Tranh cãi thông tin Hà Kiều Anh “công chúa”
Vụ việc này bắt đầu từ việc Hoa hậu Hà Kiều Anh chia sẻ trên trang Facebook chính thức của mình về chuyện gia tộc. Kèm theo đó, người đẹp trích dẫn lại lời của bà nội rằng, cô là "công chúa" đời thứ 7 triều Nguyễn khiến không ít bạn bè đồng nghiệp bất ngờ.
Cụ thể, trong bài đăng trên Facebook, cô chia sẻ: "Vua Minh Mạng có Hoàng tử thứ 11 tên là Tuy Lý Vương. Ông Tuy Lý Vương được dân yêu mến gọi là ông quan 3: quan Thơ (ông làm thơ rất hay), quan Nông (ông thường hay mặc quần áo nâu hướng dẫn dân làm ruộng), quan Hiếu (ông rất có Hiếu với mẹ - ông đã đón mẹ mình lúc đó là vợ Vua, bà là Lê Thị Ái gọi là Lê Tiệp Dư Từ, về ở Phủ Tuy Lý Vương của mình để phụng dưỡng suốt đời cho đến lúc bà mất). Phủ Tuy Lý Vương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
Ông Tuy Lý Vương đẻ ra cậu con trai được gọi là Hương Ngãi (tên hồi xưa của các con vua cháu chúa, thường được gọi theo chức danh), ông Hương Ngãi (hay còn gọi là ông Hường Nhã) đẻ ra 4 con trai và 3 cô con gái, trong đó có bà Công Tằng Tôn Nữ Truyền Kinh - là bà cố nội của mình. Bà Công Tằng Tôn Nữ Truyền Kinh là vợ thứ 3 của ông Nguyễn Tăng Lộc, cũng là một ông quan trong triều đình nhà Nguyễn, bà là một người cực kỳ xinh đẹp, có thể nói là đẹp nghiêng nước nghiêng thành với làn da trắng muốt không tỳ vết. Chỉ tiếc là bà mất rất trẻ khi mới 36 tuổi và mất vì bệnh đậu mùa. Nhưng bà đã sinh được 2 người con: 1 nam, 1 nữ và nữ là bà Nguyễn Tăng Diệu Hương - bà nội của mình.
Thảo nào bà nội lúc nào cũng nói: Bà là con vua cháu chúa, con cũng là “công chúa” đời thứ 7 đấy".
Tuy nhiên, sau khi Hà Kiều Anh chia sẻ thông tin này, đã có nhiều tranh cãi nổ ra, trong đó, có không ít người cho rằng việc cô là công chúa thứ 7 của triều Nguyễn là thiếu cơ sở.
Người trong cuộc lên tiếng
Sau thông tin này được lan truyền trên mạng xã hội, mới đây, anh Tôn Thất Minh Khôi - hậu duệ Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát, vị chúa thứ 8 triều Nguyễn, đồng thời là người sáng lập trang Thiên Nam lịch đại hậu phi, chuyên cung cấp thông tin về hậu phi, nội cung sử Việt, đã chính thức có những chia sẻ về việc này.
Trao đổi với phóng viên Lao Động, anh Tôn Thất Minh Khôi khẳng định, Hoa hậu Hà Kiều Anh không phải "công chúa" đời thứ 7 triều Nguyễn.
Tôn Thất Minh Khôi cho biết anh tham khảo tư liệu từ Khâm Định Đại Nam Hội điển Sự lệ (Nội các triều Nguyễn), Đại Nam Thực lục (Quốc Sử quán triều Nguyễn), Đại Nam Liệt truyện (Quốc sử quán triều Nguyễn), Nguyễn Phước tộc Thế phả (Hội đồng Trị sự Nguyễn Phước tộc) để đưa ra những phân tích như sau: "Nhà Nguyễn không có bất kỳ vị nào là Tiệp Phi cả, người mà chị đề cập đến thực ra là bà Tiệp dư Lê Thị Ái, thụy Tịnh Nhu, bà là ngự thiếp của Hoàng đế Minh Mạng và là sinh mẫu của Tuy Lý vương Miên Trinh.
