Ngày 21.5, thông tin từ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa cho biết, đơn vị đã có văn bản đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu các trình tự, thủ tục đưa núi Đụn (ở xã Hà Long, huyện Hà Trung - nơi mới phát hiện hang động) vào khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản.
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã chủ trì, phối hợp với các Sở gồm: Tài nguyên và Môi trường; Xây dựng; Nông nghiệp; Hội Khoa học Lịch sử Thanh Hóa; UBND huyện Hà Trung; UBND xã Hà Long kiểm tra thực tế và tổ chức hội nghị đánh giá về quy mô, giá trị, ý nghĩa lịch sử văn hóa, di sản, du lịch đối với hang động tại núi Đụn.
Kết quả khảo sát thực tế và nghiên cứu các tư liệu, tài liệu lịch sử bước đầu cho thấy: núi Đụn có mối liên hệ mật thiết, nằm trong không gian của khu vực núi Triệu Tường - nơi có di tích Quốc gia Lăng miếu Triệu Tường.
Hang động tại núi Đụn được sử dụng làm nơi trú ẩn trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Hang có quy mô lớn, lòng hang có nhiều nhũ đá tự nhiên đẹp, tạo ra rất nhiều hình thù kỳ thú, cần được bảo vệ, bảo tồn để phục vụ phát triển du lịch.
Bên trong hang có mạch nước ngầm chảy ra di tích cấp tỉnh Hồ Bến Quân cung cấp nguồn nước tưới tiêu, sinh hoạt của nhân dân 3 thôn Nghĩa Đụng, Khắc Dũng và Gia Miêu (xã Hà Long).
Thời điểm khảo sát, nền hang phát hiện một số di vật đồ gia dụng bằng gốm có niên đại lịch sử (dấu vết khảo cổ) cần phải được tiếp tục nghiên cứu.
Với kết quả kiểm tra trên, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu các trình tự, thủ tục đưa núi Đụn vào khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản.
Giao Hội Khoa học lịch sử Thanh Hóa chủ trì, phối hợp với UBND huyện Hà Trung, Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử và Bảo tồn di sản văn hóa và các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo khoa học đánh giá vị trí, giá trị lịch sử, văn hóa, mối liên hệ vùng của núi Đụn trong không gian lịch sử, văn hóa của di tích Quốc gia Lăng miếu Triệu Tường và các di tích nhà Nguyễn trong khu vực.
Từ đó làm cơ sở khoanh vùng bảo vệ núi Đụn theo quy định của Luật Di sản văn hóa và đề xuất UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét, đưa vào khu vực cấm hoạt động khoáng sản theo quy định tại Điểm a Khoản 1 và Khoản 3 Điều 28 Luật Khoáng sản năm 2010.
Trước đó, núi Đụn được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp giấy phép khai thác mỏ đá cho Công ty TNHH Tiến Thịnh từ ngày 22.12.2014.
Trong quá trình khai thác đá, hang động trong lòng núi Đụn được phát hiện. Đến ngày 15.4 vừa qua, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản tạm dừng khai thác khoáng sản tại khu vực mỏ đá vôi ở núi Đụn, xã Hà Long, huyện Hà Trung.
Việc tạm dừng khai thác để các đơn vị, cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, đánh giá cụ thể, toàn diện về quy mô, giá trị, ý nghĩa lịch sử, văn hóa, di sản, du lịch đối với hang động này.
