Chị Ksơr H Niêm (xã Ea Sol, huyện Ea H'Leo, tỉnh Đắk Lắk) chia sẻ: "Hơn 2 tháng nay địa bàn chưa có một trận mưa lớn nào, nhiều ao hồ trong vùng đã cạn kiệt nguồn nước. Tôi đang làm thuê cho một chủ vườn cà phê với diện tích hơn 3ha mỗi lúc tưới tiêu phải hết sức tiết kiệm, chỉ dùng vừa đủ vì sợ hạn hán không biết khi nào mới chấm dứt. Nếu tình hình này kéo dài sẽ khiến bà con nông dân lo lắng rất nhiều, nhất là thời điểm nông sản cần nước tưới tiêu, đảm bảo năng suất cho vụ mùa sắp tới".
Có tổng cộng 3ha cà phê và sầu riêng đang vào đợt gieo trồng, chăm sóc cho niên vụ mới, ông Nguyễn Văn Thu (huyện Ea Kar) suốt ngày rầu rĩ, vò đầu trăn trở việc làm thế nào để đủ nước tưới tiêu cho nông sản. Bởi lẽ, khu vực nơi ông sinh sống đang có tới hơn 30 hộ trồng nông sản, cần lượng lớn nước tưới tiêu mỗi ngày trong khi nguồn nước đang dần cạn cả hồ đập lẫn giếng khoan.
Theo ông Thu, các gia đình đang bàn bạc, tính toán mức tưới tiết kiệm hết sức có thể để đảm bảo cho cây trồng phát triển ổn định qua mùa khôn hạn. Trong mương nước gần nhà có tổng cộng tới 10 máy bơm công suất lớn nhưng mỗi máy chỉ được bơm vào khung giờ quy định trong ngày, tuyệt đối không hoạt động cùng lúc, chỉ có như vậy mới đủ nước tưới tiêu.
Thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk: Trong mùa khô năm 2024, tổng diện tích cây trồng cần tưới khoảng 433.579ha. Trong đó, riêng có đến 367.995ha cây lâu năm gồm hơn 300.000ha cây công nghiệp lâu năm và 65.211 ha cây ăn quả (chủ yếu là cà phê, sầu riêng...). Tính đến nay, diện tích cây trồng ngắn ngày đã thu hoạch khoảng 13.244ha, trong đó có 7.483ha lúa.
Như vậy, tổng diện tích cây trồng cần được tưới tiêu trong mùa khô ở địa bàn tỉnh Đắk Lắk là rất lớn.
Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Đắk Lắk, toàn địa bàn có 858 công trình thủy lợi, trong đó có 619 hồ chứa, 161 đập dâng, 78 trạm bơm. Từ đầu năm đến nay đã có 69 hồ đã cạn nước, 191 hồ có dung tích hiện đã ở dưới 50%... Một số công trình sử dụng giếng khoan, mực nước ngầm bị hạ thấp, lưu lượng khai thác giảm, khả năng phải cấp nước luân phiên trong thời gian tới.
Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, trước mắt đối với những vùng chịu ảnh hưởng nặng của hạn hán, người dân về cơ bản đã có kinh nghiệm ứng phó cùng với sự hỗ trợ của cơ quan chức năng, về cơ bản đời sống đã ổn định. Đối với những vùng có diện tích cây trồng lớn như cà phê, hồ tiêu, sầu riêng đang có dấu hiệu bị ảnh hưởng bởi hạn hán, lực lượng chức năng có kinh nghiệm về thủy lợi trên địa bàn đã đắp đập tạm để giữ nước, lắp đặt các trạm bơm dã chiến để bơm nước từ sông suối và từ dung tích chết của hồ chứa.
Song song với đó, UBND xã phải hỗ trợ, cùng với người dân đào giếng trong lòng hồ đã khô cạn để tận dụng tối đa nguồn nước kết hợp khai thác nước ngầm phục vụ chống hạn.
Riêng đối với những khu vực khan hiếm về nguồn nước, chính quyền địa phương đã chủ động điều tiết (xả nước từ các công trình, lắp đặt trạm bơm dã chiến, vận chuyển bằng xe chở nước...) từ những nơi có nguồn nước để hỗ trợ phục vụ chống hạn, đảm bảo nước sinh hoạt, đơn cử như địa bàn huyện biên giới Ea Súp.