Năm Minh Mạng thứ 17 (1836), Thánh Tổ đặt ngôi Hoàng Quý phi để phụ giúp Hoàng hậu, ở dưới chia thành 9 bậc gọi là Cửu giai. Bậc Phi mà chị Hà Kiều Anh tưởng tượng nằm ở hàng Nhất giai và Nhị giai trong khi thực sự thì sinh mẫu của Tuy Lý vương chỉ là Tiệp dư ở hàng Lục giai, tức cách nhau đến 4-5 bậc. Với thông tin được cung cấp, chị Hà Kiều Anh đã thay mặt Hoàng đế triều Nguyễn, thay mặt Hoàng Thái hậu để tự đặt thụy hiệu, truy thăng người quá cố từ Tiệp dư lên thẳng hàng Phi vị.
Hoa hậu Hà Kiều Anh bảo: "Ông Tuy Lý Vương đẻ ra cậu con trai được gọi là Hương Ngãi (tên hồi xưa của các con Vua cháu Chúa, thường được gọi theo chức danh), ông Hương Ngãi hay còn gọi là ông Hường Ngãi. Chị Hà Kiều Anh một lần nữa thay mặt Hoàng đế Minh Mạng và Hội đồng Tôn Nhơn Phủ để... chế tên cho các Hoàng tôn.
Sự thật là theo Đế Hệ thi được Hoàng đế Minh Mạng viết, những người con trai ruột của Ngài sẽ có tên lót là chữ Miên, những người cháu (hoàng tôn) sau đó lấy tên lót chữ Hồng (đọc chệch là Hường), đời kế tiếp lần lượt là Ưng/ Bửu/ Vĩnh/ Bảo/... Và trong số 20 chữ trong Đế Hệ thi của Đức Thánh Tổ, chẳng có chữ Hương nào ở đây cả và chị xem đây là "chức danh". Nhưng cũng may mắn là sau đó chị đã có gọi thêm được cái tên Hường Ngãi. Chứng tỏ chị và những người truyền tải thông tin cho chị không có hoặc có rất ít kiến thức về phép đặt tên trong nội tộc Hoàng phái.
Hà Kiều Anh chia sẻ thông tin là "công chúa", đây là lỗi kiến thức nặng nhất. Bởi, "công chúa" là một danh hiệu mặc định cho tất cả những người con gái do Hoàng đế sinh ra, điều này chưa đúng ở triều Nguyễn. Những người con gái của Hoàng đế triều Nguyễn khi sinh ra chỉ được gọi là "Hoàng nữ", thông thường khi lớn lên và hạ giá lấy chồng thì mới được Hoàng đế sách phong làm công chúa với một buổi lễ riêng, có sách bảo và phong hiệu hẳn hoi.
Nghĩa là, một công chúa triều Nguyễn phải hội tụ đủ 2 yếu tố: là một Hoàng nữ, con gái ruột của Hoàng đế và đã được cử hành lễ sách phong chính thức để nhận danh hiệu này".
Được biết, trước những tranh cãi của cộng đồng mạng, Hà Kiều Anh đã lên tiếng giải thích, khuyên mọi người rằng nên đọc kĩ những lời bản thân cô chia sẻ vì thông tin cô là công chúa đời thứ 7 của triều Nguyễn là từ bà nội cô kể lại, chứ không phải do cô tự nhận.
"Bà nội tôi hay nói như vậy, chứ tôi không có nói như thế. Khi nào tôi nói là công chúa đời thứ 7 thì mới là tôi tự xưng danh cho mình. Ở nhà bạn có con gái, cháu gái... bạn cưng, bạn thương, bạn gọi là công chúa là điều bình thường..." - Hà Kiều Anh giải thích.
