Hiện tượng mưa ngày càng cực đoan
Đêm 20.4, khu vực Hà Nội và nhiều tỉnh thành Bắc Bộ đã ghi nhận mưa to đến rất to. Đặc biệt, mưa dông đi kèm sấm sét, gió giật mạnh khiến nhiều cây lớn bị gãy đổ. Tại huyện Ứng Hòa (Hà Nội) bất ngờ xuất hiện mưa đá lớn. Theo hình ảnh ghi nhận, có những viên đá to hơn đầu ngón tay cái.
Ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn) - phân tích, nguyên nhân của đợt mưa lớn trên, là do tác động của một rãnh áp thấp có trục ở khoảng 24 - 26 độ vĩ bắc nén một bộ phận không khí mát từ phía bắc di chuyển xuống.
Liệu việc liên tục xuất hiện mưa kèm dông lốc sét và mưa đá có phải là dấu hiệu cảnh báo về một mùa thiên tai 2024 khốc liệt hay không là thông tin người dân vô cùng quan tâm. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Hưởng, về quy luật trong giai đoạn giao mùa hiện tượng mưa dông lốc sét kèm mưa đá ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ không bất thường.
"Thông thường hằng năm cứ đến giai đoạn này lại ghi nhận những trận mưa dông lốc sét, thậm chí mưa đá ở một vài nơi. Hiện tượng này khả năng cao sẽ lặp lại trong giai đoạn giao mùa từ tháng 4 - tháng 5 và đầu tháng 6" - ông Hưởng khuyến cáo.
Về vấn đề này, PGS.TS Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn) cho hay, qua phân tích đặc điểm khí hậu trong những năm chuyển pha ENSO hiện tượng mưa lớn cục bộ khả năng sẽ xảy ra nhiều hơn gây ngập lụt đô thị. "Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và thông qua bản tin cảnh báo mưa kèm dông lốc sét, mưa đá để người dân chủ động ứng phó kịp thời" - ông Khiêm cho biết thêm.
Nắng nóng kỷ lục, hạn mặn kéo dài
Thực tế ghi nhận thời điểm xảy ra mưa lớn kèm lốc sét và mưa đá thường tập trung vào chiều tối và đêm. Trong ngày, cả 3 miền đang đối mặt với tình trạng nắng nóng gay gắt.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, El Nino vẫn duy trì nhưng cường độ suy yếu dần từ nay đến khoảng tháng 6.2024, sau đó có khả năng chuyển sang trạng thái trung tính với xác suất 75-80%.
GS.TS Phan Văn Tân, Khoa Khí tượng thủy văn và hải dương học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, dù El Nino đang suy yếu nhưng sẽ xảy ra một giai đoạn được gọi "dư âm El Nino" và hiện tượng này tiếp tục chi phối xu thế thời tiết gây nắng nóng; thiếu hụt mưa.
Dựa trên mô hình dự báo xu thế khí hậu, ông Nguyễn Văn Hưởng cho biết, mùa hè năm 2024 nền nhiệt sẽ cao hơn trung bình nhiều năm trên cả nước từ 1 - 1,5 độ C. Số ngày nắng nóng ở Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ nhiều hơn trung bình nhiều năm và mức độ cũng gay gắt hơn. Cùng với đó nắng nóng ở Nam Bộ gay gắt và đã kéo dài suốt thời gian qua.
Theo ông Hưởng, xâm nhập mặn khu vực Nam Bộ đang ở giai đoạn đỉnh điểm và dự báo duy trì từ nay cho tới tháng 5. "Năm 2024, xâm nhập mặn đến sớm và sâu hơn so với trung bình nhiều năm, nhưng không mạnh bằng kỷ lục hạn mặn năm 2016 và năm 2020" - ông Hưởng cho hay.
Về diễn biến xâm nhập mặn thời gian tới, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết cho hay, từ nay đến cuối mùa hạn mặn năm 2024, lượng dòng chảy từ thượng nguồn Mê Kông về Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục thiếu hụt so với trung bình nhiều năm và sẽ còn khoảng 2 đợt xâm nhập mặn tăng cao (từ ngày 23 - 28.4, từ ngày 6-12.5).
"Trong các đợt xâm nhập mặn sắp tới sẽ ảnh hưởng đến khu vực miền Tây Nam Bộ là chính, các tỉnh như là Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang và Cà Mau. Đây là những khu vực có khả năng thiếu nước sinh hoạt" - ông Hưởng phân tích.
Cơ quan khí tượng khuyến cáo, trước diễn biến khá gay gắt và phức tạp của hạn hán và xâm nhập mặn các tháng còn lại của mùa khô 2024, các địa phương tiếp tục triển khai công tác tuyên truyền, rà soát, kiểm soát các công trình lấy nước, cần kiểm tra chất lượng nước tại các khu vực ít xảy ra xâm nhập mặn để tránh các sự cố.
Nắng nóng khắc nghiệt ở miền Tây
Nam Bộ vào cao điểm mùa khô, nhiệt độ những ngày này trung bình từ 34 đến trên 35 độ C đã trở thành nỗi lo đối với nhiều người lao động, nhất là người làm việc ngoài trời như ông Trần Văn Út (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ). “Tôi thường xuyên bị say nắng, nhức đầu và mỗi ngày cũng chỉ kiếm được khoảng 100.000 đồng/ngày, chúng tôi thật sự rất mệt mỏi vì thời tiết khắc nghiệt” - ông Út than thở.
Ông Nguyễn Văn Hồ (xã Nam Thái A, huyện An Biên) thả 20.000 con tôm giống trên 1,5ha, tới khoảng 50 ngày tuổi thì thấy hiện tượng tôm chết, nổi lờ đờ trên mặt, vớt lên thì đỏ mình, đen chân. Cùng cảnh ngộ, hộ gia đình ông Mạc Hoàng Đâu (xã Nam Thái A, huyện An Biên) buộc phải tiến hành vớt tôm ra làm vệ sinh, làm đất và chờ mưa để rửa mặn, xử lý rong để thả vụ mới.
Ông Trang Minh Tú - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện An Biên - cho biết: “Ngành chuyên môn hỗ trợ về kỹ thuật để hướng dẫn bà con cải tạo quy trình để làm sao thu hoạch kịp thời, hạn chế thiệt hại lớn”. Nhà vườn trồng sầu riêng tại TP Cần Thơ cũng đang đau đầu vì gần ngày thu hoạch mà nắng nóng gay gắt khiến cây bị sốc nhiệt, rụng lá.
Đáng chú ý, trong những ngày này, trẻ nhỏ mắc bệnh cũng có xu hướng tăng. Theo Bác sĩ chuyên khoa 2 Trương Cẩm Trinh - Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ, mỗi ngày, Khoa khám bệnh của bệnh viện tiếp nhận trên 1.000 lượt bệnh nhi đến khám, trong đó, các bệnh về đường hô hấp, đường tiêu hóa chiếm tỉ lệ cao. Trước đó, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Việt Trường ký ban hành công văn về việc tăng cường phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn cứu hộ. Nhóm PV
