Việc ứng dụng công nghệ mã quét trong thanh toán những năm gần đây đã hình thành thói quen chi tiêu mới cho người dân.
Thay vì sử dụng tiền mặt, chỉ với một chiếc điện thoại di động, người tiêu dùng có thể quét mã QR để thanh toán nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Bên cạnh sự tiện lợi và nhanh chóng khi dùng mã thanh toán, nhiều người dùng vẫn không tránh khỏi lỗi băn khoăn, lo lắng khi có nguy cơ bị lừa và mất tiền trong quá trình quét mã.
Ghi nhận của PV Báo Lao Động ngày 9.4, tại các khu chợ và dãy phố, cửa hàng buôn bán sầm uất trên địa bàn thành phố Yên Bái, việc sử dụng hình thức thanh toán trực tuyến đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.
Chị Nguyễn Thị Hồng Hương (phường Yên Ninh, TP Yên Bái) cho biết, việc thanh toán qua mã quét mà không dùng tiền mặt đem lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng. Nhưng sự thuận tiện này vô tình tạo thành một lỗ hổng để kẻ gian thực hiện lừa đảo nhằm chiếm đoạn tiền.
“Nhà tôi mở cửa hàng bán đồ ăn sáng, mã QR thì dán ngay ở góc tường để khách hàng tiện thanh toán. Khách ra vào đông và do bận làm việc nên cũng quên không để ý, đến lúc xem thì thấy không có tiền chuyển vào tài khoản của mình. Lúc đó mới tá hỏa đi kiểm tra mã dán ở góc tường thì vô tình phát hiện mã QR của mình bị dán đè lên bởi một mã khác. Cũng may phát hiện sớm nên số tiền bị mất chỉ khoảng hơn 1 triệu đồng”, chị Hương kể.
Chị Lê Thị Thu Nga (phường Nguyễn Thái Học, TP Yên Bái) cũng cho hay: "Việc mua sắm, thanh toán của người dân ngày càng trở nên dễ dàng, tiện lợi và nhanh gọn hơn với phương thức quét mã QR. Nhưng những kẻ xấu đã lợi dụng hình thức này để lừa đảo".
"Chúng tôi cũng hơi băn khoăn vì không biết nếu bị lừa như thế thì có cách nào để lấy lại không hay làm thế nào để đảm bảo an toàn mỗi lần chuyển khoản", chị Nga nói.
Còn theo một số chủ cửa hàng tạp hóa trên đường Đinh Tiên Hoàng (TP Yên Bái) cho biết: Sự tiện lợi của mã QR cũng đi kèm với nhiều rủi ro. Những kẻ gian thừa lúc chủ của hàng lơ đãng có thể chạm tới những mã quét để dán đè mã khác lên hoặc tạo hóa đơn giả để lừa đảo.
“Thủ đoạn tạo hóa đơn giả không mới nhưng nhiều người vẫn bị lừa do chủ quan trong việc kiểm tra lại tiền trong tải khoản trước và sau khi thanh toán. Tôi cũng từng bị lừa mua hàng bằng hình thức này, tuy chỉ có hơn 100 nghìn nhưng cũng là bài học để bản thân cẩn thận hơn”, một chủ cửa hàng tạp hóa chia sẻ.
Theo chia sẻ của một số người dân, thủ đoạn lửa đảo bằng mã QR, làm giả hóa đơn ngày càng tinh vi khiến nhiều người không nhận ra. Cùng với đó, một số chủ cửa hàng không thường xuyên kiểm tra mã quét khiến các đối tượng xấu có cơ hội lợi dụng lừa đảo.
Trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Thúc Mạnh - Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Yên Bái - cho biết: “Hiện nay, tình trạng lừa đảo bằng phương thức quét mã QR hoặc giả hóa đơn thanh toán đã xuất hiện trên địa bàn tỉnh. Chúng tôi cũng đã đưa ra những khuyến nghị tới người dân khi sử dụng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt này”.
“Các chủ cửa hàng cũng cần lưu ý những đối tượng xấu có thể dán đè các mã quét khác để chuyển tiền vào tài khoản lạ. Ngoài ra, người dân nên sử dụng các nền tảng số hoặc ứng dụng uy tín để tránh bị gian lận và lừa đảo”, ông Mạnh chia sẻ.
Vừa qua, Công an thành phố Lào Cai (tỉnh Lào Cai) đã tạm giữ khẩn cấp đối tượng Hạ Thị Ngọc về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của hàng loạt cửa hàng thông qua việc tạo mã QR giả.
Hạ Thị Ngọc đã chụp mã QR của các cửa hàng rồi gửi cho người tên Hoài (không rõ tuổi, địa chỉ cụ thể, quen biết qua mạng xã hội) để tạo các hóa đơn với tổng số tiền gần 4 triệu đồng nhằm lửa đảo nhiều chủ cửa hàng.
