Lò lợn mổ lậu lấn át vì chi phí “bèo”
Từ năm 2012, Đồng Nai bắt đầu thực hiện chủ trương sắp xếp lại các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm và xóa bỏ các lò mổ lậu. Tuy nhiên đến nay, lò mổ lậu vẫn tồn tại dai dẳng trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê của Sở NNPTNT, hiện trên địa bàn tỉnh còn 44 điểm giết mổ lậu tập trung tại các huyện Long Thành, Trảng Bom, Nhơn Trạch, Cẩm Mỹ và TP. Biên Hòa, trong đó có 17 điểm mới phát sinh từ đầu năm đến nay. Tuy nhiên, theo nhận định của cơ quan chức năng, thực tế số lượng lò lợn mổ lậu lớn hơn rất nhiều.
Ông Phạm Hữu Tài - Phó phòng Nông nghiệp huyện Thống Nhất (vựa lợn của tỉnh Đồng Nai) - cho biết: Các lò lợn mổ lậu vẫn “vui vẻ” 1 tháng đóng phạt 2 lần vì lợi nhuận thu lại là lớn hơn tiền đóng phạt rất nhiều. Ông Tài lý giải: Một cơ sở giết mổ lậu nếu một ngày giết mổ khoảng 30 con lợn khi bị phát hiện sẽ bị phạt 8 triệu đồng, một tháng bị xử phạt 2-3 lần thì mức tiền phạt khoảng trên 20 triệu đồng. Trong khi đó, nếu đưa 30 con lợn vào lò giết mổ tập trung, một con lợn sẽ mất 50.000 đồng phí, tương đương với việc chủ lợn tốn 1,5 triệu đồng cho việc giết mổ, tương đương 40 triệu đồng/1 tháng chi cho việc giết mổ lợn thì dù bị phạt việc giết mổ lợn lậu vẫn mang lại lợi nhuận.
Trong khi đó, đại úy Bùi Trường Sơn - Phòng Cảnh sát Môi trường, Công an tỉnh Đồng Nai - chia sẻ thông tin rất đáng lo ngại. Theo đại úy Sơn, vừa qua đơn vị có triệt phá một đường dây thu mua lợn bệnh, lợn chết từ huyện Thống Nhất đưa lên TP.Biên Hòa giết mổ tiêu thụ. Dù là hành vi vô cùng nguy hiểm nhưng các đối tượng cũng chỉ bị xử phạt hành chính chứ không thể khởi tố vụ án do chưa có quy định. Ngoài ra, theo quy định lợn khi bị bệnh, bị chết thì các trang trại có trách nhiệm xử lý, tuy nhiên thực tế lợn vẫn bị tuồn ra tiêu thụ ngoài thị trường. Đây là hành vi rất nghiêm trọng và gây nhiều nguy hiểm cho người tiêu dùng.
Mập mờ lợn sạch với lợn bệnh, lợn chết
Không xóa bỏ được các lò mổ lậu sẽ dẫn đến nguy cơ làm lây lan dịch bệnh, mất an toàn vệ sinh thực phẩm, ô nhiễm môi trường mà còn gây khó khăn cho quá trình sắp xếp giết mổ theo kế hoạch, và còn “nghịch lý” hơn khi các lò mổ lợn sạch cũng gặp phải nguy cơ… đóng cửa.
Cơ sở giết mổ An Viễn, xã An Viễn, huyện Trảng Bom trở thành lò mổ vệ tinh trong chương trình dự án cạnh tranh ngành chăn nuôi và an toàn thực phẩm (Lifsap) từ năm 2015. Để đáp ứng các tiêu chuẩn của chương trình, chủ lò mổ đã đầu tư hơn 1 tỉ đồng để nâng cấp hệ thống giết mổ. Tuy nhiên, sau hơn 2 năm hoạt động, số lượng lợn đưa vào giết mổ lại giảm mạnh. “Năm đầu hoạt động mỗi ngày cơ sở giết mổ khoảng 20 con/ngày. Thế nhưng, từ 3 tháng nay, số lượng lợn giết mổ chỉ được khoảng… 3 con/ngày, trong khi công suất thiết kế của lò là 50 con/ngày. Cứ đà này thì cuối năm nay lò mổ cũng buộc phải đóng cửa” - ông Trương Minh Sao - chủ lò mổ An Viễn - cho biết.
Theo ông Sao, nguyên nhân khiến số lượng lợn đưa vào lò giết mổ ngày càng giảm là do quy trình của lò mổ nghiêm ngặt nên thương lái không thích vì lò mổ sạch nên lợn đưa vào giết mổ phải có nguồn gốc, có kiểm dịch, còn lợn chết, lợn bệnh thì tuyệt đối không giết mổ; trong khi các lò mổ lậu được “thoải mái” hơn.
Ông Huỳnh Thành Vinh - GĐ Sở NNPTNT tỉnh Đồng Nai - cho rằng, các địa phương phải quan tâm, giám sát chặt chẽ hơn nữa việc giết mổ trên địa bàn mình quản lý vì đây là những đầu mối bám sát địa bàn, dễ dàng phát hiện những cơ sở hoạt động không phép. Đồng thời, cơ quan thú y phối hợp chặt chẽ với lãnh đạo các địa phương bố trí lực lượng xử lý triệt để tình trạng giết mổ lậu, tạo điều kiện nâng công suất hoạt động của những lò mổ tập trung.
Theo quy hoạch đến năm 2020, Đồng Nai sẽ có 50 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung. Đến nay, các địa phương đã triển khai xây dựng 40 cơ sở giết mổ tập trung (gần 76%) theo quy hoạch, trong đó có 33 cơ sở được dự án Lifsap hỗ trợ đầu tư. Tuy nhiên, công suất hoạt động của các cơ sở này cũng đang rất hạn chế vì bị cạnh tranh quyết liệt từ các lò mổ lậu “Công suất bình quân của các lò mổ tập trung hiện chỉ ở mức trên 50%” - ông Huỳnh Thành Vinh cho hay.
