Đóng góp ngân sách nghìn tỉ đồng
Tỉnh Quảng Nam hiện có 29/40 công trình thủy điện có trong quy hoạch đã vận hành phát điện, tổng công suất thiết kế khoảng 1.574 MW, điện lượng trung bình năm theo thiết kế khoảng 5,5 tỉ kWh.
Trong đó, có 19 hồ thủy điện được tổ chức vận hành theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, góp phần đáng kể vào việc điều tiết nước, phòng chống lũ lụt và đẩy mặn, chống hạn cho hàng nghìn hecta lúa vùng hạ du trong mùa khô.
Năm 2023, thủy điện đóng góp 1.179 tỉ đồng cho ngân sách của tỉnh, là nguồn ngân sách lớn chỉ sau ngành công nghiệp ô tô, du lịch.
Theo ông Hồ Quang Bửu – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, việc vận hành an toàn, hiệu quả các thủy điện không chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng mà còn đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Tỉnh Quảng Nam đặt mục tiêu đến năm 2025, tất cả các huyện có hồ chứa thủy điện đều có mô hình sinh kế bền vững cho dân. Trong đó, chú trọng tuyên truyền nâng cao nhận thức, năng lực cho chính quyền địa phương, cộng đồng người dân tại các lưu vực hồ chứa thủy điện; phát triển các mô hình sinh kế phù hợp đối với khu vực miền núi, nhất là nuôi cá lồng bè trên lòng hồ...
“Tôi tin tưởng Chương trình sinh kế cho người dân lưu vực các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2025 sẽ mang lại hiệu quả thiết thực, tạo sinh kế bền vững hơn, ổn định hơn, lâu dài hơn cho người dân trong khu vực thuỷ điện” - ông Bửu nói.
Không phát triển thêm thủy điện ngoài quy hoạch
Bên cạnh lợi ích, thực tế đa số dự án thuỷ điện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam nằm ở các khu vực miền núi nên tác động không nhỏ đến các loại đất rừng, rừng tự nhiên.
Điển hình, đầu tháng 3.2023, huyện Tây Giang đã khởi tố vụ án, chuyển hồ sơ sang Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện vụ việc xâm hại hơn 2,2 ha rừng tự nhiên để thực hiện dự án đường dây 110kV của thủy điện Tr'Hy (huyện Tây Giang).
Trước những bất cập trong phát triển thủy điện, ông Lê Trí Thanh – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, hiện tỉnh sẽ dừng ở các dự án thuỷ điện đã có trong quy hoạch và không phát triển thêm nữa. Tỉnh giữ vững nguyên tắc không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế.
“Những dự án nào chậm tiến độ, kéo dài, nhà đầu tư không có năng lực, không quyết tâm thực hiện, nhất là đối với các dự án thuỷ điện vừa và nhỏ, gây tổn hại đến môi trường tự nhiên và đời sống người dân, tỉnh Quảng Nam sẽ xem xét thu hồi, không bổ sung và loại hẳn ra ngoài quy hoạch, tập trung đầu tư các thuỷ điện hiện có” - ông Lê Trí Thanh nhấn mạnh.
Đối với 10 dự án thủy điện trên sông Thu Bồn - Vu Gia, tỉnh đã làm việc với đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường, để thành lập Ủy ban Quản lý lưu vực sông Thu Bồn - Vu Gia giữa TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam. Thông qua đó, sẽ có sự điều tiết quản lý vận hành hiệu quả đối với tất cả các hoạt động trên lưu vực sông này, trong đó có các thủy điện.
