Là những người gắn bó với môn nghệ thuật thứ 7 hàng chục năm và sở hữu bề dày kinh nghiệm làm phim, lần lượt các khách mời đều dốc hết tâm tư của mình để chia sẻ về các vấn đề xoay quanh câu chuyện khai thác yếu tố 18+ trong phim thế nào để thỏa mãn cái tôi người nghệ sĩ mà vẫn đảm bảo được tính nghệ thuật cũng như phù hợp với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam.
Người làm phim lấn cấn muốn khai thác yếu tố 18+ nhưng sợ vi phạm "thuần phong mỹ tục"
Trước khi đi sâu vào 4 chữ “thuần phong mỹ tục” trong phim khai thác yếu tố 18+, tất cả các khách mời đều đồng ý rằng: “Cảnh nóng” hay yếu tố 18+ không xấu và gây phản cảm nếu nhà làm phim biết cách vận dụng, nhào nặn phù hợp khi tiếp cận. Tuy nhiên, đặt trong nền điện ảnh Việt Nam, khi văn hóa người phương Đông vẫn còn là thước đo trên phim thì vấn đề “thuần phong mỹ tục” hiện tại chính là chủ đề nhức nhối làm khó không ít người làm phim.
Thẳng thắn chia sẻ quan điểm về vấn đề này, diễn viên - biên kịch Nhã Uyên khẳng định cô rất hoang mang khi đụng tới 4 chữ “thuần phong mỹ tục”. Theo cô, cụm từ này ở Việt Nam vẫn chưa được định nghĩa rõ ràng do đó điều này vô tình trở thành vách ngăn khiến người làm phim lạc lõng, không thể thỏa sức sáng tạo.
Trái với quan điểm của cặp đôi Nhã Uyên và Thành Aaron, NSƯT Hạnh Thúy lại cho rằng: “Thuần phong mỹ tục” là những giá trị đạo đức, là những ranh giới về mặt nhận định xã hội và chúng ta không thể xóa bỏ ranh giới giữa đạo đức với phim ảnh. Để làm rõ hơn nhận định của mình, NSƯT Hạnh Thúy phân tích tình dục trong phim nếu được xây dựng khéo léo giúp nhân vật phục vụ ý đồ nghệ thuật nào đó nghĩa là đã không vượt qua ranh giới của thuần phong mỹ tục.
Ngược lại, không ít nhà làm phim đưa yếu tố 18+ vào phim với mục đích thỏa mãn tò mò của khán giả hoặc xem đấy như là công cụ chính để thu hút công chúng thì rõ ràng sẽ tạo ra 1 sản phẩm trần trụi và nặng tính nhục dục đầy phản cảm.
Vì thế, NSƯT Hạnh Thúy đưa ra kết luận: “Những ranh giới hay những quy định của Nhà nước để cho chúng ta đừng vượt qua và tự mỗi người nghệ sĩ sẽ phải xây dựng cho mình rào cản, một ý thức. Ở đó chúng ta có thể thỏa mãn được cái tôi của mình nhưng vẫn có phương cách biểu đạt phá cách hơn, bùng nổ hơn mà không phải lấn qua bốn chữ thuần phong mỹ tục…”.
Vượt qua ranh giới của “thuần phong mỹ tục” để thu hút công chúng, hiểu thế nào cho đúng?
Khi được đặt câu hỏi nhạy cảm về việc nhiều nhà làm phim cố ý đi trái với “thuần phong mỹ tục” để gây sốc nhằm thu hút sự chú ý cho khán giả, đạo diễn Aaron ngay lập tức nêu quan điểm của mình: “Cái vấn đề đó là vai trò của nghệ thuật, vai trò của nghệ thuật trong một xã hội là để cố gắng tìm được cái biên giới nó ở đâu….”.
Theo phân tích từ vị đạo diễn này, xã hội vốn dĩ có 2 mặt, có thể tạm gọi đó mặt dương và mặt âm. Cả 2 mặt này phân định rõ ràng, thế nhưng, đôi lúc chúng sẽ xâm lấn lẫn nhau, đây chính là điểm mấu chốt. Tương tự như câu chuyện của người nghệ sĩ làm phim, họ đôi có lúc sẽ phải đi quá biên giới để tìm ra được…biên giới đúng đắn nhất trong lòng công chúng khi làm phim gắn mác 18+.
Văn hóa là khái niệm mang nội hàm rộng, nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố và thật khó để tìm ra 1 chuẩn mực đúng với tất cả công chúng. Thay vì xem “thuần phong mỹ tục” như sợi dây vô hình kìm kẹp con diều, người nghệ sĩ hoàn toàn có thể tự trải nghiệm để rút ra cho mình công thức làm phim riêng đáp ứng khả năng sáng tạo bản thân, vừa thỏa mãn nhu cầu của khán giả, vừa đảm bảo yếu tố “thuần phong mỹ tục” tránh gây bất mãn trong dư luận.
Một bài toán khó, tuy nhiên, đáp án chính xác lại nằm trong tay người làm nghệ thuật khi họ thực sự dành tâm huyết, đi sâu vào nghiên cứu và chịu khó thử thách chính bản thân mình.
