép nhập khẩu, kinh doanh dược gặp khó khăn do trình tự, thủ tục gia hạn đăng kí lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc được quy định “cứng” trong Luật Dược, trong khi đó, quy định về quản lí dược của nhiều nước đã có thay đổi (đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19).
Số lượng hồ sơ yêu cầu gia hạn ngày càng tăng; nhân lực quản lí và thực hiện việc gia hạn đăng kí lưu hành tại Bộ Y tế còn thiếu, chất lượng hồ sơ do doanh nghiệp nộp chưa cao; mức phí chi trả cho chuyên gia thẩm định thấp trong khi yêu cầu phải có chuyên môn cao, trách nhiệm lớn, rủi ro pháp lí nên chưa khuyến khích chuyên gia tham gia.
Chi phí đầu vào gia tăng dẫn đến tăng giá một số loại thuốc trong khi theo quy định, giá kế hoạch được tham khảo kết quả trúng thầu trước đó (trong vòng 12 tháng) nên có hiện tượng nhà thầu không tham gia đấu thầu, bỏ thầu.
Theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn chỉ lựa chọn 1 nhà thầu trúng thầu đối với mỗi phần của gói thầu đấu thầu tập trung cấp quốc gia dẫn đến nguy cơ thiếu thuốc nếu nhà thầu bị gián đoạn cung ứng, giảm tính cạnh tranh sau 1-2 lần đấu thầu.
Sẽ có 3 -6 trung tâm thuốc hiếm
Tại buổi làm việc của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà với lãnh đạo Bộ Y tế và một số địa phương, bệnh viện lớn hồi đầu tháng 2.2023, Bộ Y tế đã kiến nghị Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội cho phép sửa đổi Luật Dược.
Cho phép xây dựng để ban hành cơ chế đặc thù về dự trữ một số loại thuốc hiếm, thuốc cần thiết cho điều trị các bệnh hiếm gặp; cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp dược trong nước triển khai sản xuất mặt hàng thuốc hiếm để chủ động nguồn cung trong nước.
Chia sẻ về kế hoạch dự trữ thuốc hiếm trong thời gian tới, ông Lê Việt Dũng - Phó Cục trưởng Cục Quản lí Dược, Bộ Y tế - cho biết: Bộ Y tế đã và đang khẩn trương triển khai việc hình thành các trung tâm dự trữ thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung với dự kiến hình thành 3-6 trung tâm trên cả nước.
Số lượng danh mục các thuốc dự trữ khoảng từ 15-20 loại và thuốc giải độc Botulinum là 1 trong các loại thuốc nằm trong danh mục các thuốc này.
Cục Quản lí Dược cũng đang họp với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nghiên cứu về cơ chế tồn trữ của WHO, và làm sao để có sự liên thông giữa việc tồn trữ thuốc hiếm, thuốc ít nguồn cung ở Việt Nam cũng như các nước trong khu vực, các kho của WHO.
Cục Quản lí dược đã có những văn bản đề nghị các cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước cần chủ động trong nhu cầu, cũng như dự trù số lượng cần thiết và mua sắm thuốc đáp ứng đủ nhu cầu điều trị, đặc biệt với các thuốc hiếm.
